Terpentyna
Terpentyna, sylwestren (numer CAS: 8006-64-2, numer RTECS: YO8400000) – mieszanina terpenów (głównie pinenów) o charakterystycznym, intensywnym zapachu. Jest bezbarwną lub żółtą cieczą, łatwopalną i słabo rozpuszczalną w wodzie. Terpentyna rozpuszcza tłuszcze, parafiny, żywice i inne substancje organiczne. Otrzymuje się ją z żywicy drzew iglastych, głównie sosny, przez destylację z parą wodną lub ekstrakcję benzyną karpiny sosnowej. Pozostałością stałą po destylacji jest kalafonia.
| Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Na podstawie podanej karty charakterystyki
| |||||
| zwroty H | H226, H302+H312+H332, H304, H315, H317, H319, H411 | ||||
| zwroty P | P273, P280, P301+P310, P305+P351+P338, P331 | ||||
| MSDS | dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-01-22] | ||||
Jej gęstość wynosi około 0,86 g/cm³[1], temperatura topnienia od −60 do −50 °C, a temperatura wrzenia 149–180 °C. Jej temperatura zapłonu wynosi 30–46 °C (mierzona w tyglu zamkniętym), natomiast temperatura samozapłonu 220–255 °C. LD50 to 3956 mg/kg (szczur, doustnie)[2].
Zastosowanie edytuj
Terpentyna stosowana jest jako rozpuszczalnik farb i lakierów, laku, do wyrobu past do obuwia i podłóg, jako surowiec do syntez organicznych. W medycynie jako środek do nacierań wywołujący miejscowe przekrwienie (używany w leczeniu zapalenia opłucnej, odmrożeń, do uśmierzania nerwobólów).
W 2014 roku terpentyna została użyta jako lakier zapachowy dający woń sosny przy produkcji serii znaczków dla Poczty Polskiej przedstawiającej grzyby polskich lasów. W sumie nakład wyniósł 1 600 000 sztuk[3].
Zobacz też edytuj
- Terebenthen – terpentyniarnia w Hajnówce
Przypisy edytuj
- ↑ Terpentin olej (nr 24245) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-01-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Karta charakterystyki substancji. Avantor Performance Materials Poland S.A., 2014-03-25. [dostęp 2020-01-22].
- ↑ Marek Jedziniak: Grzyby w polskich lasach. www.kzp.pl. [dostęp 2023-05-16]. (pol.).
