Wielki Tour (ang. Grand Tour) – wyścig kolarski zaliczany do najwyższej kategorii w kalendarzu UCI World Tour. W sezonie rozgrywane są 3 takie wyścigi i zalicza się do nich Tour de France, Giro d’Italia oraz Vuelta a España[1]. Wyścigi te należą do najbardziej prestiżowych i najwyżej punktowanych wyścigów[2] ze względu na podobną specyfikę i jako jedyne wyścigi kolarskie trwają około trzech tygodni[3].

Eddy Merckx - zwycięzca największej liczby Wielkich Tourów

Rekordziści

edytuj

Wszystkie Wielkie Toury wygrało 7 zawodników: Jacques Anquetil, Felice Gimondi, Eddy Merckx, Bernard Hinault, Alberto Contador, Vincenzo Nibali i Chris Froome. Natomiast żaden zawodnik nie wygrał wszystkich trzech Wielkich Tourów w jednym sezonie. W 2023 kolarze drużyny Jumbo-Visma wygrali wszystkie Wielkie Toury w jednym roku[4].

Najwięcej etapów podczas Wielkich Tourów w ciągu całej kariery wygrał Eddy Merckx[5][6].

Dwa spośród Wielkich Tourów zaliczają się do tzw. potrójnej korony kolarstwa, która obejmuje wygranie Giro d'Italia, Tour de France i mistrzostw świata w kolarstwie szosowym w ciągu jednego sezonu. Dokonali tego Eddy Merckx, Stephen Roche[7] i Tadej Pogačar[8].

Spośród aktywnych kolarzy (stan na 2024) dwa Wielkie Toury wygrali Egan Bernal, Tadej Pogačar oraz Primož Roglič.

