Tilaka
Ten artykuł od 2017-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Tilaka (lub pundraka) – w hinduizmie jest to znak na ciele, głównie na czole, przeważnie z glinki lub papki sandałowej, pozwalający odróżnić tradycję, do której należy właściciel tilaki. Glina niezbędna do wykonania tilaki wydobywana jest ze świętej rzeki lub jeziora.
![]() |
![]() |
![]() |
Tilaką (lub bindi) nazywa się też namalowaną lub przyklejoną kropkę noszoną na czole przez kobietę. Jest to znak, że znajduje się ona pod opieką mężczyzny. Dotyczy to zarówno żon, jak i córek. Zgodnie z tradycją systemu warnaśrama, kobieta powinna mieć zapewnioną ochronę przez całe swoje życie.
Wisznuizm
edytujW wisznuizmie tilaka ma kształt pionowo zorientowanej, wąskiej litery „U” połączonej u swojej podstawy z kształtem przypominającym odwróconą kroplę. Ma kolor od bladożółtego do jasnobrązowego. Wyznawcy Śri sampradai malują jeszcze pomiędzy dwiema białymi lub jasnożółtymi liniami trzecią, w kolorze czerwonym. Tilakę maluje się w 12 miejscach ciała: na środku czoła i u nasady nosa, na brzuchu (po lewej i prawej stronie oraz na środku), na środku klatki piersiowej, na przełyku, na górze i dole ramion obu rąk.
W zależności od sampradai znaczenie tilaki może być rozmaite i może być tłumaczone jako np:
- odbicie stopy Kryszny oraz listka ulubionej jego rośliny – tulasi
- wyrażone liniami tilaki ściany świątyni Radha-Kryszny, którzy w tilace reprezentowani są przez miejsce pomiędzy liniami
- Brahma i Śiwa (linie) oraz siedziba Wisznu (przestrzeń między liniami) i Lakszmi (środkowa, czerwona linia)
- Rama i Lakszmana (skrajne linie) z Sitą (środkowa, czerwona linia) i Hanumanem („kropla” u nasady nosa)
Śiwaizm
edytujW śiwaizmie tilaka przybiera formę trzech białych, poziomych, równoległych pasków. W tej formie nosi nazwę rudra tilaka.