Wawrzyniec Łobaczewski

oficer Wojska Polskiego

Wawrzyniec Czesław Franciszek Łobaczewski-Wnuczek herbu Jastrzębiec (ur. 17 lipca 1875 w Zagórzu, zm. 1940 w ZSRR) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Wawrzyniec Łobaczewski
Laurenz Łobaczewski von Wnuczek-Jastrzębiec
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1875
Zagórz

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1895–1923

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Pułk Ułanów Obrony Krajowej Nr 1
7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich

Stanowiska

dowódca pułku kawalerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Kamień pamiątkowy przy Dębie Pamięci honorującym Wawrzyńca Łobaczewskiego w Zagórzu

Życiorys edytuj

Wawrzyniec Czesław Franciszek Łobaczewski[1] wywodził się z rodu Łobaczewskich herbu Jastrzębiec, używających przydomku „Wnuczek”[2][3]. Urodził się 17 lipca 1875 w Zagórzu jako syn Erazma[1] (zm. 1899, adwokat, burmistrz Sanoka i Przemyśla, właściciel Zagórza) oraz Heleny z Rittelschildów. Jego rodzeństwem byli: Stanisław (ur. 1866, prawnik), Zygmunt (ur. 1869, również pułkownik kawalerii Wojska Polskiego), Maria Celestyna Helena. W Sanoku zamieszkiwał z rodziną przy ulicy Lwowskiej[1].

W roku szkolnym 1887/1888 uczył się w II klasie C. K. Gimnazjum w Sanoku[1]. Kształcił się w Gimnazjum oo. Jezuitów w Bąkowicach koło Chyrowa[4].

W 1895 roku został powołany do 2 pułku ułanów w celu odbycia jednorocznej służby wojskowej. We wrześniu 1896 roku zdał egzamin oficerski zorganizowany w Jarosławiu dla jednorocznych ochotników (razem z nim egzamin złożył Lucjan Borek-Prek)[5]. W następnym roku został powołany do służby w pułku ułanów Obrony Krajowej nr 2 w Hohenmauth, w charakterze zastępcy oficera[6]. W 1900 roku został przeniesiony do pułku ułanów Obrony Krajowej nr 1, który w 1917 roku został przemianowany na Pułk Strzelców Konnych Nr 1[7]. W czasie służby awansował kolejno na stopień: kadeta – zastępcy oficera (1 listopada 1897 roku[8]), podporucznika (1 listopada 1898), porucznika (1 listopada 1902 roku), rotmistrza (1 maja 1912 roku[9]) i majora (1 lutego 1918 roku).

21 czerwca 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1918 roku[10][11]. W tym samym roku zorganizował szwadron zapasowy 6 pułku Ułanów Kaniowskich podczas wojny polsko-ukraińskiej[12]. Został awansowany do stopnia pułkownika w korpusie oficerów kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[13][14]. 20 września 1920 roku został mianowany dowódcą 5 pułku strzelców konnych, który w następnym miesiącu został przemianowany na 7 pułk strzelców konnych wielkopolskich w Poznaniu[15][16]. W październiku 1924 został przydzielony z 7 psk do Zapasu Młodych Koni nr 3 na stanowisko kierownika[17][18]. W 1924 uczestniczył w wyścigach konnych na torze w Ławicy pod Poznaniem[19]. W grudniu 1926 ogłoszono jego przeniesienie do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X[20]. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[21].

Na emeryturze mieszkał we Lwowie[22]. W 1934, jako pułkownik kawalerii w stanie spoczynku, był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[23]. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie[24].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany 22 grudnia 1939 we Lwowie przez NKWD. Został zamordowany w Kijowie w więzieniu przy ul. Karolenkiwskiej 17 (lista wywozowa nr 55/5; pod numerem 1718)[25]. Jego nazwisko znajduje się na Ukraińskiej Liście Katyńskiej. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Czterej pułkownicy kawalerii w stanie spoczynku z Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI w 1934 wymienieni jako oficerowie przewidziani do użycia w czasie wojny, tj. Stefan Cieński, Rudolf Lang, Wawrzyniec Łobaczewski, Gwido Poten, zostali zamordowani w 1940 i widnieją na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej.

Upamiętnienie edytuj

27 kwietnia 2010 w Zagórzu z inicjatywy ks. Eugeniusza Dryniaka odbyła się uroczystość zasadzenia dębów pamięci koło Krzyża Milenijnego na wzgórzu nad miastem. W ten sposób uhonorowano trzech zagórzan zamordowanych na Wschodzie; byli to: płk. Wawrzyniec Łobaczewski, por. Jerzy Franciszek Albert oraz ppor. Zbigniew Wyskiel[26][27].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 114.
  2. Zagadnienia i odpowiedzi. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie”. Nr 8, s. 215, 1926-1927. Polskie Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie. 
  3. Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 15: Liwscy – Łopuscy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1912, s. 336, 337.
  4. Sprawozdanie Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem za rok szkolny 1914/15 i 1915/16. Przemyśl: 1916, s. 100.
  5. Kronika. Egzamin oficerski. „Słowo Polskie”, s. 3, nr 232 z 4 października 1896. 
  6. Rocznik oficerski c. k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1898 ↓, s. 439.
  7. Lista starszeństwa c. i k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1918 ↓, s. 405, 423.
  8. Rocznik oficerski c. k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1898 ↓, s. 413.
  9. Awans majowy w c. k. obronie krajowej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 102 z 4 maja 1912. 
  10. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 73 z 5 lipca 1919 roku, s. 1650.
  11. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 67.
  12. Henryk Kiszko-Zgierski: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920. 6 Pułk Ułanów Kaniowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, s. 14.
  13. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 675.
  14. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 597.
  15. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 39 z 13 października 1920 roku, poz. 919.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 666.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 29 października 1924 roku, s. 642.
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 592, 1356.
  19. Sprawozdanie z wyścigów konnych na torze wyścigowym w Ławicy koło poznania, 27-go kwietnia 1924 r.. „Postęp”, s. 4, nr 103 z 2 maja 1924. 
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 7 grudnia 1926 roku, s. 428.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  22. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 885.
  23. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 971.
  24. Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 32.
  25. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 55. [dostęp 2014-12-18].
  26. Katyńskie dęby w: Verbum, Miesięcznik parafii Wniebowzięcia NMP w Zagórzu, nr 5(75) z 2010 s. 4.
  27. KATYŃ… OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA. W Zagórzu zostaną posadzone Dęby Pamięci. podkarpacie24.pl, 14 kwietnia 2010. [dostęp 2014-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 stycznia 2014)].

Bibliografia edytuj