Sokółka (województwo mazowieckie)
Sokółka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Sadowne[5][6].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
07-140[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WWE |
| SIMC |
0686061[5] |
Położenie na mapie gminy Sadowne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego  | |
 52°36′38″N 21°53′16″E/52,610556 21,887778[1]
| |
Nazwa wsi pochodzi od nazwiska Sokoł albo od ptaka – sokoła. Nazwa pojawiła się w 1535 r. jako Sokolek, w 1552 r. w dokumentach występuje Sokolka, w 1808 r. – Sokułka, w 1821 r. – Sokółka, a w 1890 r. – Sokółki.
Prywatna wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego[7].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Sadownem[8].
Historia edytuj
Miejscowość ta powstała w 1530 r. Przypuszczanie w 1680 r. kapituła warszawskiej kolegiaty św. Jana osadziła tu chłopów, nazywanych przez tubylców Kurpiami. Wieś i folwark były częścią dóbr kołodziąskich. Hrabia Andrzej Zamoyski zamienił z rządem rosyjskim twierdzę Zamość na dobra kołodziąskie.
W 1564 r. była we wsi karczma, młyn i mieszkało 3 rzemieślników.
W 1797 r. wieś należała do parafii Sadowne.
W wyniku uwłaszczenia w 1864 r. chłopi otrzymali ponad 583 morgi ziemi użytkowej i ponad 50 mórg nieużytków. W 1890 r. Sokółka miała 567 mórg ziemi, z tego 237 mórg włościańskich.
W 1921 r. na 509 mieszkańców było tu 15 Żydów.
Podczas kampanii wrześniowej w nocy z 2 na 3 września 1939 r. na stację kolejową w Sadownem przybyły pułki wileńskie, które zatrzymały się na dzień w okolicznym lesie, a nocą pomaszerowały w kierunku Broku i Ostrowi Mazowieckiej. Stacjonujące tu wojsko polskie stało się niebawem celem nalotów lotnictwa niemieckiego. Powstało podejrzenie, że był to skutek radiowych meldunków dywersantów, rekrutujących się spośród miejscowych kolonistów. 4 września w godzinach przedpołudniowych Luftwaffe dokonała nalotu na stację kolejową w Sadownem.
W czasie II wojny światowej, w sierpniu 1944 r., przez 12 dni toczyły się tu ciężkie walki. W ich wyniku spłonęło ok. 50% wszystkich zagród.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim.
Współczesność edytuj
Wieś jest zelektryfikowana, posiada wodociąg. Czynne są 2 sklepy spożywczo-przemysłowe. Około 1 km od Sokółki znajduje się stacja kolejowa Sadowne Węgrowskie (stacja ta była zniszczona przez Niemców podczas II wojny światowej). Obecna linia kolejowa była w XIX wieku częścią linii warszawsko-petersburskiej – najważniejszej linii kolejowej z Warszawy na wschód. Podczas II wojny światowej szły tędy transporty warszawskich Żydów z getta do Treblinki. W 1964 r. wybudowano nową szkołę podstawową, która została zlikwidowana w 2001 r. Obecnie w tym budynku, od 2005 r. istnieje Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Sokółce.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126376
- ↑ Wieś Sokółka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-01], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1173 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji.
Bibliografia edytuj
- Andrzej Firewicz: „Sadowne i okolice wczoraj i dziś”
Linki zewnętrzne edytuj
- Sokółka 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 26.