Wola Niżna
Wola Niżna (dawniej Wola Jaśliska) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Jaśliska[4][5]. Leży nad rzeką Jasiołką, przy DW897.
| wieś | |
 Centrum | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2018) |
284[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-485[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RKR |
| SIMC |
0350616[4] |
Położenie na mapie gminy Jaśliska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 49°25′49″N 21°50′22″E/49,430278 21,839444[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
edytujWzmiankowana w 1454 w dokumencie lokacyjnym jako Iwanszówka (od imienia sołtysa - Iwansza Wołocha). Lokowana była pierwotnie na prawie niemieckim. Pod koniec XV w. występowała jako Wola Jaśliska. W 1537 wydzielono z niej Wolę Wyżną, osobną wieś nowolokowaną na prawie wołoskim. Wieś prawa wołoskiego w latach 1501–1550, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6]. W 1542 biskup Stanisław Tarło przeniósł na prawo wołoskie również starą część wsi, która w XVII w. zaczęła się pojawiać już pod nazwą Wola Niżna. Należała do tzw. Państwa Jaśliskiego (lub klucza jaśliskiego), będącego dobrami biskupów przemyskich.
W 1898 wieś liczyła 539 osób oraz 88 domy, pow. wsi wynosiła 11,29 km². Do 1914 r. należała do starostwa sanockiego, powiat sądowy Rymanów. W okresie zaborów Polski we wsi była szkoła. Przeważała ludność rusińska.
W czasie I wojny światowej w latach 1914-1915 toczyły się na stokach Kamienia zacięte walki rosyjsko-austriackie. Po jednej i drugiej stronie walczyli Polacy. Ich prochy znajdują się w zbiorowych mogiłach na uroczysku Czernina.
W czasie II wojny światowej przebiegał tu szlak kurierski Jana Łożańskiego "Orła". W 1947 ludność łemkowska została wysiedlona. Pozostałe po wysiedleńcach gospodarstwa przejęli Polacy z sąsiednich miejscowości: Posady Jaśliskiej i Jaślisk.
Zabytki
edytujW centrum wsi, w pobliżu mostu na Jasiołce, znajduje się dawna murowana, otynkowana greckokatolicka cerkiew parafialna pw. św. Mikołaja z 1812. Wewnątrz zachował się ikonostas (zdekompletowany – część ikon w muzeum w Sanoku) oraz polichromia z 1905 - dzieło Michała Bogdańskiego ze znanej rodziny malarzy sakralnych z Jaślisk. Obecnie kościół filialny parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Jaśliskach.
-
Cerkiew św. Mikołaja -
Kaplica -
Otoczenie cerkwi
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150165
- ↑ Strona gminy. Stan ludności w dn. 05.02.2018
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.
Bibliografia
edytuj- Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, Roman Trzmielewski (red.), Włodzimierz Dyzio (oprac.), Kraków: Wyd. Compass, 2004, ISBN 83-89165-54-6, OCLC 838912473.
- Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
Linki zewnętrzne
edytuj- Wola Niżna (67), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 812.