Uleksyt
Uleksyt (ulexyt) też: boranatrokalcyt, tiza, tinkalcyt – minerał z gromady boranów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
| |||
| |||
 Uleksyt; pochodzenie: Boron, dystrykt Kramer, hrabstwo Kern, Kalifornia, USA (4,7 x 4,5 x 3,1 cm) | |||
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
| Skład chemiczny | (NaCaB5O9 x 8 H2O) uwodniony boran sodu i wapnia | ||
| Twardość w skali Mohsa | 2,0–2,5 | ||
| Przełam | nierówny | ||
| Łupliwość | doskonała | ||
| Układ krystalograficzny | trójskośny | ||
| Gęstość minerału | 1,65–1,96 g/cm³ | ||
| Właściwości optyczne | |||
| Barwa | biały, bezbarwny | ||
| Rysa | biała | ||
| Połysk | jedwabisty | ||
| Dodatkowe dane | |||
| Klasyfikacja Strunza | 06.EA.25 | ||
Nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego chemika Georga L. Ulexa (1811-1883).
CharakterystykaEdytuj
WłaściwościEdytuj
Bardzo rzadko tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, listewkowym. Występuje w skupieniach włóknistych, promienistych, nerkowatych, bulwiastych. Tworzy naskorupienia. Jest kruchy i przezroczysty. Jest minerałem (niektóre odmiany) występującym pod postacią długich przezroczystych włókien. Włókna te działają jak światłowody, czyniąc nawet grube próbki minerału przezroczystymi, gdy patrzy się w kierunku włókien. Ze względu na tę właściwość, uleksyt bywa nazywany kamieniem telewizyjnym.
WystępowanieEdytuj
Występuje tylko w skałach osadowych, jest produktem ewaporacji wód słonych jezior boranowych. Tworzy się w klimacie gorącym i suchym (najczęściej na pustyniach). Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: halit, boraks rodzimy.
Miejsca występowania: USA – pustynia Mojave i Dolina Śmierci w Kalifornii, Nevada, Utah, Oregon, Teksas, Chile – pustynia Atakama, Peru, Kazachstan, Włochy.
ZastosowanieEdytuj
- źródło boru (przemysł chemiczny),
- ma znaczenie naukowe,[potrzebny przypis]
- ceniony przez kolekcjonerów,[potrzebny przypis]
- czasami stosowany w jubilerstwie.
Zobacz teżEdytuj
BibliografiaEdytuj
- J.Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG "Spirifer" Warszawa 2005
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geologiczne Warszawa 1965
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. "Alma – Press" 2003