Thomas Weelkes

angielski kompozytor i organista

Thomas Weelkes (ochrz. 25 października 1576 prawdop. w Elsted, zm. prawdop. 30 listopada 1623 w Londynie)[1]angielski kompozytor i organista. Jeden z najbardziej utalentowanych madrygalistów i główny kompozytor muzyki liturgicznej Kościoła anglikańskiego[1].

Thomas Weelkes
Data i miejsce urodzenia

ochrz. 25 października 1576
prawd. Elsted

Pochodzenie

angielskie

Data i miejsce śmierci

prawd. 30 listopada 1623
Londyn

Instrumenty

organy

Gatunki

muzyka poważna, muzyka renesansowa, muzyka barokowa

Zawód

kompozytor, organista

Tablica pamiątkowa Thomasa Weelkesa w Katedrze w Chichesterze

Życiorys edytuj

Weelkes został ochrzczony prawdopodobnie w małym, wiejskim kościele w Elsted w hrabstwie Sussex 25 października 1576 roku. Jego ojciec był prawdopodobnie proboszczem tego kościoła. Nic nie wiadomo na temat dzieciństwa Weelkesa.

W roku 1597 opublikował swój pierwszy tom madrygałów. Po krótkoterminowej pracy w domu Edwarda Darcye został organistą w Winchesterze College. Płacono mu wtedy 13 szylingów na kwartał, plus wikt i zakwaterowanie. Na tym stanowisku pracował 2-3 lata.

Podczas pobytu w Winchesterze Weelkes skomponował dwa tomy madrygałów, opublikowane w latach 1598 i 1600. Zdobył też stopień bakałarza muzyki New College Oxford (1602), po czym wyruszył do Chichesteru, by zostać organistą i kierownikiem chóru katedralnego. Był także świeckim urzędnikiem w katedrze z roczną pencją £15 2s 4d plus wyżywienie i zakwaterowanie)[1]. W 1603 roku ożenił się z Elizabeth Sandham, pochodzącą z bogatej rodziny. Mieli troje dzieci. Elizabeth zmarła w 1624[1].

Na tytułowej stronie czwartego i ostatniego tomu madrygałów Weelkesa, opublikowanego w roku 1608, było napisane, iż był on "Panem Kaplicy Królewskiej"; jednak jego imię nie pojawia się w zapisach Kaplicy Królewskiej, więc prawdopodobnie pełnił ten urząd bardzo krótko.

Weelkes skłócił się z władzami Katedry z powodu swego pijaństwa i niestosownego zachowania. W roku 1609 zarzucano mu częste nieobecności w pracy, którą w końcu stracił (z powodu grania na organach po pijanemu i używania wulgarnego języka). Stanowisko swoje odzyskał, lecz nadal jego zachowanie budziło kontrowersje.

Zmarł prawdopodobnie 30 listopada 1623. Taka data widnieje na jego testamencie[1]. Nazajutrz, 1 grudnia 1623, został pochowany w St. Bride’s Church przy Fleet Street w Londynie[1]. W Katedrze w Chichesterze znajduje się tablica pamiątkowa poświęcony kompozytorowi[1].

Twórczość edytuj

Thomas Weelkes jest znany ze swej muzyki wokalnej, szczególnie madrygałów i muzyki sakralnej. Weelkes napisał więcej anglikańskiej muzyki liturgicznej niż inny ówczesny kompozytor, zwłaszcza na modlitwę wieczorną. Wiele jego hymnów jest wierszowanych, przeznaczonych na mały chór, na który komponował w katedrze w Chichesterze.

Przyjacielem Weelkesa był madrygalista Thomas Morley. Gdy Morley zmarł w roku 1602, Weelkes napisał dlań hymn: Wspomnienie mojego przyjaciela Thomasa Morleya, (znany także jako Śmierć odebrała mnie.) Madrygały Thomasa Weelkesa są nader chromatyczne, zawierają kontrapunkt i nietypowe rytmy.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Brown 2004 ↓.

Bibliografia edytuj

  • David Brown: Weelkes, Thomas. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. W. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).