Wassily Kandinsky
Wassily Kandinsky (ros. Василий Васильевич Кандинский, Wasilij Wasiljewicz Kandinski; ur. 4 grudnia?/16 grudnia 1866 w Moskwie, zm. 13 grudnia 1944 w Neuilly-sur-Seine) – rosyjski malarz, grafik i teoretyk sztuki[1], współtwórca i jeden z przedstawicieli abstrakcjonizmu.
Wassily Kandinsky | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujKandinsky urodził się 4 grudnia 1866 w Moskwie[1]. Pochodził z rodziny zamożnych przedsiębiorców. W 1871 r. jego rodzina przeniosła się do Odessy ze względu na problemy zdrowotne ojca. W gimnazjum Kandinsky pobierał lekcje gry na pianinie i na wiolonczeli. W 1886 wrócił do Moskwy, by studiować prawo i ekonomię. Nigdy jednak nie obronił pracy dyplomowej. Tuż po studiach wziął ślub ze swoją kuzynką Anną Chimiakiną.
W 1896 wyjechał do Monachium, aby w całości oddać się malarstwu. Akademia Sztuk Pięknych w Monachium uznała jednak jego umiejętności za niedostateczne. Zdecydował się więc na studia w szkole rysunku Antona Ažbe. W 1900 został przyjęty na Akademię Sztuk Pięknych w Monachium, gdzie studiował pod okiem Franza von Stucka. Przez pięć lat podróżował wraz z Gabrielą Münter po Europie. Następnie wrócił z nią do Bawarii i osiedlił się w Murnau. Był to okres bardzo intensywnego i owocnego poszukiwania inspiracji. Obrazy pochodzące z tamtego czasu to pejzaże charakteryzujące się dysharmonią kolorów. Często inspirował się również starymi rosyjskimi opowieściami, tworząc urzekające dzieła sztuki.
W 1901 r. założył grupę artystyczną Die Phalanx. W ciągu czterech lat Kandinsky zorganizował dwanaście wystaw dla członków grupy. W 1909 r., m.in. wraz z Jawlenskim, Kanoldtem, Kubinem, Münter, założył Neue Künstlervereinigung (z niem. nowe stowarzyszenie artystów)[2] i został powołany na jej przewodniczącego. Za największy sukces Kandinskiego uważa się założenie w 1911 (wraz z przyjacielem Franzem Marcem) grupy Der Blaue Reiter. W tym samym roku artysta znalazł swoje upodobanie w literaturze. W 1912 wydał swoją pierwszą książkę „O duchowości w sztuce”.
Po wybuchu wojny Kandinsky opuścił Niemcy i 3 sierpnia 1914 udał się wraz z Gabrielą Münter do Szwajcarii, gdzie zaczął pisać swoją drugą książkę „Punkt i linia a płaszczyzna”. W listopadzie 1914 rozstał się z Münter, która wróciła do Monachium, zaś sam Kandinsky wyruszył do Moskwy. Jesienią 1916 poznał Ninę Andrejewską, córkę rosyjskiego generała, którą poślubił w 1917 r.
W 1921 r. powrócił do Niemiec. Tam był nauczycielem w Bauhausie od 1922 do czasu zamknięcia uczelni przez nazistów w 1933[1] Następnie wyjechał do Francji, gdzie spędził resztę życia[1]. W 1939 otrzymał obywatelstwo francuskie.
Założyciel grupy Der Blaue Reiter oraz Die Phalanx. Działał we Wchutiemasie i Bauhausie. Swoje myślenie o sztuce ugruntował w metafizycznej spekulacji, uważał, że sztuka pełni funkcję metafizyczną, że dzieło sztuki jest bramą do transcendencji. Poglądy te wyłożył w rozprawie O duchowości w sztuce.
Był zainteresowany muzyką, interesowała go synteza sztuk.
Wybrane prace
edytuj-
Jesień w Murnau, 1908
-
Improwizacja 11, 1910
-
Krowa, 1910
-
Impresja III (Koncert), 1911
-
Kompozycja 6, 1913
-
Improwizacja 209, 1917
-
Kompozycja 8, 1923
-
Kompozycja 9, 1926
-
Kompozycja 10, 1939
-
Kompozycja, 1944
-
Small Worlds V
Akwarela „Kompozycja” z 1928 została skradziona z Muzeum Narodowego w Warszawie w 1984, przez USA trafiła do Galerii Thomas w Monachium (1988) i ponownie sprzedano ją w domu aukcyjnym Grisebach w 2022, mimo protestu polskiego rządu[3][4][5].
Publikacje
edytuj- Über das Geistige in der Kunst, 1912
- Punkt und Linie zu Fläche 1926 (Punkt i Linia a Płaszczyzna – Przyczynek do Analizy Elementów Malarskich, wyd. pol. 1986).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Kandinsky Wassily, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-06-11] .
- ↑ Neue Künstlervereinigung, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-02-28] .
- ↑ Jak akwarela W. Kandinsky’ego „Kompozycja” trafiła do Muzeum Narodowego w Warszawie
- ↑ Polnische Botschaft protestiert gegen Kandinsky-Versteigerung bei Grisebach
- ↑ Poland says Kandinsky art sold in Germany comes from theft
Bibliografia
edytuj- Strona biograficzna
- Hajo Düchting. Wassily Kandinsky 1866–1944: A Revolution in Painting. (Taschen, 2000). ISBN 3-8228-5982-6.
- M. Wallis, 1974: Secesja. Wydanie II. Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa.
- ISNI: 0000000121235624
- VIAF: 22143802
- ULAN: 500021093
- LCCN: n79059310
- GND: 118559737
- NDL: 00445112
- LIBRIS: xv8b6wvg5kjvcz6
- BnF: 11909375r
- SUDOC: 026944871
- SBN: CFIV047804
- NLA: 35258558
- NKC: jn19981001602
- DBNL: kand003
- BNE: XX904806
- NTA: 068474660
- BIBSYS: 90065853
- CiNii: DA00368008
- Open Library: OL26647A, OL7978423A
- PLWABN: 9810595717205606
- NUKAT: n97007527
- J9U: 987007263412405171
- PTBNP: 18487
- CANTIC: a12407732
- LNB: 000010050
- NSK: 000089887
- ΕΒΕ: 60571
- BLBNB: 000254247
- KRNLK: KAC199614378
- LIH: LNB:V*17800;=BC