Slobodan Jovanović

Slobodan Jovanović (cyr. Слободан Јовановић; ur. 3 grudnia 1869 w Nowym Sadzie, zm. 12 grudnia 1958 w Londynie) – serbski prawnik, historyk, dziennikarz, socjolog, polityk i krytyk literacki.

Slobodan Jovanović
Ilustracja
Portret Slobodana Jovanovicia (1931)
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1869
Nowy Sad

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1958
Londyn

19. premier Jugosławii
Okres

od 12 stycznia 1942
do 26 czerwca 1943

Poprzednik

Dušan Simović

Następca

Miloš Trifunović

Życiorys

edytuj

Slobodan Jovanović urodził się w 1869 w Nowym Sadzie, należącym wówczas do Austro-Węgier, jako syn serbskiego polityka i filozofa politycznego Vladimira Jovanovicia[1]. Otrzymał wykształcenie w Belgradzie, Monachium, Zurychu i Genewie, gdzie ukończył studia na kierunku prawa. W latach 1890–1892 uczęszczał na studia w Paryżu w zakresie prawa konstytucyjnego i nauk politycznych[2].

W 1893 rozpoczął pracę dla serbskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W tym samym roku został attaché politycznym w Stambule, gdzie piastował tę funkcję przez kilka lat. Wtedy rozpoczął pisanie swoich publikacji w zakresie krytyki literackiej[2].

W 1897 został zatrudniony przez Uniwersytet w Belgradzie na stanowisku profesora na wydziale prawa. W latach 1913–1914 i 1920–1921 był rektorem tej uczelni[3].

W 1905 dołączył do Królewskiej Serbskiej Akademii Nauk. W 1927 był korespondentem tej organizacji w Zagrzebiu. W latach 1928–1931 stał na czele tej organizacji[4].

Z uwagi na swoje prozachodnie poglądy, poparł zamach stanu generała Dušana Simovicia 27 marca 1941.

Po ataku III Rzeszy na Jugosławię uciekł, razem z królem Piotrem II, do Londynu przez Jerozolimę. Stanął na czele rządu Jugosławii na uchodźstwie[5].

Po wojnie występował przeciwko Josipowi Broz Tito. W 1946 został zaocznie skazany na 20 lat więzienia. Do końca życia mieszkał w Londynie[6].

W 1989 rozpoczęła się w Serbii rehabilitacja Jovanovićia, a dwa lata później publikacja jego dzieł[6].

Od 2003 jego postać znajduje się na banknocie 5000 dinarów[7]. W tym samym roku jego popiersie stanęło na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Belgradzie. Jego oficjalna rehabilitacja przez sąd okręgowy w Belgradzie nastąpiła 26 października 2007[6].

Przypisy

edytuj
  1. М. Шашић, Објављен рукопис о оцу Слободана Јовановића [online], Politika Online, 19 czerwca 2011 [dostęp 2019-05-12] (serb.).
  2. a b The King Of Belgrade Style – Slobodan Jovanović [online], An Illustrated History of Slavic Misery, 28 października 2016 [dostęp 2019-05-12] (ang.).
  3. Ректори Лицеја, Велике школе и Универзитета у Београду [online], bg.ac.rs [dostęp 2019-05-12] (serb.).
  4. Члан САНУ [online], sanu.ac.rs, 9 października 2011 [dostęp 2019-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-09] (serb.).
  5. Jozo Tomašević, War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks, Stanford: Stanford University Press, 1975, s. 270, ISBN 978-0-8047-0857-9.
  6. a b c Rehabilitacija Slobodana Jovanovića [online], RTS Vesti - Jedna vest, 28 października 2007 [dostęp 2019-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-28] (serb.).
  7. Новчаница номиналне вредности 5000 динара [online], nbs.rs [dostęp 2019-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] (serb.).

Bibliografia

edytuj