Rudniki (powiat zawierciański)
Rudniki – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Włodowice.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
1 338 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-421[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SZA |
| SIMC |
0146761 |
Położenie na mapie gminy Włodowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego  | |
 50°31′24″N 19°25′31″E/50,523333 19,425278[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.
Nazwa edytuj
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Rudnyky wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[3].
Geografia edytuj
Rudniki położone są na południowej krawędzi Wzgórz Rudnickich należących do Wyżyny Częstochowskiej, których wierzchołek sięga 404 m n.p.m. Nazwa wsi mówi o pierwotnych zajęciach ludzi - wydobycie rudy żelaznej, ponieważ wieś leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. Nad wsią góruje charakterystyczna hałda pokopalniana, będąca pozostałością dawnej kopalni rudy żelaza "Rudniki" czynnej w latach 1950-1970. Przez Rudniki i południowe tereny przynależne do Rudnik przebiega żółty szlak Skarżycki i niebieski rowerowy szlak z Zawiercia do Skarżyc.
Edukacja edytuj
Na terenie wsi działa Szkoła Podstawowa, w okresie komunizmu nosiła imię Marcelego Nowotki. Szkoła mieści się przy ulicy Szkolnej 9.
Parafia Świętej Barbary edytuj
Rudniki są siedzibą parafii pod wezwaniem Świętej Barbary. Parafia została powołana 22 września 1981 roku. Obejmuje swym zasięgiem miejscowości: Rudniki (bez osady Młyńskiej) i Skałkę (za zgodą władzy diecezjalnej niektórzy mieszkańcy Skałki mogą korzystać z posługi duszpasterskiej we Włodowicach). Parafię erygował tu biskup Stefan Bareła 22 września 1981 roku. Organizatorem życia parafialnego i budowniczym pawilonu katechetyczno–mieszkalnego był ks. Zdzisław Kowalczyk. Budowę kościoła rozpoczął w czerwcu 1988 r. i doprowadził do końca następny proboszcz – ks. Bogdan Kijak. Pierwszą mszę świętą odprawiono 28 listopada 1991 roku. Uroczystego poświęcenia świątyni dokonał arcybiskup Stanisław Nowak 27 czerwca 2000 roku[4][5].
Dworek Taszyckich edytuj
Murowany budynek prawdopodobnie z końca XVIII wieku lub na początku wieku XIX zwany "Wysoką Pilecką".
W 1818 Michał Taszycki, generał woj. krakowskiego, prezes sądu wojskowego za czasów Księstwa Warszawskiego i prezes izby wojskowej lelowsko-siewierskiej umieścił w nim szkołę z pomieszczeniem dla profesora. Szkoła ta istniała do 1940 r., a po wybudowaniu po II wojnie światowej nowego budynku szkoły nieco poniżej pałacu przejęła ona chlubne tradycje nauki.
Obecny budynek dworku jest w fatalnym stanie i jego wnętrza nie są udostępnione do zwiedzania. Można jednak obecnie bez problemów wejść na teren d. POM-u i obejrzeć z zewnątrz posiadłość. Dworek ma klasyczny czterokolumnowy portyk. Główny murowany budynek posiada dwa skrzydła i jest parterowy. Prawdopodobnie później dobudowane zostały na planie prostokąta po obydwu stronach piętrowe budynki.
Budynek otoczony jest fragmentami mocno zniszczonego dawnego ogrodu dworskiego założonego w stylu angielskim. Wśród zadrzewień parku można dostrzec jeszcze kilka starych modrzewi polskich.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118154
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1114 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.214.
- ↑ Regionalna Pracownia PTTK w Katowicach - Historia parafii Św. Barbary w Rudnikach koło Zawiercia [online], krajoznawca.org [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ 40 lat wspólnoty z Bogiem i ludźmi [online], niedziela.pl [dostęp 2022-08-24] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Rudniki, 9.) gm. Włodowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 935.
- Informator Turystyczny Jura. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-31)].