Włośnica zielona, dziki ber (Setaria viridis) – gatunek roślin jednorocznych z rodziny wiechlinowatych. Występuje w południowej i środkowej Europie, północnej Afryce, w Azji sięgając na południowym wschodzie po Nową Gwineę i Australię. Introdukowany do północnej Europy, na oba kontynenty amerykańskie i do Nowej Zelandii[3]. W polskiej florze archeofit pospolicie występujący na całym niżu i w niższych położeniach górskich[4].

Włośnica zielona
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

włośnica

Gatunek

włośnica zielona

Nazwa systematyczna
Setaria viridis (L.) P.Beauv.
Ess. Agrostogr. 51 1812

Morfologia

edytuj
 
Pokrój
 
Kwiatostan
 
Nasada blaszki
Pokrój
Tworzy gęste kępy.
Łodyga
Źdźbła cienkie, podnoszące się, u nasady rozgałęzione, dorasta od 5-40 cm. Źdźbło rozszerzające się w górnej części i szorstkie. Część pomiędzy pochwą liściową a blaszką jest okryta cienkimi i długimi włosami.
Liście
Lancetowate, równowąskie, z niebieskim nalotem, z rzęskami przy pochwach. Górna część blaszki liściowej szorstka, dolna – mniej szorstka.
Kwiaty
Kłoski o długości do 2,3 mm, zebrane w zbitą wiechę walcowatego kształtu. Wiecha jest trochę zwisająca i w dolnej części nieco przerywana. Oś kłoska owłosiona, pod kłoskiem szorstkie szczeciny o długości 5-10 mm, barwy zielonej lub fioletowej. Kwitnie od lipca do września. Druga plewa zakrywa całkowicie plewkę dolną, która jest nieco wydęta i pokryta poprzecznie niewielkimi guzkami. Kłoski odpadają od wiechy w całości.
Owoc
Zielone (również po dojrzeniu) ziarniaki.

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina rosnąca jako pospolity chwast w ogrodach i na polach uprawnych oraz na odłogach. Lubi gleby piaszczyste, świeże. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Panico-Setarion[5].

Zastosowanie

edytuj

Dawniej włośnica zielona, jak również włośnica sina były uprawiane jako rośliny zbożowe – z ziarniaków robiono kaszę[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-28] (ang.).
  3. Setaria viridis (L.) P.Beauv., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-10].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.), Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 520, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

Bibliografia

edytuj
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Katalog chwastów