Vuelta a España

wyścig kolarski

La Vuelta a España (wym. ['la bwelta a espaɲa], Wyścig dookoła Hiszpanii) – kolarski wyścig zaliczany do wielkich tourów, po Tour de France i Giro d’Italia. Należy do cyklu World Tour Międzynarodowej Unii Kolarskiej (UCI).

Vuelta a España
Szczegóły wyścigu
DyscyplinaKolarstwo szosowe
Data powstania1935
Liczba edycji79 (in 2024)
Częstotliwośćco roku (sie)
TypWielki Tour
PaństwoESP Hiszpania
OrganizatorUnipublic
Kategorie2.PT (2005-2010)
2.UWT (2011-)
CyklUCI World Tour
Zwycięzcy
Ostatni zwycięzcaSLO Primož Roglič
Najwięcej zwycięstwESP Roberto Heras
SLO Primož Roglič
(4 zwycięstwa)
Aktualne wyścigi
Ostatnia edycja :
Vuelta a España 2024
Dokumentacja

Historia

edytuj

Po raz pierwszy wyścig ten zorganizowano w roku 1935, a nieprzerwanie jest on obecny w świecie kolarskim od 1955 roku. Impreza trwa trzy tygodnie i prowadzi po trasach Hiszpanii, jak i krajów ościennych. Przez wiele lat rozgrywano ten wyścig w okresie wiosennym, ale w latach 90. przeniesiono go na termin jesienny (początek września), aby Vuelta nie kolidowała z Giro d’Italia.

Pierwsza Vuelta gościła 50 kolarzy, którzy musieli pokonać 3411 km podzielonych na 14 etapów, średnio po 240 km na etap. Organizatorzy inspirowali się sukcesem Tour de France i Giro d’Italia oraz wzrostem obrotów wydawców gazet, którzy byli organizatorami tychże imprez (L’Auto oraz La Gazzetta dello Sport). Juan Pujol z dziennika Informaciones spowodował, że wyścig przyniósł wzrost obrotów jego gazety.

Trasa składa się zawsze z kilku płaskich etapów, faworyzujących umiejętności sprinterskie, kilku etapów średniej trudności, sprzyjających rozrywaniu grupy zasadniczej (peletonu) przez indywidualne lub grupowe ucieczki, oraz etapów górskich, na których rozstrzygają się zazwyczaj losy wyścigu. Ponadto mają jeszcze miejsce dwie czasówki. Ogólny profil trasy nie należy do najłatwiejszych i jest bardzo pofałdowany, co sprawia, że wyścig ten wygrywali przeważnie specjaliści od rowerowej wspinaczki. Meta Vuelty jest tradycyjnie umiejscowiona w centrum Madrytu.

W roku 1999 po raz pierwszy poprowadzono trasę wyścigu przez podjazd na Alto del Angliru w Asturii. Z powodu nachylenia sięgającego nawet 24% oraz często niesprzyjającej jesiennej pogody, należy on do najcięższych podjazdów w świecie kolarskim i staje się jednym z symboli Vuelty i jej miejsc kultowych, na podobieństwo Mont Ventoux w Tour de France.

Zasady

edytuj

Prowadzący w klasyfikacji generalnej (lider wyścigu) nosi od 2010 roku czerwoną koszulkę – hiszpański odpowiednik maillot jaune z Tour de France. Kolejnymi koszulkami nagradzani są: lider klasyfikacji górskiej (biała koszulka w niebieskie kropki) oraz prowadzący w klasyfikacji punktowej (zielona koszulka). Inaczej niż maillot vert na Tour de France, która trafia głównie do sprinterów, w tym wyścigu również kolarze innych specjalności mają szanse na jej uzyskanie z powodu profilu trasy, generalnie niesprzyjającego sprinterom.

Vuelta ma także białą koszulkę (do 2006 roku zielono-złotą koszulkę), którą dostaje najlepszy w klasyfikacji kombinowanej. W tej klasyfikacji bierze się pod uwagę sumę miejsc w klasyfikacji generalnej, górskiej i punktowej.

Rekordziści

edytuj

Czterema zwycięstwami w klasyfikacji generalnej może poszczycić się jedynie dwóch kolarzy: Hiszpan Roberto Heras (2000, 2003, 2004, 2005) oraz Słoweniec Primož Roglič (2019, 2020, 2021, 2024). Impreza zawsze była zdominowana przez kolarzy hiszpańskich, którzy wygrali 32 z 79 edycji Vuelty.

Zwycięzcy

edytuj
 
Julián Berrendero
 
Bernard Hinault
 
Raymond Poulidor
 
Pedro Delgado
 
Alex Zülle
 
Tony Rominger
 
Dienis Mieńszow
 
Alberto Contador
 
Vincenzo Nibali
 
Alejandro Valverde
 
Primož Roglič

Opracowano na podstawie:[1]

 RokPierwszeDrugieTrzecie
1935  Gustaaf Deloor  Mariano Cañardo  Antoine Dignef
1936  Gustaaf Deloor  Alfons Deloor  Antonio Bertola
1941  Julián Berrendero  Fermín Trueba  José Jabardo
1942  Julián Berrendero  Diego Chafer  Francisco Antonio Andrés
1945  Delio Rodríguez  Julián Berrendero  Juan Gimeno
1946  Dalmacio Langarica  Julián Berrendero  Jan Lambrichs
1947  Édouard Van Dyck  Manuel Costa  Delio Rodríguez
1948  Bernardo Ruiz  Emilio Rodríguez  Bernardo Capó
1950  Emilio Rodríguez  Manuel Rodríguez Barros  José Serra Gil
1955  Jean Dotto  Antonio Jiménez Quiles  Raphaël Géminiani
1956  Angelo Conterno  Jesús Loroño  Raymond Impanis
1957  Jesús Loroño  Federico Bahamontes  Bernardo Ruiz
1958  Jean Stablinski  Pasquale Fornara  Fernando Manzaneque
1959  Antonio Suárez  José Segú  Rik Van Looy
1960  Franz De Mulder  Armand Desmet  Miguel Pacheco
1961  Angelino Soler  François Mahé  José Pérez Francés
1962  Rudi Altig  José Pérez Francés  Seamus Elliott
1963  Jacques Anquetil  José Martín Colmenarejo  Miguel Pacheco
1964  Raymond Poulidor  Luís Otaño  José Pérez Francés
1965  Rolf Wolfshohl  Raymond Poulidor  Rik Van Looy
1966  Francisco Gabica  Eusebio Vélez  Carlos Echeverría
1967  Jan Janssen  Jean-Pierre Ducasse  Aurelio González Puente
1968  Felice Gimondi  José Pérez Francés  Eusebio Vélez
1969  Roger Pingeon  Luis Ocaña  Marinus Wagtmans
1970  Luis Ocaña  Agustín Tamames  Herman Van Springel
1971  Ferdinand Bracke  Wilfried David  Luis Ocaña
1972  José Manuel Fuente  Miguel María Lasa  Agustín Tamames
1973  Eddy Merckx  Luis Ocaña  Bernard Thévenet
1974  José Manuel Fuente  Joaquim Agostinho  Miguel María Lasa
1975  Agustín Tamames  Domingo Perurena  Miguel María Lasa
1976  José Pesarrodona  Luis Ocaña  José Nazabal
1977  Freddy Maertens  Miguel María Lasa  Klaus-Peter Thaler
1978  Bernard Hinault  José Pesarrodona  Jean-René Bernaudeau
1979  Joop Zoetemelk  Francisco Galdós  Michel Pollentier
1980  Faustino Rupérez  Pedro Torres  Claude Criquielion
1981  Giovanni Battaglin  Pedro Muñoz  Vicente Belda
1982  Marino Lejarreta  Michel Pollentier  Sven-Åke Nilsson
1983  Bernard Hinault  Marino Lejarreta  Alberto Fernández Blanco
1984  Éric Caritoux  Alberto Fernández Blanco  Reimund Dietzen
1985  Pedro Delgado  Robert Millar  Francisco Rodríguez
1986  Álvaro Pino  Robert Millar  Sean Kelly
1987  Luis Herrera  Reimund Dietzen  Laurent Fignon
1988  Sean Kelly  Reimund Dietzen  Anselmo Fuerte
1989  Pedro Delgado  Fabio Parra  Óscar Vargas
1990  Marco Giovannetti  Pedro Delgado  Anselmo Fuerte
1991  Melchor Mauri  Miguel Indurain  Marino Lejarreta
1992  Tony Rominger  Jesús Montoya  Pedro Delgado
1993  Tony Rominger  Alex Zülle  Laudelino Cubino
1994  Tony Rominger  Mikel Zarrabeitia  Pedro Delgado
1995  Laurent Jalabert  Abraham Olano  Johan Bruyneel
1996  Alex Zülle  Laurent Dufaux  Tony Rominger
1997  Alex Zülle  Fernando Escartín  Laurent Dufaux
1998  Abraham Olano  Fernando Escartín  José María Jiménez
1999  Jan Ullrich  Igor González de Galdeano  Roberto Heras
2000  Roberto Heras  Ángel Casero  Pawieł Tonkow
2001  Ángel Casero  Óscar Sevilla
2002  Aitor González  Roberto Heras  Joseba Beloki
2003  Roberto Heras  Isidro Nozal  Alejandro Valverde
2004  Roberto Heras  Santiago Pérez Fernández  Francisco Mancebo
2005  Roberto Heras  Dienis Mieńszow  Carlos Sastre
2006  Aleksandr Winokurow  Alejandro Valverde  Andriej Kaszeczkin
2007  Dienis Mieńszow  Carlos Sastre  Samuel Sánchez
2008  Alberto Contador  Levi Leipheimer  Carlos Sastre
2009  Alejandro Valverde  Samuel Sánchez  Cadel Evans
2010  Vincenzo Nibali  Peter Velits  Joaquim Rodríguez
2011  Chris Froome[2]  Bradley Wiggins  Bauke Mollema
2012  Alberto Contador  Alejandro Valverde  Joaquim Rodríguez
2013  Chris Horner  Vincenzo Nibali  Alejandro Valverde
2014  Alberto Contador  Chris Froome  Alejandro Valverde
2015  Fabio Aru  Joaquim Rodríguez  Rafał Majka
2016  Nairo Quintana  Chris Froome  Esteban Chaves
2017  Chris Froome  Vincenzo Nibali  Ilnur Zakarin
2018  Simon Yates  Enric Mas  Miguel Ángel López
2019  Primož Roglič  Alejandro Valverde  Tadej Pogačar
2020  Primož Roglič  Richard Carapaz  Hugh Carthy
2021  Primož Roglič  Enric Mas  Jack Haig
2022  Remco Evenepoel  Enric Mas  Juan Ayuso
2023  Sepp Kuss  Jonas Vingegaard  Primož Roglič
2024  Primož Roglič  Ben O’Connor  Enric Mas
2025

