Tetrachondraceaerodzina roślin z rzędu jasnotowców (Lamiales). Obejmuje dwa rodzaje z trzema gatunkami[2]. Wszystkie gatunki występują w odległych wzajemnie obszarach. Tetrachondra hamiltonii rośnie na nowozelandzkich wyspach: Północnej, Południowej i Stewart. Tetrachondra patagonica występuje w południowej Argentynie. Polypremum procumbens zasiedla rozległy obszar od wschodniej i południowej części USA poprzez Amerykę Środkową po Surinam na południu[4]. Mimo rozstrzelenia zasięgów na oddalonych obszarach pokrewieństwo między taksonami jest bardzo duże i nie budzi wątpliwości[2]. Rośliny z tej rodziny nie mają znaczenia ekonomicznego[4].

Tetrachondraceae
Ilustracja
Polypremum procumbens
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

Tetrachondraceae

Nazwa systematyczna
Tetrachondraceae Wettst.
Handb. Syst. Bot., ed. 3, (2:) 807. Jun-Sep 1924[3]
Typ nomenklatoryczny

Tetrachondra Petrie ex Oliv. (1892)[3]

Tetrachondra hamiltonii

Morfologia edytuj

Pokrój
Byliny o pędach nisko płożących się (do 20 cm wysokości) i korzeniących się w węzłach (Tetrachondra) oraz o pędach podnoszących się, z korzeniem palowym (Polypremum)[4].
Liście
Naprzeciwległe, z linią łączącą nasady liści w węźle. Blaszka liściowa jajowata do eliptycznej (Tetrachondra) lub równowąska (Polypremum)[4]. Blaszka liściowa drobna, liście krótkoogonkowe lub niemal siedzące[2].
Kwiaty
Drobne, promieniste, 4-krotne, wyrastają pojedynczo lub w krótkich wierzchotkowatych kwiatostanach w kątach liści. Działki kielicha i płatki korony w liczbie 4. Także 4 są pręciki, których krótkie nitki wyrastają przy krawędzi korony. Zalążnia jest górna u Tetrachondra i wpół dolna u Polypremum. W pierwszym wypadku cztery owocolistki nie są do końca zrośnięte i zawierają pojedyncze zalążki, a w drugim są zrosłe i rozwija się w nich wiele zalążków[4].
Owoce
U Tetrachondra owoc rozpada się na cztery jednonasienne orzeszki. U Polypremum owocem jest wielonasienna torebka[4].

Systematyka edytuj

W przeszłości oba rodzaje były sytuowane w różnych miejscach klasyfikacji roślin, przy czym rodzaj Tetrachondra wyodrębniano od 1924 w osobną rodzinę Tetrachondraceae sytuowaną blisko jasnotowatych Lamiaceae, głównie ze względu na podobieństwa owoców. Rodzaj Polypremum był bardzo różnie klasyfikowany do rodzin loganiowatych Loganiaceae i budlejowatych Buddlejaceae. Połączone zostały w jedną rodzinę w systemach APG po analizie wyników pokrewieństwa na podstawie kryteriów molekularnych, wspartych także licznymi synapomorfiami w budowie tych roślin[2].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
jasnotowce

Plocospermataceae





Carlemanniaceae



Oleaceae oliwkowate





Tetrachondraceae





Peltantheraceae




Calceolariaceae



Gesneriaceae ostrojowate






Plantaginaceae babkowate




Scrophulariaceae trędownikowate




Stilbaceae





Byblidaceae byblisowate



Linderniaceae linderniowate






Pedaliaceae połapkowate, sezamowate



Martyniaceae martyniowate



Acanthaceae akantowate





Bignoniaceae bignoniowate






Schlegeliaceae



Lentibulariaceae pływaczowate





Thomandersiaceae



Verbenaceae werbenowate






jasnotowate Lamiaceae




Mazaceae




Phrymaceae




paulowniowate Paulowniaceae



zarazowate Orobanchaceae

















Wykaz rodzajów[2]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c d e f g Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – T. University of Maryland. [dostęp 2016-12-28].
  4. a b c d e f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 317. ISBN 1-55407-206-9.