Krystyna Bochenek
Krystyna Maria Bochenek z domu Neuman (ur. 30 czerwca 1953 w Stalinogrodzie, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku[1]) – polska dziennikarka i polityk, senator V, VI i VII kadencji (2004–2010), wicemarszałek Senatu VII kadencji.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 czerwca 1953 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
| Wicemarszałek Senatu VII kadencji | |
| Okres |
od 5 listopada 2007 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Działalność zawodowa edytuj
Ukończyła I Liceum Ogólnokształcące w Katowicach, a następnie studia na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Od 1976 była dziennikarką Polskiego Radia Katowice. Przez wiele lat współpracowała z prasą i telewizją. Zajmowała się upowszechnianiem kultury języka polskiego i popularyzacją zdrowia. Była inicjatorką Ogólnopolskiego Dyktanda, największej w kraju i organizowanej także poza jego granicami imprezy promującej język polski. Przygotowała blisko tysiąc godzin programów o zdrowiu, w tym radiowy Magazyn Medyczny. Była również współautorką programu telewizyjnego Od A do Zdrowia.
Wchodziła w skład Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk (w tym jako przewodnicząca Komisji Języka w Mediach). W 2005 była inicjatorką uchwały Senatu w sprawie ustanowienia następnego roku Rokiem Języka Polskiego. Organizowała konferencje naukowe, tj. Język polskiej legislacji, Język polskich polityków początku XXI wieku, a także Festiwal Języka Polskiego 2006, który odbył się pod patronatem marszałka Senatu Bogdana Borusewicza (5 tysięcy uczestników)[2].
Stała na czele rady Śląskiego Funduszu Stypendialnego. Pełniła funkcję wiceprzewodniczącej rady programowej TVP Polonia[2]. Była animatorką licznych wydarzeń medialnych i akcji charytatywnych na Śląsku, w tym kwesty Mamo nie płacz (1992) – na rzecz ratowania Oddziału Hematologii Dziecięcej w Zabrzu. We współpracy ze śląskimi redakcjami prowadziła akcję profilaktyki raka piersi u kobiet pod nazwą Różowa wstążka. Katowice rynek 2000. Współtworzyła pierwszą Wampiriadę[2] (niekonwencjonalną akcję honorowego oddawania krwi) oraz akcję Rzuć palenie. Prowadziła wiele licytacji na cele społeczne wspomagając m.in. Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, odbudowę spalonego gmachu Opery Śląskiej, Teatr Śląski i Fundację Rodzin Górniczych.
Była inicjatorką cyklicznej imprezy pod nazwą „Zjazd Krystyn”, dorocznego zgromadzenia imienniczek, pozwalającego setkom kobiet o różnym statusie społecznym poznawać odległe zakątki Polski. Jako autorka i współautorka opublikowała trzy książki: X jubileuszowe Dyktando, Chirurdzy i detektywi oraz Jak Krystyna z Krystyną.
Jako kandydatka bezpartyjna z okręgu katowickiego 26 września 2004 wygrała wybory uzupełniające do Senatu z ramienia Unii Wolności (w miejsce wybranej do Parlamentu Europejskiego Genowefy Grabowskiej), na koniec kadencji zasiadała w kole demokraci.pl. Ponownie została senatorem w 2005 (53,28% głosów w okręgu, co stanowiło najwyższy procentowy wynik wśród kandydatów do Senatu[3]), kandydując z ramienia Platformy Obywatelskiej. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci uzyskała mandat, otrzymując 255 792 głosy. 5 listopada tego samego roku została powołana na stanowisko wicemarszałka Senatu VII kadencji. Podczas tej kadencji była członkinią Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą oraz wiceprzewodniczącą Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi[2].
Zginęła 10 kwietnia 2010 w wyniku katastrofy polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[4]. 22 kwietnia 2010 pochowano ją na cmentarzu przy ul. Henryka Sienkiewicza w Katowicach[5].
Życie prywatne edytuj
Córka Adolfa i Teresy[1], wnuczka ekonomisty Edwarda Rosego[6], miała siostrę Barbarę[7]. Była żoną kardiochirurga Andrzeja Bochenka[8], z którym miała dwoje dzieci (Tomasza i Magdalenę).
Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie edytuj
W plebiscycie Mistrz Mikrofonu zdobyła tytuł „Osobowości Radiowej”. Otrzymała m.in. dziennikarską Nagrodę im. Bolesława Prusa (za działania na rzecz poprawności języka polskiego), nagrodę Fundacji Promocja Zdrowia (za działania prozdrowotne), Nagrodę im. Karola Miarki[9], Nagrodę im. Wojciecha Korfantego przyznawaną przez Związek Górnośląski (wraz z mężem)[10], Medal im. Marii Skłodowskiej-Curie przyznany przez Polski Komitet Zwalczania Raka. W 2002 otrzymała Złoty Krzyż Zasługi[11].
W 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[12], Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Również w 2010 jej imieniem nazwano polską szkołę w Pojana Mikuli na Bukowinie w Rumunii[13], a także szkołę podstawową w Skoczowie (jako pierwszą w Polsce)[14]. W 2011 odsłonięto poświęconą jej tablicę pamiątkową w budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Katowicach[15] oraz tablicę pamiątkową na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[16]. Krystyna Bochenek została również patronką Centrum Kultury Katowice[17] oraz ogólnopolskiego Konkursu Lady D. promującego kobiety z niepełnosprawnością, którego była współorganizatorką i przewodniczącą kapituły[18].
W 2022 w Galerii Artystów na placu Grunwaldzkim w Katowicach odsłonięto pomnik Krystyny Bochenek autorstwa Katarzyny Fober[19][20].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Krystyna Bochenek. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-03-10].
- ↑ a b c d Krystyna Bochenek. dyktando.info.pl. [dostęp 2012-10-16].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2012-10-16].
- ↑ Oświadczenie Marszałka Sejmu. abw.gov.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-06].
- ↑ Pogrzeb Krystyny Bochenek w Katowicach. mmsilesia.pl, 22 kwietnia 2010. [dostęp 2010-07-16].
- ↑ Alojzy Czech. Edwarda Rose’go agitacja plebiscytowa. „Śląsk”. Nr 3 (306). R. XXVI, s. 25–27, marzec 2021.
- ↑ 9. rocznica katastrofy smoleńskiej. wp.mil.pl, 10 kwietnia 2019. [dostęp 2021-01-05].
- ↑ Odsłonięto tablicę pamięci Krystyny Bochenek. onet.pl, 8 kwietnia 2011. [dostęp 2021-01-05].
- ↑ Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki. slaskie.pl. [dostęp 2016-11-01].
- ↑ W Katowicach po raz 17. wręczono nagrody im. Korfantego. rmfclassic.pl, 20 kwietnia 2009. [dostęp 2016-10-19].
- ↑ M.P. z 2003 r. nr 17, poz. 267
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
- ↑ Polska szkoła w Rumunii nosi imię Krystyny Bochenek. senat.gov.pl, 10 października 2010. [dostęp 2010-11-08].
- ↑ Skoczów: Pierwsza w Polsce szkoła otrzymała imię Krystyny Bochenek. gazetacodzienna.pl, 24 października 2010. [dostęp 2019-10-24].
- ↑ W Katowicach odsłonięto tablicę upamiętniającą Krystynę Bochenek. polskatimes.pl, 8 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-29].
- ↑ W Katowicach odsłonięto tablicę pamiątkową Krystyny Bochenek. dziennikzachodni.pl, 10 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-29].
- ↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 227. ISBN 978-83-933-665-8-3.
- ↑ Konkurs Lady D.. pfron.org.pl, 31 lipca 2015. [dostęp 2016-10-26].
- ↑ Szymon Karpe: Katowice. Odsłonięcie rzeźby upamiętniającej Krystynę Bochenek na Placu Grunwaldzkim. naszemiasto.pl, 15 września 2022. [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Paweł Przybyła: „Była naszą katowicką mamą”. W Katowicach stanął pomnik Krystyny Bochenek. dziennikmetropolii.pl, 15 września 2022. [dostęp 2023-09-14].
Bibliografia edytuj
- Biogram na stronie Senatu (VII kadencja). [dostęp 2010-04-18].