Zwycięzcy pozostałych klasyfikacji

edytuj
Rok Górska Punktowa Kombinowana Sprinterska Drużynowa Młodzieżowa
2024   Jay Vine   Kaden Groves   UAE Team Emirates   Mattias Skjelmose
2023   Remco Evenepoel   Kaden Groves   Team Jumbo-Visma   Juan Ayuso
2022   Richard Carapaz   Mads Pedersen   UAE Team Emirates   Remco Evenepoel
2021   Michael Storer   Fabio Jakobsen   Bahrain Victorious   Gino Mäder
2020   Guillaume Martin   Primož Roglič   Movistar Team   Enric Mas
2019   Geoffrey Bouchard   Primož Roglič   Movistar Team   Tadej Pogačar
2018   Thomas De Gendt   Alejandro Valverde   Simon Yates   Movistar Team   Enric Mas
2017   Davide Villella   Chris Froome   Chris Froome   Astana Pro Team
2016   Omar Fraile   Fabio Felline   Nairo Quintana   BMC Racing Team
2015   Omar Fraile   Alejandro Valverde   Joaquim Rodríguez   Movistar Team
2014   Luis León Sánchez   John Degenkolb   Alberto Contador   Team Katusha
2013   Nicolas Edet   Alejandro Valverde   Chris Horner   Euskaltel-Euskadi
2012   Simon Clarke   Alejandro Valverde   Alejandro Valverde   Movistar Team
2011   David Moncoutié   Bauke Mollema   Geox-TMC
2010   David Moncoutié   Mark Cavendish   Vincenzo Nibali   Katusha Team
2009   David Moncoutié   André Greipel   Alejandro Valverde   Xacobeo-Galicia
2008   David Moncoutié   Greg Van Avermaet   Alberto Contador   Caisse d’Épargne
2007   Dienis Mieńszow   Daniele Bennati   Dienis Mieńszow   Caisse d’Épargne
2006   Egoi Martínez   Thor Hushovd   Aleksandr Winokurow   Discovery Channel
2005   Joaquim Rodríguez   Alessandro Petacchi   Dienis Mieńszow   Comunitat Valenciana
2004   Félix Cárdenas   Erik Zabel   Roberto Heras   Valenciana-Kelme
2003   Félix Cárdenas   Erik Zabel   Alejandro Valverde   iBanesto.com
2002   Aitor Osa   Erik Zabel   Roberto Heras   Kelme-Costa Blanca
2001   José María Jiménez   José María Jiménez   César García   iBanesto.com
2000   Carlos Sastre   Roberto Heras   Gianni Faresin   Kelme-Costa Blanca
1999   José María Jiménez   Frank Vandenbroucke   Robert Hunter   Banesto
1998   José María Jiménez   Fabrizio Guidi   Giancarlo Raimondi   Banesto
1997   José María Jiménez   Laurent Jalabert   Mauro Radaelli   Kelme-Costa Blanca
1996   Tony Rominger   Laurent Jalabert   Jürgen Werner   Team Polti
1995   Laurent Jalabert   Laurent Jalabert   Steffen Wesemann   ONCE
1994   Luc Leblanc   Laurent Jalabert   Mauro Radaelli   Banesto
1993   Tony Rominger   Tony Rominger   Jesús Montoya   Hendrik Redan   Amaya Seguros
1992   Carlos Hernández   Dżamolidin Abdużaparow   Tony Rominger   Antonio Esparza   Amaya Seguros
1991   Luis Herrera   Uwe Raab   Federico Echave   Miguel Ángel Iglesias   ONCE
1990   Martín Farfán   Uwe Raab   Federico Echave   Miguel Ángel Iglesias   ONCE
1989   Óscar de Jesús Vargas   Malcolm Elliott   Óscar de Jesús Vargas   Miguel Ángel Iglesias   Kelme
