Wikipedia:Artykuły na medal/Lipiec i sierpień 2013

zajawka

USS Wahoo (SS-238) – amerykański okręt podwodny typu Gato, który podczas II wojny światowej wyróżnił się w wojnie podwodnej na Pacyfiku. Został zwodowany 14 lutego 1942 roku w stoczni Mare Island, po czym 15 maja wszedł do służby. W ciągu niecałych dwóch lat działalności zatopił według oficjalnych źródeł 20 japońskich statków o łącznej pojemności 60 038 BRT. 11 października 1943 roku, podczas siódmego patrolu, „Wahoo” został zatopiony w wyniku kombinowanego ataku powietrzno-morskiego japońskiej marynarki w cieśninie La Pérouse’a. Okręt za swą służbę został odznaczony Presidential Unit Citation oraz Asiatic-Pacific Campaign Medal z sześcioma gwiazdami Silver Star.

zajawka

Kotewka orzech wodny (Trapa natans L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny krwawnicowatych (Lythraceae). Rośnie w zbiornikach o spokojnej, stojącej lub wolno płynącej wodzie. Gatunek rodzimy w Starym Świecie, jest szeroko rozpowszechniony tylko w Azji. W Europie, w tym także w Polsce, należy do roślin rzadko spotykanych. Kotewka została zawleczona do Ameryki Północnej, gdzie okazała się bardzo kłopotliwą rośliną inwazyjną. Nazwa tej rośliny pochodzi od kształtu owoców, zaopatrzonych w twarde wyrostki przypominające kotwice. Orzechy kotewki są jadalne, poza tym jest ona sadzona jako roślina ozdobna oraz wykorzystywana jako roślina lecznicza.

zajawka

Zakazane piosenki – polski, fabularny film muzyczny z 1946 roku, w reżyserii Leonarda Buczkowskiego i nakręcony według scenariusza Ludwika Starskiego. Film upamiętnia antyniemiecką i partyzancką twórczość muzyczną czasów II wojny światowej, jednocześnie przedstawiając w epizodach historię okupacji niemieckiej od kapitulacji wrześniowej, aż po wkroczenie Armii Czerwonej do Warszawy. Przedstawione w nim piosenki są w większości oparte na autentycznej twórczości wykonawców ulicznych i orkiestr podwórkowych.

zajawka

Eufrozyna Mieszkówna (ur. najpóźniej z końcem XII wieku, zm. 23 lub 25 maja, najwcześniej z początkiem XIII wieku) – księżniczka raciborska i opolska, a w latach 1210–1211 prawdopodobnie również krakowska, córka księcia Mieszka I Plątonogiego i Ludmiły, najprawdopodobniej pochodzącej z dynastii Przemyślidów. Zdaniem części badaczy Eufrozyna zmarła jako hrabina niemiecka. Podstawą takiego przypuszczenia jest zapiska nekrologu żeńskiego klasztoru augustiańskiego w Derneburgu, na terenie obecnej Dolnej Saksonii, umieszczona pod datą 23 maja: „(E)uffrosina polonika et cometissa obiit coma [?]” (łac.)

zajawka

Latarnie morskie w Kalifornii odgrywały ważną rolę w nawigacji wzdłuż wybrzeża Pacyfiku oraz w Zatoce San Francisco. Ze względu na częstą w tym regionie mgłę, większość latarni wyposażono w rogi mgłowe. Za obsługę i utrzymanie latarni odpowiadały od 1851 Lighthouse Board i jej cywilna następczyni, założona w 1910 United States Lighthouse Service. W 1939 wszystkie amerykańskie latarnie przekazano w ręce Straży Przybrzeżnej, która ze względu na koszty rozpoczęła proces automatyzacji urządzeń. Najdłużej, bo do 1981 była obsługiwana przez latarnika latarnia Point Bonita Light. Ze względu na pojawienie się nowoczesnych systemów nawigacji satelitarnej i radarów dostosowanych do potrzeb żeglugi, latarnie morskie pełnią współcześnie jedynie rolę uzupełniającą i stanowią cel wycieczek turystycznych. Niektóre z nich działają jako pensjonaty typu bed and breakfast. Liczne latarnie kalifornijskiego wybrzeża Pacyfiku zostały wpisane na listę National Register of Historic Places i objęte ochroną. Spośród kalifornijskich latarni wyróżniają się latarnie śródlądowe – Rubicon Point i Sugar Pine Point, służące nawigacji na jeziorze Tahoe w górach Sierra Nevada.

zajawka

HMAS Sydney – krążownik lekki pływający pod banderą Royal Australian Navy, jeden z trzech okrętów zmodyfikowanego typu Leander, z okresu międzywojennego i II wojny światowej. Budowany dla brytyjskiej Royal Navy jako HMS „Phaeton”, został jeszcze przed zwodowaniem zakupiony przez Australię i otrzymał nazwę pochodzącą od miasta Sydney. Na początku II wojny światowej podczas bitwy koło przylądka Spatha, 19 lipca 1940 roku, ciężko uszkodził włoski krążownik „Bartolomeo Colleoni”, który został następnie zatopiony przez brytyjskie niszczyciele. Po zakończeniu niemal ośmiomiesięcznej kampanii śródziemnomorskiej „Sydney” powrócił na wody australijskie, podejmując patrole przeciwko rajderom Kriegsmarine. 19 listopada 1941 roku niedaleko zachodnich wybrzeży Australii napotkał zamaskowany niemiecki krążownik pomocniczy „Kormoran”. Zaskoczony ogniem rajdera australijski okręt zatonął po walce, w której bardzo ciężko uszkodził jednostkę wroga. Była to największa strata osobowa Royal Australian Navy w II wojnie światowej. Wraki obydwu okrętów zostały odnalezione dopiero w 2008 roku.

zajawka

Pustynnica katolicka, żaba katolicka (Notaden bennettii) – gatunek australijskiego płaza bezogonowego z rodziny Limnodynastidae, zaliczany wcześniej do żółwinkowatych, a pierwotnie do ropuchowatych. Młode osobniki cechuje charakterystyczne umaszczenie z ciemnym krzyżem na jaskrawożółtym tle na grzbietowej stronie tułowia. Płaz zamieszkuje bardzo suche siedliska. Większą część swego życia spędza zagrzebany w ziemi, do czego rozwinął liczne przystosowania. Na powierzchnię wychodzi po obfitych deszczach, po których też następuje rozród zwierzęcia. Kijanki dojrzewają szybko. Z uwagi na szeroki zakres występowania w Nowej Południowej Walii i Queenslandzie oraz nieznaną, ale niemałą liczebność populacji nie grozi mu wyginięcie, a IUCN przyznaje mu status LC (najmniejszej troski).

zajawka

Świstak tatrzański (Marmota marmota latirostris) – endemiczny podgatunek świstaka występujący w Tatrach. W przeszłości był zwierzęciem łownym i w XIX w. jego liczebność drastycznie spadła. Należy do najrzadziej występujących zwierząt kręgowych w Polsce i podlega tu ścisłej ochronie gatunkowej. Chroniony jest także prawnie na Słowacji. Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce oraz Polska Czerwona Księga Zwierząt określają świstaka tatrzańskiego jako podgatunek silnie zagrożony (EN), zaś Czerwona lista dla Karpat dla Polski nadaje mu oznaczenie „CR” – skrajnie zagrożny. Jest to zwierzę stosunkowo słabo poznane. Jest roślinożercą aktywnym latem. Żyje w terytorialnych klanach rodzinnych w górach od regla górnego do piętra turniowego.