Zwycięzcy w poszczególnych latach

edytuj
Legenda
Zawodnik wygrał trzy Wielkie Toury w jednym sezonie
Zawodnik wygrał dwa Wielkie Toury w jednym sezonie
Rok Giro d’Italia Tour de France Vuelta a España
1903 rozpoczął się w 1909   Maurice Garin (1/1) rozpoczął się w 1935
1904   Henri Cornet (1/1)
1905   Louis Trousselier (1/1)
1906   René Pottier (1/1)
1907   Lucien Petit-Breton (1/2)
1908   Lucien Petit-Breton (2/2)
1909   Luigi Ganna (1/1)   François Faber (1/1)
1910   Carlo Galetti (1/3)   Octave Lapize (1/1)
1911   Carlo Galetti (2/3)   Gustave Garrigou (1/1)
1912   Team Atala (Carlo Galetti (3/3),
Giovanni Micheletto (1/1) & Eberardo Pavesi (1/1))
  Odile Defraye (1/1)
1913   Carlo Oriani (1/1)   Philippe Thys (1/3)
1914   Alfonso Calzolari 1/1)   Philippe Thys (2/3)
1915 Nie odbył się z powodu I wojny światowej
1916
1917
1918
1919   Costante Girardengo (1/2)   Firmin Lambot (1/2)
1920   Gaetano Belloni (1/1)   Philippe Thys (3/3)
1921   Giovanni Brunero (1/3)   Léon Scieur (1/1)
1922   Giovanni Brunero (2/3)   Firmin Lambot (2/2)
1923   Costante Girardengo (2/2)   Henri Pélissier (1/1)
1924   Giuseppe Enrici (1/1)   Ottavio Bottecchia (1/2)
1925   Alfredo Binda (1/5)   Ottavio Bottecchia (2/2)
1926   Giovanni Brunero (3/3)   Lucien Buysse (1/1)
1927   Alfredo Binda (2/5)   Nicolas Frantz (1/2)
1928   Alfredo Binda (3/5)   Nicolas Frantz (2/2)
1929   Alfredo Binda (4/5)   Maurice De Waele (1/1)
1930   Luigi Marchisio (1/1)   André Leducq (1/2)
1931   Francesco Camusso (1/1)   Antonin Magne (1/2)
1932   Antonio Pesenti (1/1)   André Leducq (2/2)
1933   Alfredo Binda (5/5)   Georges Speicher (1/1)
1934   Learco Guerra (1/1)   Antonin Magne (2/2)
1935   Vasco Bergamaschi (1/1)   Romain Maes (1/1)   Gustaaf Deloor (1/2)
1936   Gino Bartali (1/5)   Sylvère Maes (1/2)   Gustaaf Deloor (2/2)
1937   Gino Bartali (2/5)   Roger Lapébie (1/1) Nie odbył się z powodu hiszpańskiej wojny domowej
1938   Giovanni Valetti (1/2)   Gino Bartali (3/5)
1939   Giovanni Valetti (2/2)   Sylvère Maes (2/2)
1940   Fausto Coppi (1/7) Nie odbył się z powodu II wojny światowej
1941 Nie odbył się z powodu II wojny światowej   Julián Berrendero 1/2)
1942   Julián Berrendero (2/2)
1943 Nie odbył się z powodu II wojny światowej
1944
1945   Delio Rodríguez (1/1)
1946   Gino Bartali (4/5)   Dalmacio Langarica (1/1)
1947   Fausto Coppi (2/7)   Jean Robic (1/1)   Edward Van Dijck (1/1)
1948   Fiorenzo Magni (1/3)   Gino Bartali (5/5)   Bernardo Ruiz (1/1)
1949   Fausto Coppi (3/7)   Fausto Coppi (4/7) Nie odbył się
1950   Hugo Koblet (1/2)   Ferdinand Kübler (1/1)   Emilio Rodríguez (1/1)
1951   Fiorenzo Magni (2/3)   Hugo Koblet (2/2) Nie odbył się
1952   Fausto Coppi (5/7)   Fausto Coppi (6/7)
1953   Fausto Coppi (7/7)   Louison Bobet (1/3)
1954   Carlo Clerici (1/1)   Louison Bobet (2/3)
1955   Fiorenzo Magni (3/3)   Louison Bobet (3/3)   Jean Dotto (1/1)
1956   Charly Gaul (1/3)   Roger Walkowiak (1/1)   Angelo Conterno (1/1)
1957   Gastone Nencini (1/2)   Jacques Anquetil (1/8)   Jesús Loroño (1/1)
1958   Ercole Baldini (1/1)   Charly Gaul (2/3)   Jean Stablinski (1/1)
1959   Charly Gaul (3/3)   Federico Bahamontes (1/1)   Antonio Suárez (1/1)
1960   Jacques Anquetil (2/8)   Gastone Nencini (2/2)   Franz De Mulder (1/1)
1961   Arnaldo Pambianco (1/1)   Jacques Anquetil (3/8)   Angelino Soler (1/1)
1962   Franco Balmamion (1/2)   Jacques Anquetil (4/8)   Rudi Altig (1/1)
1963   Franco Balmamion (2/2)   Jacques Anquetil (6/8)   Jacques Anquetil (5/8)
1964   Jacques Anquetil (7/8)   Jacques Anquetil (8/8)   Raymond Poulidor (1/1)
1965   Vittorio Adorni (1/1)   Felice Gimondi (1/5)   Rolf Wolfshohl (1/1)
1966   Gianni Motta (1/1)   Lucien Aimar (1/1)   Francisco Gabica (1/1)
1967   Felice Gimondi (2/5)   Roger Pingeon (1/2)   Jan Janssen (1/2)
1968   Eddy Merckx (1/11)   Jan Janssen (2/2)   Felice Gimondi (3/5)
1969   Felice Gimondi (4/5)   Eddy Merckx (2/11)   Roger Pingeon (2/2)
1970   Eddy Merckx (3/11)   Eddy Merckx (4/11)   Luis Ocaña (1/2)
1971   Gösta Pettersson (1/1)   Eddy Merckx (5/11)   Ferdinand Bracke (1/1)
1972   Eddy Merckx (6/11)   Eddy Merckx (7/11)   José Manuel Fuente (1/2)
1973   Eddy Merckx (9/11)   Luis Ocaña (2/2)   Eddy Merckx (8/11)
1974   Eddy Merckx (10/11)   Eddy Merckx (11/11)   José Manuel Fuente (2/2)
1975   Fausto Bertoglio (1/1)   Bernard Thévenet (1/2)   Agustín Tamames (1/1)
1976   Felice Gimondi (5/5)   Lucien Van Impe (1/1)   José Pesarrodona (1/1)
1977   Michel Pollentier (1/1)   Bernard Thévenet (2/2)   Freddy Maertens (1/1)
1978   Johan De Muynck (1/1)   Bernard Hinault (2/10)   Bernard Hinault (1/10)
1979   Giuseppe Saronni (1/2)   Bernard Hinault (3/10)   Joop Zoetemelk (1/2)
1980   Bernard Hinault (4/10)   Joop Zoetemelk (2/2)   Faustino Rupérez (1/1)
1981   Giovanni Battaglin (2/2)   Bernard Hinault (5/10)   Giovanni Battaglin (1/2)
1982   Bernard Hinault (6/10)   Bernard Hinault (7/10)   Marino Lejarreta (1/1)
1983   Giuseppe Saronni (2/2)   Laurent Fignon (1/3)   Bernard Hinault (8/10)
1984   Francesco Moser (1/1)   Laurent Fignon (2/3)   Éric Caritoux (1/1)
1985   Bernard Hinault (9/10)   Bernard Hinault (10/10)   Pedro Delgado (1/3)
1986   Roberto Visentini (1/1)   Greg LeMond (1/3)   Álvaro Pino (1/1)
1987   Stephen Roche (1/2)   Stephen Roche (2/2)   Luis Herrera (1/1)
1988   Andrew Hampsten (1/1)   Pedro Delgado (2/3)   Sean Kelly (1/1)
1989   Laurent Fignon (3/3)   Greg LeMond (2/3)   Pedro Delgado (3/3)
1990   Gianni Bugno (1/1)   Greg LeMond (3/3)   Marco Giovannetti (1/1)
1991   Franco Chioccioli (1/1)   Miguel Induráin (1/7)   Melchor Mauri (1/1)
1992   Miguel Induráin (2/7)   Miguel Induráin (3/7)   Tony Rominger (1/4)
1993   Miguel Induráin (4/7)   Miguel Induráin (5/7)   Tony Rominger (2/4)
1994   Jewgienij Bierzin (1/1)   Miguel Induráin (6/7)   Tony Rominger (3/4)
1995   Tony Rominger (4/4)   Miguel Induráin (7/7)   Laurent Jalabert (1/1)
1996   Pawieł Tonkow (1/1)   Bjarne Riis (1/1)   Alex Zülle (1/2)
1997   Ivan Gotti (1/2)   Jan Ullrich (1/2)   Alex Zülle (2/2)
1998   Marco Pantani (1/2)   Marco Pantani (2/2)   Abraham Olano (1/1)
1999   Ivan Gotti (2/2)   Lance Armstrong (1/7)   Jan Ullrich (2/2)
2000   Stefano Garzelli (1/1)   Lance Armstrong (2/7)   Roberto Heras (1/4)
2001   Gilberto Simoni (1/2)   Lance Armstrong (3/7)   Ángel Casero (1/1)
2002   Paolo Savoldelli (1/2)   Lance Armstrong (4/7)   Aitor González (1/1)
2003   Gilberto Simoni (2/2)   Lance Armstrong (5/7)   Roberto Heras (2/4)
2004   Damiano Cunego (1/1)   Lance Armstrong (6/7)   Roberto Heras (3/4)
2005   Paolo Savoldelli (2/2)   Lance Armstrong (7/7)   Roberto Heras (4/4)
2006   Ivan Basso (1/2)   Óscar Pereiro (1/1)   Aleksandr Winokurow (1/1)
2007   Danilo Di Luca (1/1)   Alberto Contador (1/7)   Dienis Mieńszow (1/2)
2008   Alberto Contador (2/7)   Carlos Sastre (1/1)   Alberto Contador (3/7)
2009   Dienis Mieńszow (2/2)   Alberto Contador (4/7)   Alejandro Valverde (1/1)
2010   Ivan Basso (2/2)   Andy Schleck (1/1)   Vincenzo Nibali (1/4)
2011   Michele Scarponi (1/1)   Cadel Evans (1/1)   Chris Froome (1/7)
2012   Ryder Hesjedal (1/1)   Bradley Wiggins (1/1)   Alberto Contador (5/7)
2013   Vincenzo Nibali (2/4)   Chris Froome (2/7)   Chris Horner (1/1)
2014   Nairo Quintana (1/2)   Vincenzo Nibali (3/4)   Alberto Contador (6/7)
2015   Alberto Contador (7/7)   Chris Froome (3/7)   Fabio Aru (1/1)
2016   Vincenzo Nibali (4/4)   Chris Froome (4/7)   Nairo Quintana (2/2)
2017   Tom Dumoulin (1/1)   Chris Froome (5/7)   Chris Froome (6/7)
2018   Chris Froome (7/7)   Geraint Thomas (1/1)   Simon Yates (1/1)
2019   Richard Carapaz (1/1)   Egan Bernal (1/2)   Primož Roglič (1/5)
2020   Tao Geoghegan Hart (1/1)   Tadej Pogačar (1/4)   Primož Roglič (2/5)
2021   Egan Bernal (2/2)   Tadej Pogačar (2/4)   Primož Roglič (3/5)
2022   Jai Hindley (1/1)   Jonas Vingegaard (1/2)   Remco Evenepoel (1/1)
2023   Primož Roglič (4/5)   Jonas Vingegaard (2/2)   Sepp Kuss (1/1)
2024   Tadej Pogačar (3/4)   Tadej Pogačar (4/4)   Primož Roglič (5/5)

