Powiat opolski (województwo lubelskie)

	Powiat opolski
	Powiat opolski
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
TERYT	3.06.09.12.00.0
Siedziba	Opole Lubelskie
Starosta	Dariusz Piotrowski
Powierzchnia	804,14 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 60 764
• gęstość	75,0 os./km²
Urbanizacja	30,05%
Tablice rejestracyjne	LOP
	Adres urzędu:ul. Lubelska 4; 24-300 Opole Lubelskie
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich	3
Liczba gmin wiejskich	4
	Położenie na mapie województwa;
	Położenie na mapie Polski Powiat opolski
	51°09′N 21°58′E/51,150000 21,966667
	Strona internetowa
	Portal Polska

Powiat opolski – powiat w Polsce (województwo lubelskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Opole Lubelskie.

Podział administracyjnyEdytuj

W skład powiatu wchodzą:

miasta: Józefów nad Wisłą, Opole Lubelskie, Poniatowa
gminy miejsko-wiejskie: Józefów nad Wisłą, Opole Lubelskie, Poniatowa
gminy wiejskie: Chodel, Karczmiska, Łaziska, Wilków

HistoriaEdytuj

Powiat opolski (pod nazwą powiat opolsko-lubelski) został powołany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie lubelskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat opolsko-lubelski złożyły się 32 gromady, które wyłączono z powiatu puławskiego w tymże województwie^[2]:

gromady Braciejowice, Chruślina, Dobre, Głusko Duże, Godów, Idalin, Józefów nad Wisłą, Kaliszany, Kamień, Karczmiska Pierwsze, Kluczkowice, Komaszyce Stare, Kowala, