Thomas Sopwith
Thomas Octave Murdoch (T.O.M.) Sopwith (ur. 18 stycznia 1888, zm. 27 stycznia 1989) – angielski pionier lotnictwa, inżynier, utytułowany żeglarz.
 Thomas Sopwith (ok. 1910) | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 stycznia 1888 |
|---|---|
| Data śmierci |
27 stycznia 1989 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Thomas Octave Murdoch Sopwith urodził się w Kensington w zachodnim Londynie jako ósme dziecko i jedyny syn inżyniera budownictwa. Ukończył szkołę Cottesmore School w Hove, a tytuł inżyniera uzyskał w Seafield Park w Lee-on-Solent.
Zainteresowanie lotnictwem zaczęło się od obserwacji pierwszego przelotu z pasażerem przez kanał La Manche dokonanym przez amerykańskiego pilota Johna Moisanta. Pierwszy lot Sopwitha jako pasażera odbył się na pilotowanym przez Gustava Blondeau samolocie konstrukcji Henri Farmana z lotniska Brooklands. Podczas nauki pilotażu Thomas Sopwith odbył swój pierwszy samodzielny lot zakupionym samolotem Howard Wright 22 października 1910 roku, który zakończył się katastrofą[1] po przeleceniu około 300 metrów. Sopwith kupił jednak kolejny samolot i kolejny lot 22 listopada przebiegł zgodnie z planem, co pozwoliło mu uzyskać licencję pilota Aeroklubu Królewskiego o numerze 31. Już cztery dni później ustanowił brytyjski rekord długości lotu (108 mil w 3 godziny 12 minut)[1].
18 grudnia tego samego roku Thomas Sopwith wygrał nagrodę barona de Forresta w wysokości 4000 funtów za najdłuższy lot z Anglii na kontynent europejski na samolocie produkcji brytyjskiej. Lot z Eastchurch trwał 3 godziny i 40 minut i zakończył się w Belgii po 161 milach[1].
W 1911 roku Sopwith przebywał w USA, gdzie zdobywał nagrody w różnych zawodach lotniczych[1]. Pieniądze z nagród posłużyły do założenia w początku 1912 Szkoły Pilotażu Sopwitha w Brooklands, gdzie Sopwith nauczył latać m.in. Harry’ego Hawkera czy Hugh Trencharda[2]. W czerwcu 1912 roku Thomas Sopwith lecąc samolotem Blériot XI ze średnią prędkością 94 km/h wygrał pierwsze Aerial Derby, a pod koniec tego roku założył wytwórnię Sopwith Aviation Company[2] wraz z Fredem Sigristem i kilkoma innymi udziałowcami. Zbudowała ona wiele słynnych maszyn okresu I wojny światowej takich jak Camel, Pup czy Snipe[2]. W 1918 Thomas Sopwith został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.
Po zakończeniu wojny wytwórnia Sopwitha zbankrutowała, a sam Thomas Sopwith powrócił do przemysłu lotniczego kilka lat później stając się w listopadzie 1920 roku współzałożycielem i udziałowcem kolejnej wytwórni, nazwanej od nazwiska głównego konstruktora i pilota testowego Sopwith Aviation Harry’ego Hawkera. Thomas Sopwith został dyrektorem nowej wytwórni Hawker Aircraft[1]. W latach 1925-27 był prezesem Towarzystwa Brytyjskich Konstruktorów Lotniczych[1]. Po utworzeniu na bazie poprzednich zakładów koncernu Hawker Siddeley, Sopwith został w 1936 jego prezesem[1] i pełnił tę funkcję do emerytury.
W latach 1934 i 1937, Sopwith wziął udział w regatach o Puchar Ameryki na zakupionym przez siebie jachtach Endeavour i Endeavour II. Obie jednostki zostały zbudowane z użyciem największych ówcześnie zdobyczy techniki, ale mimo to nie udało mu się zwyciężyć regat.
W 1953 roku Thomas Sopwith został uhonorowany tytułem szlacheckim[1]. W 1979 roku został przyjęty do Międzynarodowej Galerii Sławy Lotnictwa (International Aerospace Hall of Fame) w San Diego[1].
Po nacjonalizacji wytwórni Hawker Siddeley, Thomas Sopwith pracował jako konsultant aż do końca 1980 roku. Setne urodziny zostały uczczone przelotem samolotów wojskowych nad jego domem. Thomas Sopwith zmarł w Hampshire 27 stycznia 1989 roku w wieku 101 lat.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Alan Bramson – Pure Luck, autoryzowana biografia ze słowem wstępnym autorstwa Księcia Walii Karola ISBN 1-85260-263-5
- Kev Darling: Hawker Typhoon, Tempest and Sea Fury. The Crowood Press, 2003. ISBN 1-86126-620-0. (ang.).