1988   Álvaro Pino   Sean Kelly   Sean Kelly   Miguel Ángel Iglesias   BH
1987   Luis Herrera   Alfonso Gutiérrez   Laurent Fignon   Miguel Ángel Iglesias   Ryalcao-Manzana
1986   José Luis Laguía   Sean Kelly   Sean Kelly   Benny Van Brabant   Zor-BH
1985   José Luis Laguía   Sean Kelly   Ronny van Holen   Zor-Gemeaz
1984   Felipe Yañez   Guido Van Calster   Jozef Lieckens   Teka
1983   José Luis Laguía   Marino Lejarreta   Sabino Angoitia   Zor
1982   José Luis Laguía   Steffan Mutter   Benny Schepmans   Kelme
1981   José Luis Laguía   Francisco Javier Cedena   Hugues Grodin   Zor-Helios-Novostil
1980   Juan Fernández   Sean Kelly   Sean Kelly   Splendor
1979   Felipe Yañez   Alfons De Wolf   Roger De Cnijf   Kas
1978   Andrés Oliva   Ferdi Van Den Haute   Bernard Hinault   Kas
1977   Pedro Torres   Freddy Maertens   Freddy Maertens   Teka
1976   Andrés Oliva   Dietrich Thurau   Daniel Verplancke   Kas-Campagnolo
1975   Andrés Oliva   Miguel María Lasa   Fernando Mendes   Kas
1974   José Luis Abilleira   Domingo Perurena   José Luis Abilleira   Javier Elorriaga   Kas
1973   José Luis Abilleira   Eddy Merckx   Eddy Merckx   Eddy Merckx   La Casera
1972   Domingo Perurena   José Manuel Fuente   José Manuel Fuente   Ventura Díaz   Kas
1971   Joop Zoetemelk   Cyrille Guimard   Cyrille Guimard   Cyrille Guimard   Werner
1970   Agustín Tamames   Guido Reybrouck   Guido Reybrouck   Miguel María Lasa   Werner
1969   Luis Ocaña   Raymond Steegmans   Raymond Steegmans   Bic
1968   Francisco Gabica   Jan Janssen   Carlos Echeverría   Kas
1967   Mariano Díaz   Jan Janssen   José Manuel López   Kas
1966   Gregorio San Miguel   Jos van der Vleuten   Domingo Perurena   Kas
1965   Julio Jiménez   Rik Van Looy   José Segú   Mercier BP
1964   Julio Jiménez   José Pérez-Francés   Antonio Bertrán   Kas
1963   Julio Jiménez   Bas Maliepaard   José Segú   Saint Raphael
1962   Antonio Karmany   Rudi Altig   José Segú   Helyett-Saint Raphael
1961   Antonio Karmany   Antonio Suárez   Vicente Iturat   Faema
1960   Antonio Karmany   Arthur De Cabooter   Groene Leeuw
1959   Antonio Suárez   Rik Van Looy   Faema
1958   Federico Bahamontes   Salvador Botella   Belgia
1957   Federico Bahamontes   Vicente Iturat   Pirenaico
1956   Nino Defilippis   Rik Van Steenbergen   Hiszpania
1955   Giusepe Buratti   Fiorenzo Magni   Francja
1951-1954 Wyścig nie odbywał się
1950   Emilio Rodríguez   Hiszpania
1949 Wyścig nie odbył się
1948   Bernardo Ruiz   Hiszpania
1947   Emilio Rodríguez   Delio Rodríguez   Hiszpania
1946   Emilio Rodríguez   Hiszpania
1945   Julián Berrendero   Delio Rodríguez   D. Cic. Manresano
1943–1944 II wojna światowa
1942   Julián Berrendero   F.C. Barcelona
1941   Fermín Trueba   Hiszpania
1937-1940 Hiszpańska wojna domowa
1936   Salvador Molina   Belgia
1935   Edoardo Molinar   Belgia

