Robert Głębocki

polski astrofizyk i polityk, rektor Uniwersytetu Gdańskiego i minister oświaty

Robert Głębocki (ur. 2 stycznia 1940 w majątku Trepałów na Wileńszczyźnie, zm. 21 lutego 2005 w Gdańsku[1]) – polski astrofizyk, rektor Uniwersytetu Gdańskiego, działacz „Solidarności”, minister edukacji narodowej w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego.

Robert Głębocki
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1940
Trepałów

Data i miejsce śmierci

21 lutego 2005
Gdańsk

Minister edukacji narodowej
Okres

od 12 stycznia 1991
do 23 grudnia 1991

Poprzednik

Henryk Samsonowicz

Następca

Andrzej Stelmachowski

Grób Roberta Głębockiego na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku

Życiorys

edytuj

Po II wojnie światowej jego rodzina została przesiedlona. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Janusza Korczaka w Więcborku (1956). W 1961 ukończył astronomię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tam też w 1966 obronił pracę doktorską. W roku akademickim 1966/1967 odbył staż podoktorski na Uniwersytecie Stanowym Ohio w USA, a w latach 1983–1988 odbywał paromiesięczne staże w Obserwatorium Paryskim we Francji[2].

Po studiach pracował w Zakładzie Astrofizyki Polskiej Akademii Nauk, od 1970 związany z Uniwersytetem Gdańskim. W 1972 uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1979 otrzymał tytuł naukowy profesora. Objął stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 1989 profesora zwyczajnego. W latach 1972–1978 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Gdańskiego. W 1981 został wybrany na rektora tej uczelni, już w kwietniu 1982 odwołano go jednak jako działacza Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W latach 1982–1985 był wiceprzewodniczącym Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Po 1991 zasiadał w Senacie Uniwersytetu Gdańskiego.

Był specjalistą astrofizyki i astronomii, autorem ponad 50 publikacji naukowych w pismach polskich i zagranicznych (w tym opublikowanego wraz ze współpracownikami obszernego katalogu prędkości rotacji gwiazd). Jego praca magisterska dotyczyła analizy efektu tzw. blanketingu w widmach gwiazd, rozprawa doktorska została poświęcona badaniom widma ciągłego gwiazd typów spektralnych A-M w aspekcie populacyjnym, a rozprawa habilitacyjna – procesom mikroturbulencji w atmosferach gwiazd w różnych obszarach diagramu Hertzsprunga-Russella.

W latach 1973–1979 i 1983–1989 zajmował stanowisko wiceprezesa, następnie do 1995 prezesa Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. Dwukrotnie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komitetu Astronomii PAN (1984–1989, 1993–1997). W latach 1993–1999 był dyrektorem Instytutu Fizyki Teoretycznej i Astrofizyki Uniwersytetu Gdańskiego. Przewodniczył radzie Fundacji Astronomii Polskiej im. Mikołaja Kopernika.

12 stycznia 1991 został powołany na stanowisko ministra edukacji narodowej w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego i pełnił tę funkcję do 23 grudnia tego samego roku. Od maja do grudnia 1991 był równocześnie wiceprzewodniczącym Komitetu Badań Naukowych. W wyborach parlamentarnych w 1991 bezskutecznie kandydował do Senatu z ramienia Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Był później przewodniczącym komisji rewizyjnej Unii Wolności (1994–1996). Od 1998 do 2002 z ramienia UW zasiadał w sejmiku pomorskim I kadencji, w którym pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Nauki, Edukacji, Kultury i Sportu. W 2002 bez powodzenia ubiegał się o reelekcję z listy koalicji Platforma Obywatelska – Prawo i Sprawiedliwość (jako kandydat Platformy Obywatelskiej).

Został pochowany na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko[3] (rejon IX, kwatera profesorów)[4].

Życie prywatne

edytuj

Był żonaty z ekonomistką Anną Zielińską-Głębocką.

Wyróżnienia i upamiętnienie

edytuj

W 2005 przyznano mu pośmiertnie Nagrodę im. Włodzimierza Zonna[5]. W następnym roku jego imię nadano Ogólnopolskiemu Młodzieżowemu Seminarium Astronomicznemu, w którym przez wiele lat pełnił funkcję jurora[6][7].

Przypisy

edytuj
  1. Głębocki Robert, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-04-11].
  2. Andrzej Woszczyk, Prof. Robert Głębocki, camk.edu.pl, 2005 [zarchiwizowane 2010-07-19].
  3. Głębocki Robert [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-02-12].
  4. Wyszukiwarka miejsca pochówku w Gdańsku [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2025-03-17].
  5. Nagroda i Medal im. Włodzimierza Zonna [online], pta.edu.pl [dostęp 2025-03-17].
  6. Czym jest OMSA? [online], planetarium.grudziadz.pl, 1 lutego 2018 [dostęp 2025-03-17].
  7. Małgorzata Śróbka-Kubiak, Sebastian Soberski, Oddział w Grudziądzu, [w:] Krzysztof Ziołkowski (red.), 100 lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii 1919–2019, Kraków: Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii, 2020, s. 65, ISBN 978-83-955493-2-8, OCLC 1225228099.

Bibliografia

edytuj