Szastały
Szastały – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski[5][6]. Leży przy drodze krajowej 66.
| wieś | |
 Cerkiew i cmentarz w Szastałach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Szastały[2] |
| Liczba ludności (2011) |
82[3] |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
17-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BBI |
| SIMC |
0023923[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
 52°44′41″N 23°05′42″E/52,744722 23,095000[1]
| |
Były przedmieściem Bielska położonym w starostwie bielskim w II połowie XVII wieku[7], Szastaly były położone w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku[8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Historia wsi edytuj
Szastały są jedną z sześciu „miejskich” wsi w okolicach Bielska Podlaskiego, których mieszkańcy korzystali z praw i przywilejów mieszczańskich. Wieś ta w dokumentach po raz pierwszy pojawia się w 1576 pod nazwą Koszczyno. W czasach pomiary włócznej wieś była osadzona na 29 włókach ziemi.
W 1779 miejscowość wciąż nosiła nazwę Koszczyno i liczyła wówczas 41 domostw, w których mieszkali mieszczanie i 6 chat „komorników” – chłopów pańszczyźnianych. Większość chat w tym okresie stała po południowej stronie ulicy, a tylko siedem na północnej. Najczęściej występującym we wsi nazwiskiem było nazwisko Puhacz, które w późniejszym czasie zmieniło formę na Puhacewicz (dzisiaj – Pugacewicz).
Do 1839 mieszkańcy Szastał należeli do Preczyścieńskaj i Mikołajewskaj parafii w Bielsku Podlaskim. W tym właśnie roku zostali oni dołączeni do Michajłowskiej parafii.
W 1896 wieś liczyła 61 domostw zamieszkanych przez 309 mieszkańców.
Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności, przeprowadzonego w 1921 r., wieś Szastały liczyła 126 mieszkańców (67 kobiet i 59 mężczyzn) zamieszkałych w 28 budynkach. Wszyscy ówcześni mieszkańcy miejscowości zadeklarowali białoruską przynależność narodową oraz wyznanie prawosławne. W okresie międzywojennym miejscowość znajdowała się w gminie Łubin[9].
Inne edytuj
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku, z inicjatywy o. Leontija Tofiluka i mieszkańców wsi, rozpoczęto budowę drewnianej cerkwi koło cmentarza według projektu Zacharego Szachowicza. Kamień węgielny pod świątynię Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów” położono 13 czerwca 1999. Cerkiew o zrębowej konstrukcji zbudował cieśla Józef Czołomiej z pobliskiej wsi Augustowo. Osadzona na planie krzyża budowla charakteryzuje się dużymi walorami estetycznymi i dobrze wpisuje się w krajobraz. Cerkiew podlega prawosławnej parafii św. Michała Archanioła (Michajłowskiej) w Bielsku Podlaskim. Ponadto we wsi znajduje się cmentarz prawosławny o powierzchni 0,3 ha założony w XIX wieku[10].
Natomiast wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Miłosierdzia Bożego w Bielsku Podlaskim[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 134490
- ↑ Wykaz sołectw i sołtysów w gminie Bielsk Podlaski. Urząd Gminy Bielsk Podlaski. [dostęp 2013-11-29].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1227 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 116.
- ↑ Karol de Perthées , Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 17: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 22 (31).
- ↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 16–17.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
Linki zewnętrzne edytuj
- Szastały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 805.