Przypisy

edytuj
  1. Paula Nichols, Everything you need to know about the Grand Tours of road cycling [online], Team Canada - Official Olympic Team Website, 17 maja 2023 [dostęp 2024-07-17] (ang.).
  2. Raúl Banqueri, The New WorldTour Points System Explained [online], Lanterne Rouge, 24 grudnia 2022 [dostęp 2024-07-17] (ang.).
  3. Henry Robertshaw published inNews, Should Grand Tours be shortened to two weeks? UCI president says he'll consider the idea [online], cyclingweekly.com, 8 lutego 2018 [dostęp 2024-07-17] (ang.).
  4. Telewizja Polska S.A, Duża zmiana w kolarstwie! Co z najlepszą drużyną świata? [online], sport.tvp.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-07-17] (pol.).
  5. Which rider has the most grand tour stage wins? [online], www.procyclingstats.com [dostęp 2024-07-17].
  6. Sebastian Warzecha, Pogacar, Vingegaard i rekordy Mercxa. Czy da się przebić osiągnięcia Belga? [online], weszlo.com, 25 lipca 2023 [dostęp 2024-07-17] (pol.).
  7. Andrew Hood, Stephen Roche and the chase for cycling's elusive 'triple crown' [online], Velo, 11 stycznia 2023 [dostęp 2024-07-17] (ang.).
  8. MŚ w kolarstwie. Pogacar w potrójnej koronie [online], www.pap.pl [dostęp 2024-10-05].