Język bradź

ब्रज भाषा
bradź bhasza
Obszar	Indie
Liczba mówiących	44 tys.
Pismo/alfabet	dewanagari
Klasyfikacja genetyczna
	Języki indoeuropejskie; Języki indoirańskie; Języki indoaryjskie; Język bradź;
Status oficjalny
Ethnologue	5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-2	bra
ISO 639-3	bra
IETF	bra
Glottolog	braj1242
Ethnologue	bra
SIL	HND
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Wikipedia w języku hindi
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język bradź, bradź bhasza (hindi ब्रज भाषा) – język w środkowych Indiach, jeden z głównych dialektów literackich języka hindi używany w tzw. „regionie bradź” (bradź bhumi) w obszarze hindi zachodniego (paścim hindi).

Lokalizacja edytuj

Słowo bradź dosłownie znaczy „obora, zagroda”. Bradź bhumi to pojęcie bardziej kulturowe niż polityczne. Obejmuje, znany z tradycji pasterskich w stanie Uttar Pradesh, region następujących miast: Agra, Aligarh, Badayu, Bareli, Dhaulapur, Eta, Mainnpur, Mathura. W okresie wojen, opisanych w Mahabharacie, był odrębnym państwem. Kojarzony jest przede wszystkim z miejscem narodzin i dzieciństwa Kryszny.

Historia edytuj

Powstał z dialektu apabharanśi śauraseni na początku drugiego tysiąclecia n.e. Preferowany był, jako medium ekspresji poetyckiej, zwłaszcza w ramach ruchu religijnego bhakti. Funkcję wiodącego dialektu literackiego prozy hindi przejął następnie dialekt khariboli w XIX w. W poezji bradźbhasza rolę dominującego dialektu utrzymał do początków XX wieku.

Podobne warianty językowe edytuj

bradźbuli – dialekt hindi pośredni pomiędzy maithili i bengali z wpływami słownictwa bradź bhasza, używany przez średniowiecznych poetów krisznaickich w Bengalu, Asamie i Orisie.

Przedstawiciele edytuj

Tworzyli w nim wielcy poeci:

Asztaćhapa;
Amir Chusru;
Biharilal (1595–1664);
Bhuszan (1612–1714);
Bhai Gurdas;
Ćaube Bihari Lal (1603–1663);
Dhruwadas (1563–1643):
Hariaudh (1865–1941);
Hariśćandra (1850–1885):
Mira Bai;
Surdas (1478–1582);

jak również pisarze:

Bharatendu (1850–1855);
Indradźit;
Lallulal (1763–1825);

Bradź jest również głównym językiem pieśni należących do tradycji tzw. klasycznej muzyki hindustani.

Bibliografia edytuj

Danuta Stasik: Język hindi cz.1 i 2, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 1994/97, ISBN 83-86483-01-6
Tatiana Rutkowska, Danuta Stasik, Zarys historii literatury hindi, Warszawa, 1992

Linki zewnętrzne edytuj

Dane Ethnologue dla bradź