Søløven (1916)

duński torpedowiec

Søløven, później Søridderen i Hajenduński torpedowiec, następnie trałowiec z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 10 zbudowanych jednostek typu Springeren. Okręt został zwodowany 9 września 1916 roku w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze, a do służby w Kongelige Danske Marine wszedł w maju 1917 roku. W 1929 roku jednostkę przebudowano na trałowiec. W 1937 roku nazwę okrętu zmieniono na „Søridderen”, a służbę zakończył w czerwcu 1940 roku. W kwietniu 1943 roku trałowiec został na powrót przyjęty do składu floty pod nazwą „Hajen”. W sierpniu 1943 roku okręt został zdobyty przez Niemców, a pod banderę duńską powrócił po zakończeniu wojny. Jednostka została wycofana ze służby na początku 1947 roku.

Søløven
Ilustracja
Bliźniaczy „Havørnen” w 1943 r.
Klasa

torpedowiec / trałowiec

Typ

Springeren

Historia
Stocznia

Orlogsværftet, Kopenhaga

Położenie stępki

kwiecień 1916

Wodowanie

9 września 1916

 Kongelige Danske Marine
Nazwa

„Søløven” (1916)
„Søridderen” (1937)

Wejście do służby

maj 1917

Wycofanie ze służby

czerwiec 1940

 Kongelige Danske Marine
Nazwa

„Hajen”

Wejście do służby

kwiecień 1943

Wycofanie ze służby

sierpień 1943

 Kriegsmarine
Wejście do służby

1943

Wycofanie ze służby

maj 1945

 Kongelige Danske Marine
Wycofanie ze służby

styczeń 1947

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 93 tony
pełna: 109 t

Długość

38,5 metra

Szerokość

4,25 m

Zanurzenie

2,74 m

Napęd
1 maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy 2000 KM
2 kotły, 1 śruba
Prędkość

24,6 węzła

Zasięg

425 Mm przy prędkości 14 węzłów

Uzbrojenie
2 działa kal. 57 mm (2 x I)
Wyrzutnie torpedowe

2 x 450 mm (2 x I)

Załoga

24

Projekt i budowa edytuj

Okręt był jedną z 10 zbudowanych jednostek typu Springeren, których projekt bazował na zbudowanym na licencji Normanda w kopenhaskiej stoczni w 1907 roku torpedowcu „Ormen[1][2]. Okręty były od początku przestarzałe, jednak niski koszt budowy zaowocował zbudowaniem dużej serii jednostek[2].

„Søløven” zbudowany został w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze[1][2]. Stępkę okrętu położono w kwietniu 1916 roku, a zwodowany został 9 września 1916 roku[2].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

Okręt był niewielkim torpedowcem o długości całkowitej 38,5 metra, szerokości 4,25 metra i zanurzeniu 2,74 metra[1][2]. Wyporność standardowa wynosiła 93 tony, zaś pełna 109 ton[2]. Okręt napędzany był przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 2000 KM, do której parę dostarczały dwa kotły[1][2]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 24,6 węzła[1][2]. Okręt zabierał zapas 15 ton węgla, co zapewniało zasięg wynoszący 425 Mm przy prędkości 14 węzłów[2].

Okręt wyposażony był w dwie wyrzutnie torped kalibru 450 mm: stałą na dziobie i obrotową na pokładzie[2][3]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze 6-funtowe działa pokładowe kalibru 57 mm L/40 M1885[2][3][a].

Załoga okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba edytuj

 
Bliźniaczy „Springeren” po przebudowie na trałowiec.

„Søløven” wszedł do służby w Kongelige Danske Marine w maju 1917 roku[2]. W 1920 roku okręt otrzymał numer taktyczny 8, zmieniony trzy lata później na B4[2]. W 1929 roku jednostkę przebudowano na trałowiec, pozbawiając ją pokładowej wyrzutni torped i instalując wyposażenie trałowe (okręt otrzymał też nowy numer taktyczny – S3)[2][b]. W 1937 roku nazwę okrętu zmieniono na „Søridderen”[2]. W czerwcu 1940 roku jednostka została wycofana ze służby, jednak w kwietniu 1943 roku została do niej przywrócona pod nazwą „Hajen”[2].

29 sierpnia 1943 roku okręt został zdobyty przez Niemców w bazie Korsør[4]. Według niektórych ogólnych publikacji był używany przez Kriegsmarine do zadań trałowych[5], jednak inne źródła go nie wymieniają w jej składzie[c]. Okręt został zwrócony Danii po zakończeniu działań wojennych w maju 1945 roku[2]. Jednostka została ostatecznie wycofana ze służby w styczniu 1947 roku[2].

Uwagi edytuj

  1. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 353 podaje, że kaliber dział wynosił 75 mm.
  2. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 382 podaje, że przebudowa na trałowiec odbyła się około 1923 roku.
  3. Brak informacji o „Hajen” w autorytatywnym opracowaniu dotyczącym trałowców i torpedowców niemieckich Erich Gröner, Dieter Jung, Martin Maass: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945. Band 2: Torpedoboote, Zerstörer, Schnellboote, Minensuchboote, Minenräumboote. Koblencja: Bernard & Graefe Verlag, 1983. (niem.)., jak również w tomie 8/1 obejmującym dawne okręty duńskie używane jako pomocnicze.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 353.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Gogin 2018 ↓.
  3. a b Parkes 1934 ↓, s. 144.
  4. Marcin Gubała. Samozatopienie floty duńskiej. „Morze”. Nr 1/2018. IV (28), s. 40, styczeń 2018. Warszawa. ISSN 2543-5469. 
  5. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 382.

Bibliografia edytuj

  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: SPRINGEREN torpedo boats (1917-1920). Navypedia. [dostęp 2018-08-23]. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).