Ulica Bugaj w Warszawie
Ulica Bugaj – ulica warszawskiego Starego Miasta, biegnąca od mostu Śląsko-Dąbrowskiego i ogrodów Zamku Królewskiego do ul. Mostowej.
| Stare Miasto | |
 Ulica Bugaj, widok w kierunku ul. Mostowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Przebieg | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′59,0″N 21°00′55,0″E/52,249722 21,015278
| |
Historia Edytuj
Powstała jako fragment dawnej osady rybackiej zwanej Piscatoria, znanej już w okresie średniowiecza i wzmiankowanej w wieku XVI. Lokalizacja dawnej rybackiej wioski pokrywa się mniej więcej z przebiegiem obecnej ul. Rybaki. Jako ulica została wytyczona na początku XVII wieku. Nazwa ulicy pochodzi od określenia topograficznego bugaj (teren podmokły, niski brzeg rzeki zalewany przez wodę) i została oficjalnie nadana w 1770[1].
Pierwsza zabudowa leżącej ówcześnie tuż przy wiślanym brzegu ulicy pojawiła się pod koniec średniowiecza; były to spichlerze i domy mieszkalne. Parzysta strona ulicy została zabudowana dopiero po cofnięciu się koryta Wisły, pod koniec XVIII wieku; pierwszymi obiektami były wielka, murowana dwupiętrowa kamienica oraz drewniany budynek Komory Wodnej. W tym okresie kilka parcel przy ulicy posiadał przy Bugaj hetman wielki litewski Michał Kazimierz Ogiński, inne należały do zamożnych mieszczan.
W okresie XIX stulecia przy ulicy wybudowano domy mieszkalne. Kilka z nich powstało z przebudowy dawnych spichlerzy, które po odsunięciu się w XVIII na wschód koryta Wisły nie mogły dalej pełnić swych gospodarczych funkcji[2].
Największa inwestycja przy ulicy powstała w roku 1923: był to ogromny zespół domów Pocztowej Kasy Oszczędności, wystawionych na Gnojnej Górze, dawnym wysypisku śmieci Starej Warszawy. Zaprojektowany przez Mariana Lalewicza zespół budynków otaczał z trzech stron Gnojną Górę, zaś do głównego wejścia prowadziły schody wytyczone na osi ulicy Piotra Antoniego Steinkellera.
Przed wojną przy ulicy wybudowano też, zachowane do XXI w., Koszary Oddziału Zamkowego Prezydenta RP (Służby Zamkowej), które zastąpiły wybudowane naprzeciwko w roku 1865 baraki mieszczące jednostkę Kozaków Kubańskich. Autorem projektu architektonicznego prawdopodobnie był Adolf Szyszko-Bohusz. W tym okresie powstał też dom pod numerem 14, będący obecnie tu jedynym przykładem funkcjonalizmu. Przed 1938 pod nr 10 wzniesiono nowoczesne Przedszkol im. Michaliny Mościckiej, zaprojektowane przez Jana Łukasika.
Walki powstańcze w roku 1944 doprowadziły do zniszczenia niemal całej zabudowy; po wojnie wyremontowano jedynie Koszary Służby Zamkowej oraz modernistyczną kamienicę o silnie wydłużonej fasadzie od strony ulicy Wodnej, przyporządkowane jednak numeracji ulicy Bugaj. Przetrwał też pozbawiony częściowo dekoracji Dom Komory Wodnej z roku 1850, ruiny pozostałych zabudowań, w tym zasłaniających panoramę Starego Miasta gmachów Pocztowej Kasy Oszczędności, zostały rozebrane po wojnie.
Przypisy Edytuj
- ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 140. ISBN 978-83-62189-08-3.
- ↑ Jarosław Zieliński. Spichrze na Rybakach. „Stolica”, s. 70, kwiecień 2018.
Bibliografia Edytuj
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 1. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 237. ISBN 83-902793-5-5.