Jadwiga Żylińska
Jadwiga Żylińska z domu Michalska (ur. 17 sierpnia 1910 we Wrocławiu, zm. 25 kwietnia 2009 w Warszawie) – polska pisarka, prozaiczka, eseistka, autorka powieści dla młodzieży, powieści historycznych, słuchowisk i adaptacji.
 Jadwiga Żylińska (fot. sprzed 1967) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
| |
| Nagrody | |
|
Nagroda Polskiego PEN Clubu | |
Życiorys edytuj
Córka Kazimierza Michalskiego (zm. 1956), wojskowego lekarza, uczestnika powstania wielkopolskiego[1]. Była starszą siostrą Maliny Michalskiej, założycielki pierwszej w Polsce szkoły hathajogi. Dzieciństwo spędziła w Ostrzeszowie i Ostrowie Wielkopolskim. Absolwentka Gimnazjum Emilii Sczanieckiej w Ostrowie Wielkopolskim i Uniwersytetu w Poznaniu (studia na wydziale filologii angielskiej, ukończone w 1935). Wyszła za mąż za Wiktora Żylińskiego i w okresie od 1934 do 1940 mieszkała w jego majątku Sołopieciszki w Nowogródzkiem[2], a następnie w Warszawie.
Debiutowała w 1931 tomikiem baśni z własnymi ilustracjami pt. Królewicz grajek. W 1939 otrzymała pierwszą nagrodę na konkursie Wydawnictwa Bluszcz za nowelę Spotkanie[3]. Publikowała m.in. w czasopismach: „Tydzień”, „Moda i Życie Praktyczne”, „Przekrój”, „Odra”. Od 1951 r. współpracowała z Polskim Radiem. W okresie PRL-u miewała kłopoty z wydawaniem książek, utrzymując się wówczas z korepetycji języka angielskiego.
Na podstawie jej opowiadania i scenariusza pt. Rozstanie Wojciech Jerzy Has nakręcił film o tym samym tytule (Rozstanie, premiera: 23 marca 1961). Publikowała także na łamach „Tygodnika Powszechnego”.
W latach 1948–1983 była członkinią Związku Literatów Polskich, od 1964 – Polskiego PEN Clubu (członek Zarządu 1972-1976). Była członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Jest laureatką Nagrody Polskiego PEN-Clubu za twórczość prozatorską (1993). W Ostrowie Wielkopolskim uhonorowana ulicą swojego imienia.
Mieszkała w Warszawie przy ul. Wiślickiej.
Twórczość edytuj
- Tajemniczy zamek (1934, pod nazwiskiem Jadwiga Woyszyn-Żylińska)
- Krzyk czajki (1936) (nowela, „Bluszcz” 1936, nr 35-36)
- Gość wigilijny (1936) (nowela, „Bluszcz” 1936, nr 51-52)
- Prawo Webera (1938) („Bluszcz” 1938, nr 25-26)
- Amy i Jo (1938) (opowiadanie, „Bluszcz” 1938, nr 31-37)
- Cierń (1938)
- Krzysztof i Marianna (1938) („Tygodnik Ilustrowany” 1938 nr 51/52, 1939 nr 1-7)
- Muzykanci z Bremy (opowiadania, Czytelnik 1955)
- Stig Ulsen i Rozamunda (powieść, Wydawnictwo Literackie 1956)
- Odzyskana korona (opowieść, Iskry 1958)
- Złota włócznia t. 1-2 (powieść, Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 1964, 1968, 1974, 1976, 1989, ISBN 83-06-01698-X)
- Dzikie ptaki (opowiadania, Wydawnictwo Łódzkie 1962)
- Tajemnica Sędziwoja (utwór dla dzieci, Ruch 1962, 1964, Krajowa Agencja Wydawnicza 1975, ilustr. Stanisław Töpfer)
- Na bursztynowym szlaku (utwór dla dzieci, Ruch 1964)
- Legenda o Liczyrzepie (opowieść, Nasza Księgarnia 1965)
- Dom, którego nie ma. Wspomnienia (Czytelnik 1967, 1970, łącznie z Drogami, które prowadzą dalej, 1983)
- Piastówny i żony Piastów (opowieści, Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 1969, 1975, 1982, ISBN 83-06-00687-9)
- Hervör i bracia (opowiadania, Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, jako Hervör i jej bracia: Czytelnik 1971, seria: „Głowy Wawelskie”)
- Drogi, które prowadzą dalej (wspomnienia, Czytelnik 1972, wspólnie z Domem, którego nie ma, 1983)
- Kapłanki, amazonki i czarownice. Opowieść z końca neolitu i epoki brązu 6500-1150 p.n.e. (opowieści, Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 1978, 1981, ISBN 83-06-00426-4, 1986, ISBN 83-06-01425-1, Kopia 2001, ISBN 83-86290-43-9)
- Mistrz Dedal (utwór dla młodzieży; ilustr. Bohdan Wróblewski, Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch” 1973, Krajowa Agencja Wydawnicza 1976)
- Opowieść o Heraklesie (utwór dla młodzieży, ilustr. Janusz Towpik, Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch” 1973, Krajowa Agencja Wydawnicza 1976)
- Tezeusz i Ariadna (utwór dla młodzieży, ilustr. Janusz Towpik, Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch” 1973, Krajowa Agencja Wydawnicza 1976)
- Młodość Achillesa (ilustr. Janusz Towpik, Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch” 1974, 1976)
- Wyprawa po złote runo (utwór dla młodzieży, ilustr. Janusz Towpik, Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch” 1976, Krajowa Agencja Wydawnicza 1976)
- Gospoda samobójców (opowiadania, Czytelnik 1976, 1978, 1981, ISBN 83-07-00389-X)
- Do kogo należy świat? (opowiadania, Państwowy Instytut Wydawniczy 1977)
- Gwiazda spadająca (powieść, Czytelnik 1980, ISBN 83-07-00142-0, 1985, ISBN 83-07-00142-0)
- Wyspa Dziwnego Żartu (opowiadania, Czytelnik 1982, ISBN 83-07-00662-7)
- Dom którego nie ma. Drogi, które prowadzą dalej (wspomnienia, Czytelnik 1983, ISBN 83-07-00950-2)
- Spotkania po drugiej stronie lustra (opowiadania, Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, ISBN 83-06-01385-9)
- Oto minojska baśń Krety (opowiadania dla młodzieży, ilustr. Elżbieta Gaudasińska, Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, zawiera drukowane uprzednio tomy: Opowieść o Heraklesie, Mistrz Dedal, Tezeusz i Ariadna, Wyprawa po Złote Runo, Młodość Achillesa, ISBN 83-03-01226-6 [brosz.], ISBN 83-03-01227-4 [opr.])
- Gra w tarota (opowiadania, Czytelnik 1987, ISBN 83-07-01618-5)
- Miasteczko rodzinne (opowiadanie, Ostrów Wielkopolski: Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego 2000, ISBN 83-909993-9-0)
- Podróż w głąb czasu (wspomnienia, Poznań: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ostrzeszowskiej. Klub 2001, ISBN 83-907739-4-5)
Przypisy edytuj
- ↑ 1 września 1956. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 2020-03-18]. (pol.).
- ↑ Łańcuch dziejów łańcuch życia. Tygodnik Powszechny. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
- ↑ Jadwiga Żylińska: Piastówny i żony Piastów. Warszawa: PIW, 1975, s. obwoluta.