Rzodkiew zwyczajna (Raphanus sativus) – gatunek roślin obejmujący trzy odmiany i wiele kultywarów. Obecnie występuje tylko w uprawie i jest uprawiany w wielu regionach świata[3]. W Polsce występuje głównie jako roślina uprawna, lecz przejściowo dziczeje (ergazjofigofit).

Rzodkiew zwyczajna
Ilustracja
Rzodkiewka
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

rzodkiew

Gatunek

rzodkiew zwyczajna

Nazwa systematyczna
Raphanus sativus L.
Sp. pl. 2:669. 1753

Morfologia edytuj

Łodyga
Wzniesiona, gruba, dęta, szorstko owłosiona. Osiąga wysokość 15–60 cm (wyjątkowo do 100 cm).
Liście
Ulistnienie skrętoległe, liście lirowate. Dolne liście pierzastowrębne i nieregularnie ząbkowane, górne liście niepodzielone.
 
Kwiaty
Kwiaty
Zebrane w grono na szczytach pędów. Kielich stulony w długą nibyrurkę. Korona barwy białej lub liliowej i posiadająca wyraźną nerwację na płatkach. 4 łopatkowate płatki korony silnie rozchylone na boki, 6 długich pręcików rozchylonych na boki, jeden słupek z całobrzegim znamieniem[4].
 
Owoce
Owoc
Gąbczasta i zgrubiała, poprzecznie paciorkowato przewężona łuszczyna zakończona małym dzióbkiem. Po dojrzeniu rozpada się na jednonasienne odcinki.

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Słupek i pręciki dojrzewają równocześnie, roślina owadopylna, kwitnie od maja do czerwca. Roślina miododajna i dobre źródło pyłku dla pszczół.

Odmiany edytuj

Występuje w 3 odmianach[3]:

  • Raphanus sativus L. var. mougri H. W. J. Helm
  • Raphanus sativus L. var. oleiformis Pers. – rzodkiew oleista
  • Raphanus sativus L. var. sativusrzodkiewka

Zastosowanie edytuj

Roślina uprawna: różne odmiany rzodkwi uprawiane są głównie jako warzywa, ale bywa uprawiana również jako roślina oleista i pastewna[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  5. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.