Stanisław Kostka Zamoyski

Prezes Rządu Tymczasowego w Galicji (w 1809 r.)

Stanisław Kostka Franciszek Salezy Reginald Zamoyski herbu Jelita (ur. 13 stycznia 1775 w Warszawie, zm. 2 kwietnia 1856 w Wiedniu)[1] – hrabia, prezes Rządu Centralnego Wojskowego Tymczasowego Obojga Galicji w 1809, senator-wojewoda Księstwa Warszawskiego (1810), prezes Senatu Królestwa Polskiego od 29 stycznia 1822 do 20 lipca 1831, członek Rady Ogólnej Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w 1830 roku[2], XII ordynat na Zamościu, do 1850 członek Rady Państwa Imperium Rosyjskiego, rzeczywisty tajny radca[3], kawaler maltański[4].

Stanisław Kostka Zamoyski
Ilustracja
Herb
Jelita
Rodzina

Zamoyscy herbu Jelita

Data i miejsce urodzenia

13 stycznia 1775
Warszawa

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1856
Wiedeń

Ojciec

Andrzej Zamoyski

Matka

Konstancja Czartoryska

Żona

Zofia Czartoryska

Dzieci

Konstanty Zamoyski
Andrzej Artur Zamoyski
Jan Zamoyski
Władysław Stanisław Zamoyski
Celestyna Zamoyska
Jadwiga Klementyna Zamoyska
Zdzisław Zamoyski
August Zamoyski
Eliza Elżbieta Zamoyska
Stanisław Kostka Zamoyski(inne języki)

Rodzeństwo

Aleksander August Zamoyski
Anna Zamoyska

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Księstwo Warszawskie) Order Obojga Sycylii (Neapol) Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Kawaler/Dama Honoru i Dewocji – Zakon Maltański (SMOM)

Życiorys

edytuj

Był synem Andrzeja Hieronima Zamoyskiego (1716–1792) – kanclerza wielkiego koronnego i księżnej Konstancji Czartoryskiej, córki Stanisława Kostki Czartoryskiego – cześnika wielkiego litewskiego. Był przeciwnikiem powstania listopadowego. W 1830 wyjechał do Petersburga. Później osiadł w Wiedniu. Dzięki jego staraniom prawa miejskie otrzymał w 1823 Jadów.

W 1812 roku jako wiceprezes Towarzystwa Królewskiego Gospodarczo-Rolniczego przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[5].

W czasie powstania listopadowego był nieobecny na posiedzeniach Senatu, skreślony z listy senatorów przez sejm powstania listopadowego 20 lipca 1831 roku[6].

Hrabia S.I.R. po ojcu, zatwierdzony w Królestwie Kongresowym w 1820[7], a w 1844 w Rosji[1].

Odznaczony został Orderem Orła Białego 16 czerwca 1812 r. W 1812 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[8]. Neapolitańską wielką wstęgę Orderu Obojga Sycylii otrzymał w 1810[9], w 1825 został kawalerem rosyjskich Orderu Świętego Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania[3] i Orderu św. Aleksandra Newskiego; odznaczony maltańskim Orderem św. Jana Jerozolimskiego[10].

W 1811 został członkiem honorowym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk[11].

Żonaty z księżniczką Zofią z Czartoryskich, córką Izabeli Czartoryskiej, z którą miał dziesięcioro dzieci (siedmiu synów i trzy córki) m.in. Andrzeja i Władysława.

Bibliografia

edytuj

Konrad Ajewski, Stanisława Kostki Zamoyskiego życie i działalność 1775–1856, Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, 2010, ISBN 978-83-87992-66-8.

Przypisy

edytuj
  1. a b Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 1021-1022.
  2. Obraz polityczny i statystyczny Królestwa Polskiego iaki był w roku 1830 przed dniem 29 listopada, Warszawa 1830, s. 26.
  3. a b Baron Modest Korf: Pamiętnik. Москва: 2003, s. 720. (ros.).
  4. Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 282.
  5. Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 20, s. 185.
  6. Sebastian Ziółek, Sejm Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego 1830-1831, Warszawa 2007, s. 333.
  7. Kuryer Litewski, nr 130, 29 października 1820 roku
  8. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006, s. 217.
  9. Stanisław Łoza. Order Obojga Sycylii zwany Neapolitańskim. „Żołnierz Polski”. Nr 18 (350). Rok V. 1923. s. 16. 
  10. Marek Minakowski: Stanisław Kostka hr. Zamoyski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-11-24].
  11. Aleksander Kraushar, Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk 1800-1832 : monografia historyczna osnuta na źródłach archiwalnych. Ks. 4, Czasy polistopadowe: epilog: 1831-1836, wyd. 1906, s. 486.