Usługi ekosystemowe
Usługi ekosystemowe – koncepcja blisko związana z ekonomią ekologiczną i pojęciem kapitału naturalnego. Definiowane są najczęściej jako wkład naturalnych ekosystemów w szeroko pojęty dobrobyt człowieka. Usługi ekosystemowe mogą być interpretowane jako dochód wypływający z kapitału naturalnego. Celem tej koncepcji jest "przetłumaczenie" przekazu nauk ekologicznych na (w założeniu) bardziej przystępny język ekonomii i tym samym wkład w zachowanie środowiska naturalnego w możliwie stabilnym stanie[1].
Definicja edytuj
Gretchen Daily zdefiniowała usługi ekosystemowe jako stany i procesy, przez które naturalne ekosystemy, wraz z będącymi ich częścią organizmami żywymi, podtrzymują i wypełniają ludzkie procesy życiowe. Są one odpowiedzialne za utrzymywanie bioróżnorodności i produkcji dóbr ekosystemowych, takich jak owoce morza, żywność, drewno, biopaliwa, celuloza, substancje o wartości farmaceutycznej czy (przed-)produkty przemysłowe. Poza produkcją dóbr, usługi ekosystemowe to funkcje podtrzymujące procesy życiowe, takie jak pochłanianie i przetwarzanie odpadów, procesy regeneracji, a także źródło wielu niedotykalnych (estetycznych i kulturowych) korzyści dla człowieka[2].
Rodzaje usług ekosystemowych edytuj
Ekonomiści zajmujący się ekonomiczną analizą ekosystemów rozróżniają cztery kategorie usług ekosystemowych:
- usługi produkcyjne, czyli produkcja dóbr ekosystemowych takich jak żywność, woda, surowce, zasoby genetyczne, zasoby medyczne i zasoby zdobnicze;
- usługi regulujące, do których należą m.in. regulacja jakości powietrza, regulacja klimatu, amortyzacja ekstremalnych zjawisk pogodowych, regulacja cykli hydrologicznych, pochłanianie odpadów, zapobieganie erozji, kontrola płodności gleb i cyklu składników odżywczych, zapylanie i kontrola biologiczna upraw;
- usługi przestrzeni życiowej, przede wszystkim siedliska dla gatunków wędrownych i utrzymywanie różnorodności w puli genetycznej;
- usługi kulturalne, takie jak bodźce estetyczne, możliwości do rekreacji i turystyki, inspiracja dla kultury, sztuki i designu, duchowe doświadczenia i wspomaganie rozwoju kognitywnego.
Przypisy edytuj
- ↑ Richard Norgaard. Ecosystem services: From eye-opening metaphor to complexity blinder. „Ecological Economics”. 69, 2009.
- ↑ Gretchen Daily: Nature's Services: Societal Dependence on Natural Ecosystems. Washington, D.C.: Island Press, 1997, s. 3. ISBN 1-55963-475-8.
Bibliografia edytuj
- P. Kumar (red.): The Economics of Ecosystem and Biodiversity: Ecological and Economic Foundations, Earthscan (2012) (wstępne wersje rozdziałów raportu są dostępne pod: https://web.archive.org/web/20120810075130/http://www.teebweb.org/EcologicalandEconomicFoundationDraftChapters/tabid/29426/Default.aspx)
- G. Daily (red.): Nature's Services: Societal Dependence on Natural Ecosystems, Island Press (1997)
- H. Rogall: Ekonomia zrównoważonego rozwoju: Teoria i praktyka, Zysk i S-ka (2010)