Rezerwat przyrody Helskie Wydmy

rezerwat przyrody w Polsce, Półwysep Helski

Rezerwat przyrody Helskie Wydmyflorystyczny rezerwat przyrody na obszarze Nadmorskiego Parku Krajobrazowego na Mierzei Helskiej, utworzony w 2006 roku, o powierzchni 108,48 ha. Rezerwat znajduje się w części cyplowej mierzei na obszarze gminy miejskiej Hel. Ochronie rezerwatu podlega fragment wydmowego brzegu morskiego oraz specyficzne stanowiska roślinności wydmowej, ekosystemy murawowe, wrzosowiskowe i leśne, w szczególności bogate stanowiska porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego, oraz znajdujący się tu las iglasty.

Helskie Wydmy
Ilustracja
rezerwat florystyczny
Typ

biocenotyczny i fizjocenotyczny

Podtyp

biocenoz naturalnych i półnaturalnych

Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Położenie

Hel

Mezoregion

Mierzeja Helska

Data utworzenia

2006

Akt prawny

Rozporządzenie Wojewody Pomorskiego Nr 91/06 z dnia 5 grudnia 2006

Powierzchnia

108,48 ha

Powierzchnia otuliny

7,62 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie Helu
Mapa konturowa Helu, u góry znajduje się punkt z opisem „Helskie Wydmy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Helskie Wydmy”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Helskie Wydmy”
Położenie na mapie powiatu puckiego
Mapa konturowa powiatu puckiego, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Helskie Wydmy”
Ziemia54°39′31″N 18°46′00″E/54,658611 18,766667

Utworzenie rezerwatu

edytuj

Zanim powstał rezerwat znaczną część tego terenu objęto ochroną w formie użytku ekologicznego „Helskie Wydmy” ustanowionego w 1999 r. na powierzchni 67,08 ha[1].

Rezerwat został utworzony rozporządzeniem Nr 91/06 Wojewody Pomorskiego z dnia 5 grudnia 2006 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Helskie Wydmy”, Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego Nr 128 poz. 2665[2].

Położenie i charakterystyka

edytuj

Powierzchnia rezerwatu „Helskie Wydmy” wynosi 108,48 hektara[2]. Obejmuje on stosunkowo wąski pas terenu o kształcie zbliżonym do trapezu, szerokości od ok. 380 do ok. 480 metrów i długości około 2300 metrów, położony dłuższymi bokami na kierunku południowy wschód – północny zachód[3]. Są to tereny Skarbu Państwa, zarządzane przez Nadleśnictwo Wejherowo oraz Urząd Morski w Gdyni. Rozporządzenie tworzące rezerwat wyznaczyło także otulinę rezerwatu, którą jest obszar plaży o powierzchni 7,62 hektara, położony pomiędzy linią brzegową a podnóżem wydm przednich, wyznaczających granicę rezerwatu od strony morza, czyli wzdłuż jego północno-wschodniej granicy[2][3], w celu zabezpieczenia rezerwatu przed zagrożeniami ze strony działalności ludzi. Zostało to uzasadnione tym, że z pozostałych stron rezerwat sąsiaduje z gruntami pod zarządem Nadleśnictwa Wejherowo oraz zamkniętą jednostką wojskową[2]. Wzdłuż południowo-zachodniej granicy rezerwatu biegnie trasa linii kolejowej nr 213[3].

Rezerwat leży w granicach Nadmorskiego Parku Krajobrazowego[4] oraz obszaru siedliskowego sieci Natura 2000Zatoka Pucka i Półwysep Helski” PLH220032[5].

Rodzaj rezerwatu został określony jako florystyczny (Fl)[2].

Ze względu na dominujący przedmiot ochrony jest to rezerwat typu biocenotycznego i fizjocenotycznego (PBf), podtyp biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp). Ze względu na główny typ ekosystemu w rezerwacie jest to typ wydmowy (EWd), podtyp wydm nadmorskich (wn)[2].

Ochrona

edytuj
 
Solanka kolczysta (Salsola kali L.)

Na mocy obowiązującego planu ochrony ustanowionego zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 24 września 2012 r. (z późniejszymi zmianami), obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną[6][5].

Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie ekosystemów murawowych, wrzosowiskowych i leśnych, w szczególności bardzo bogatych biot porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego[2].

Na terenie rezerwatu występuje unikatowy w Polsce naturalny krajobraz wydmowy, a obecność rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i grzybów chronionych nadają mu wybitne walory przyrodnicze[2].

Do najwartościowszych populacji roślin i grzybów występujących na „Helskich Wydmach” należą[2]:

W rezerwacie występuje 5 typów siedlisk przyrodniczych, wymienionych w dyrektywie siedliskowej UE, w tym 2 siedliska o znaczeniu priorytetowym: wydmy szare oraz wydmy bezwapienne z bażyną czarną[2].

Występują także populacje chronionych gatunków zwierząt, w tym obecnych na liście dyrektywy ptasiej UE[2].

Turystyka

edytuj

Przez teren rezerwatu przebiega ścieżka edukacyjna „Helskie Wydmy” o długości 0,5 km[7].

Przypisy

edytuj
  1. Użytek ekologiczny Helskie Wydmy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-06-08].
  2. a b c d e f g h i j k Rozporządzenie Nr. 91/06 Wojewody Pomorskiego z dnia 5 grudnia 2006 r.. [dostęp 2013-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 września 2013)].
  3. a b c Mapa Turystyczna RDLP w Gdańsku.
  4. Helskie Wydmy. [w:] Nadmorski Park Krajobrazowy [on-line]. Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych. [dostęp 2019-06-08].
  5. a b Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 24 września 2012 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Helskie Wydmy". [w:] Dz. Urz. Województwa Pomorskiego poz. 458 [on-line]. 2013-01-21. [dostęp 2019-06-08].
  6. Rezerwat przyrody Helskie Wydmy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-06-08].
  7. Ścieżka edukacyjna Helskie Wydmy. Nadleśnictwo Wejherowo – Lasy Państwowe. [dostęp 2019-06-08].