Siedzący Byk
Siedzący Byk (dakota Tȟatȟáŋka Íyotake, Tatanka Yotanka, wym. [tˣaˈtˣə̃ka ˈi.jɔtakɛ], ang. Sitting Bull; ur. ok. 1831, zm. 15 grudnia 1890[1][2]) – wódz i szaman Indian plemienia Hunkpapa grupy Teton Dakotów (Siuksów).
Siedzący Byk w 1882 r. | |
Data urodzenia |
ok. 1831 |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód, zajęcie |
wódz Teton Dakotów (Siuksów) |
Od 1863 roku w silnej opozycji do białych. Współautor spektakularnego zwycięstwa połączonych sił Dakotów i Szejenów w bitwie nad Little Bighorn w 1876 roku[1][3]. Po bitwie poprowadził swych ludzi do Kanady, gdzie znalazł schronienie przed ścigającymi go kawalerzystami amerykańskimi. Po nieudanych negocjacjach pokojowych pomiędzy wodzem a delegacją amerykańską zdecydował się pozostać w Kanadzie, gdzie ochronę zagwarantowała mu kanadyjska policja. Amerykanie zdecydowali o pozbawieniu Siuksów żywności poprzez wypalanie prerii przy granicy z Kanadą oraz wybicie bizonów będących głównym źródłem pożywienia Indian.
W roku 1881 został zmuszony do powrotu do Stanów Zjednoczonych, gdzie został zamknięty w rezerwacie[4][5]. W roku 1885 przez cztery miesiące występował w „Wild West Show” Buffalo Billa[2][5], jednak gdy Buffalo Bill zaproponował mu podróż do Europy, Siedzący Byk odmówił, twierdząc, że musi pozostać w swoim kraju. W 1890 roku, po osiedleniu się w rezerwacie, został zastrzelony[1] przez indiańskich policjantów na służbie armii USA, którzy mieli rozkaz aresztować go za udział w zakazanym Tańcu Duchów[3]. Tymi policjantami byli Głowa Byka i Czerwony Tomahawk.
Dwa tygodnie później próba uspokojenia nastrojów w rezerwacie Pine Ridge przez wojsko doprowadziła do masakry nad Wounded Knee grupy innego wodza Siuksów – Wielkiej Stopy[6] (ang. Big Foot).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Sitting Bull biography. Biography.com. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Sitting Bull. Tatanka-Iyotanka (1831-1890). pbs.org. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Sitting Bull. History.com. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
- ↑ Siedzący Byk – Indiański Napoleon. Rzeczpospolita. [dostęp 2015-06-03]. (pol.).
- ↑ a b Sitting Bull, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-06-03] .
- ↑ Big Foot. U-S-History.com. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).