Doping

edytuj

Zwycięzca z roku 2005 Roberto Heras został zdyskwalifikowany na dwa lata i stracił tytuł zwycięzcy za stosowanie erytropoetyny. Test został przeprowadzony po 20. etapie, którym była jazda indywidualna na czas z Guadalajary do Alcala de Henares, która miała miejsce 17 września. 8 listopada został zawieszony przez kierownictwo grupy Liberty Seguros po pozytywnym wyniku pobranych próbek. 25 listopada kontrekspertyza potwierdziła stosowanie dopingu. Hiszpańska Federacja Kolarska zawiesiła na dwa lata prawa Roberto Herasa do startów w zawodowym peletonie. Kolarz odwoływał się do zawieszenia na drodze procesów cywilnych. W czerwcu 2011 sąd w Valladolid unieważnił karę, uzasadniając swoją decyzję tym, że próbki były niewłaściwie przechowywane oraz ich badanie nie odbywało się w sposób anonimowy[3]. Hiszpańska Federacja Kolarska odwołała się do hiszpańskiego Sądu Najwyższego, lecz ten podtrzymał wyrok sądu w Valladolid[4]. Po podtrzymaniu wyroku sądu unieważniającego karę, Heras został ostatecznie pierwszym kolarzem, który wygrał wyścig czterokrotnie.

Przypisy

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj