Rzeczyca (powiat tomaszowski)
Rzeczyca – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona na pograniczu Równiny Piotrkowskiej i Doliny Białobrzeskiej, w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Rzeczyca.
| wieś | |
 Kościół św. Katarzyny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
1531 |
| Strefa numeracyjna |
44 |
| Kod pocztowy |
97-220[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ETM |
| SIMC |
0551527[3] |
Położenie na mapie gminy Rzeczyca  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 51°35′54″N 20°17′43″E/51,598333 20,295278[1]
| |
| Strona internetowa | |
Miejscowość jest siedzibą gminy Rzeczyca. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.
Historia
edytujWieś królewska tenuty inowłodzkiej, położona w powiecie brzezińskim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku[4]. Rzeczyca uzyskała lokację miejską przed 1775 rokiem, zdegradowana przed 1793 rokiem[5].
W II poł. XVIII wieku mieszkał tu Jędrzej Kitowicz, znany kronikarz, który zasłynął swoimi Pamiętnikami.
W 1839 r. dobra rzeczyckie zostały nabyte przez Ludwika Jana Lewińskiego i Wiktorię z domu Żmichowską[6]. Wiktoria była siostrą pisarki Narcyzy Żmichowskiej[6], która przebywając w Rzeczycy w latach 1842–1845 napisała swoje największe dzieło Poganka, a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. W latach 1852 i 1853 we dworze w Rzeczycy gościł Oskar Kolberg[6].
W 1857 roku majątek Rzeczyca nabył Wincenty Szweycer[7]. Po jego śmierci (1872) majątek przejął jego młodszy syn Michał Teofil Szweycer (1843–1919)[8], a następnie wnuk Michał Szweycer (1885–1959), właściciel majątku Rzeczyca, Lubocz i Bartoszówka. Majątek Rzeczyca należał do rodziny Szweycerów do 1945, kiedy uległ konfiskacie[9].
przez miejscowość biegnie Łódzka magistrala rowerowa (ukł, W-E).
Zabytki
edytujWedług rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[10] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- kościół parafialny pw. św. Katarzyny, 1890–1891, nr rej.: A/24 z 15.11.2005
- cmentarz kościelny, jw.
- park dworski, nr rej.: 796 z 27.12.1967
- karczma, nr rej.: 797 z 27.12.1967
Ludzie związani z Rzeczycą
edytuj- Jędrzej Kitowicz (1728-1804)
- Narcyza Żmichowska (1819–1876)
- Józef Kępa (1928–1998) – historyk, działacz komunistyczny, wicepremier (1976–1979)[11].
Z Rzeczycą związana jest również rodzina aktorów – Cezarego i Radosława Pazury[potrzebny przypis] oraz przodkowie aktorki Małgorzaty Sochy. Jej prapradziadek Antoni Król s. Wojciecha i Urszuli z d. Stępień w dniu ślubu 23 września 1860 r. w Rzeczycy był gajowym dworskim. Jego wybranką była szlachetnie urodzona Marianna Gębska c. Jędrzeja i Julianny z d. Babska z Nart par. Biała Rawska (akta USC parafii w Rzeczycy).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119646
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1131 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ TERYT.
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68–69.
- ↑ a b c Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.
- ↑ Krzysztof Tomasz Witczak: Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 489.
- ↑ Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.
- ↑ Anna Gronczewska, Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich, „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
- ↑ Kępa Józef, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-25].
Linki zewnętrzne
edytuj- Rzeczyca 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 131.