Władysław Jozafat Sapieha

wojewoda miński i brzeskolitewski

Władysław Jozafat Sapieha (ur. 5 listopada 1652 w Kosowie, zm. w Wisznicach 13 marca 1733) – marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1713)[1], wojewoda brzeskolitewski (od 1709), wojewoda miński (od 1699), krajczy wielki litewski (od 1684), starosta czerwonogrodzki w 1681 roku[2].

Władysław Jozafat Sapieha
Ilustracja
Herb
Lis
Rodzina

Sapiehowie herbu Lis

Data i miejsce urodzenia

5 listopada 1652
Kosów

Data i miejsce śmierci

13 marca 1733
Wisznice

Ojciec

Krzysztof Franciszek Sapieha

Matka

Helena Sołomerecka

Żona

Urszula Daniłowicz
Krystyna Sanguszkówna

Dzieci

Karol Józef Sapieha
Ignacy Sapieha

Życiorys

edytuj

Był synem Krzysztofa Franciszka, ojcem Ignacego, Karola Józefa.

Uczył się w kolegiach jezuickich w Braniewie i Lublinie, następnie studiował w Pradze i w Wiedniu. Zwiedził także Niemcy, Francję i Hiszpanię. Przebywał na dworze cesarza Leopolda I.

Po powrocie do kraju uczestniczył w bitwie pod Chocimiem, a także w kampanii ukraińskiej 1674 Michała Kazimierza Paca.

W 1681 został mianowany cześnikiem wielkim litewskim. Uczestniczył we wspierającą odsiecz wiedeńską wyprawie wojsk litewskich na Słowację i Węgry. W 1684 otrzymał krajczostwo litewskie. Poseł na sejm 1688/1689 roku z nieznanego sejmiku[3]. W 1691 został wybrany wicemarszałkiem Trybunału Głównego Koronnego.

5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[4]. W elekcji 1697 popierał księcia Contiego, lecz szybko uznał Augusta II. We wrześniu 1699 został wojewodą mińskim. Związany z Karolem Stanisławem Radziwiłłem nie poparł Sapiehów z linii różańskiej w konflikcie ze szlachtą litewską. Podczas wojny północnej pozostał po stronie Augusta II. Był członkiem konfederacji sandomierskiej 1704 roku[5]. Mimo nacisku rodziny długo wahał się z uznaniem Stanisława Leszczyńskiego, co ostatecznie uczynił w lipcu 1707, nie podejmując jednak żadnych dalszych działań w kierunku jego wsparcia.

Wierność Augustowi II została mu wynagrodzona – w październiku 1709 otrzymał województwo brzeskolitewskie i rotmistrzostwo chorągwi petyhorskiej. W 1713 był marszałkiem Trybunału Litewskiego. Równolegle brał też udział w pracach Trybunału Koronnego. W 1720 posłował na sejm.

W 1729 przygotowywał na Litwie antydworską konfederację popierającą Stanisława Leszczyńskiego.

Jego pierwszą żoną była Urszula z Daniłowiczów. W latach 90. XVII w. Sapieha rozpoczął starania o kościelne unieważnienie tego małżeństwa, po których sukcesie ponownie ożenił się w 1697 z Krystyną z Sanguszków[6].

Zmarł w Wisznicach 13 marca 1733.

Przypisy

edytuj
  1. Złota księga szlachty polskiej, r. XVIII, Poznań 1896, s. 134.
  2. Krzysztof Chłapowski: Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795. Materiały źródłowe. Warszawa: Bellerive-sur-Allier, 2017, s. 250.
  3. Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 556.
  4. Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
  5. Actum In Castro Sandomiriensi Sabbatho Ante Festvm Sanctorum Viti et Modesti martyrum proximo, Anno Domini millesimo sptingentesimo quarto, [b.n.s.].
  6. Andrzej Rachuba, Władysław Jozafat Sapieha, w: Polski Słownik Biograficzny, T. 34, Kraków 1993, s. 158.

Linki zewnętrzne

edytuj