Wrzelów

wieś w województwie lubelskim

Wrzelówwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Łaziska[5][6].

Wrzelów
wieś
Ilustracja
Budynek OSP
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

opolski

Gmina

Łaziska

Liczba ludności (2021)

195[2][3]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-335[4]

Tablice rejestracyjne

LOP

SIMC

0385425[5]

Położenie na mapie gminy Łaziska
Mapa konturowa gminy Łaziska, u góry znajduje się punkt z opisem „Wrzelów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wrzelów”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wrzelów”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wrzelów”
Ziemia51°12′16″N 21°51′26″E/51,204444 21,857222[1]

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Łaziska[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 212 mieszkańców[9].

Demografia edytuj

Rok 2003 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Wrzelów 228 232 230 234 230 224 219 215 213 210 205
Źródło: Dane własne gminy podane według stamu na koniec roku kalendarzowego[10]

Historia edytuj

Wieś notowana w roku 1409. Dziedzicami byli wówczas Klara (1409) i Jan z Wrzelowa (1409-1419). W latach 1453–1485 dziedzicem wsi był Mikołaj Wrzelowski herbu Rawa syn Piotra dziedzica Wrzelowa i Kliczkowic. Było tu wówczas 7 łanów kmiecych, dających dziesięcinę, wartości do 6 grzywien, klasztorowi na Łysej Górze; folwark rycerski oddawał dziesięcinę plebanowi w Opolu (Długosz L.B. t.II, s.545). W spisach poborowych z 1531 Wrzelów wraz z Kliczkowicami i Szczecinem podano jako płacące od 2 łanów kmiecych i 1 młyna. W roku 1676 wojewoda Kijowski płaci tu pogłówne od 98 dusz (Pawiński, Małopolska, 356 i 34a)[11][12]. Wieś należącą do dóbr opolskich w województwie lubelskim w 1704 roku odziedziczyła Teresa Dunin-Borkowska, żona wojewody lubelskiego Stanisława Tarły[13].

W wieku XIX Wrzelów opisano jako wieś z folwarkiem i dobra tej nazwy nad Wisłą w powiecie nowoaleksandryjskim (puławskim), gminie Szczekarków, parafii Opole, odległy 25 wiorst od Puław. Według spisu z roku 1827 we wsi było 58 domów i 328 mieszkańców.

Charakterystyka dóbr Wrzelów

Dobra Wrzelów składały się w r. 1885 z folwarków: Wrzelów, Dratów, Nieciecz, Brzozówka, nomenklatury Grabowiec, rozległość mórg 2067 w tym: folwark Wrzelów gruntów i ogrodów mórg 250, łąk mórg 130, w odpadkach mórg 4, nieużytków mórg 21; budynków mur. 3, z drewna 17; płodozmian 9 polowy; folwark Dratów gruntów i ogrodów mórg 285, łąk mórg 104, pastwisk mórg 147, lasu mórg 9, nieużytków mórg 24; budynków z drewna 5; folwark Nieciecz gruntów i ogrodów i ogr, mórg 118, łąk mórg 99, nieużytków mórg 11; budynków z drewna 5; folwark Brzozówka gruntów i ogrodów i ogr. mórg 410, łąk mórg 34, pastwisk mórg 273, w odpadkach mórg 62, nieużytków mórg 87, budynków murowanych 2, z drewna 15[11].

Wsie w dobrach Wrzelów

Wieś Wrzelów osad 39, mórg 219, wieś Majdany osad 26, mórg 156, wieś Lubomirka osad 23, mórg 107, wieś Rybaki osad 20, mórg 174.

Archeologia edytuj

Na terenie osady Dratów sąsiadującej z Wrzelowem, a w średniowieczu nieistniejącej odkryto znaleziska wczesnośredniowieczne. (A. Żaki, Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Wrocław 1974. s.522-523)[12]

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 151809
  2. Wieś Wrzelów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-05].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych - Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A.. 
  5. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-02-10].
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  8. Raport O stanie gminy za rok 2021. Sołectwa s. 4
  9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. Demografia w okresie 2003-1015
  11. a b Wrzelów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 58.
  12. a b Wrzelów, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  13. Wiesław Bondyra, Dobra ziemskie Tarłów w Małopolsce w czasach saskich, w: Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, Janowiec 2009, s. 51.