Wikipedia

Tudorów

wieś w województwie świętokrzyskim

Tudorów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Opatów[4][5].

Tudorów
wieś
Ilustracja
Baszta w Tudorowie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

opatowski

Gmina

Opatów

Liczba ludności (2021)

86[2]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

27-500[3]

Tablice rejestracyjne

TOP

SIMC

0801970[4]

Położenie na mapie gminy Opatów
Mapa konturowa gminy Opatów, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Tudorów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Tudorów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Tudorów”
Położenie na mapie powiatu opatowskiego
Mapa konturowa powiatu opatowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Tudorów”
Ziemia50°46′09″N 21°27′01″E/50,769167 21,450278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Integralne części wsi[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0801987 Tudorów-Folwark część wsi

Wieś w powiecie sandomierskim w województwie sandomierskim w XVI wieku była własnością wojewody kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Przez wieś przechodzi szlak rowerowy zielony zielony szlak rowerowy do Opatowa.

Historia edytuj

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. W 1361 r. sąd ziemski w Sandomierzu rozstrzygnął spór o stawidła. Zatrzymał je dziedzic Tudorowa Pełko „is suis molendinis et in aggere circa castrum Tudorow”, pozbawiając wody młyny w Karwowie. W połowie XV w. wieś była własnością braci Iwana, Pełki i Piotra z rodu Janina. Późniejszym właścicielem był kanonik wiślicki Jan de Tudorow. Tudorów miał łany kmiece, karczmy oraz folwark rycerski, z którego dziesięcinę płacono parafii we Włostowie[7].

Według rejestru poborowego powiatu sandomierskiego z 1508 r. Tudorów i sąsiednie Dmoszyce należały do Alberta z Dmoszyc.

W 1578 r. Tudorów należał do księcia Ostrogskiego. Wieś miała trzech osadników na 1,5 łanach, 3 zagrodników z rolą, 1 komornika, 1 biednego i 1 rzemieślnika. Pół łanu obsiewano dla dworu.

Według późniejszych spisów, w 1827 r. wieś liczyła 12 domów i 83 mieszkańców. Pod koniec XIX w. w Tudorowie było 18 domów i 116 mieszkańców, funkcjonował też młyn wodny.

Zabytki edytuj

 
Ruiny zamku

Ruiny rycerskiego zamku z XIV w. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z akt sądowych z 1361 r. W 1517 r. Jan Tudorowski sprzedał zamek kasztelanowi sandomierskiemu Krzysztofowi Szydłowieckiemu. Dwadzieścia lat później przeszedł na własność Tarnowskich[7] W XVI w. zamkowa wieża, na skutek przebudowy, utraciła walory obronne – zniwelowano otaczające ją wały, zamurowano stare otwory strzelnicze i okna, wykuto nowe. W połowie XVII w. wieżę na powrót przystosowano do celów obronnych. W jej przyziemiu powstała wówczas strzelnica artyleryjska.

W czasie potopu szwedzkiego, będący wówczas własnością Lubomirskich zamek został zniszczony a wieża opustoszała. W następnych latach postępowała dalsza dewastacja, gdyż kamień z opuszczonego zamku służył okolicznej ludności jako budulec.

Do dzisiaj zachowała się zamkowa wieża, a wokół niej zarys fosy. Wieża zbudowana jest z kamienia, na planie prostokąta o wymiarach 9,3 m x 10,5 m i ma sześć kondygnacji. W jej wnętrzu zachowały się ślady po belkach drewnianych stropów. Na wyższych kondygnacjach znajdują się otwory okienne oraz strzelnice. Widoczne są także fragmenty murów przyziemia.

Ruina zamku została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.544 z 30.05.1972 i z 9.04.1984)[8].

Współcześnie ruiny są własnością rzeźbiarza Gustawa Hadyny, który przystosowuje je do celów mieszkalnych.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 141498
  2. ↑ Strona gminy. Statystyka mieszkańców w dniu 2021-01-31 s. 31
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1301 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 106.
  7. ↑ a b Tudorów, Wędrowiec Świętokrzyski, nr 25, wrzesień 2008.
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 38 [dostęp 2015-12-09].

Bibliografia edytuj

  • Marek Baradziej, Jarosław Czub, Opatów. Miasto na Bursztynowym Szlaku, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-26-5, OCLC 838617612.
  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tudorów&oldid=73605010”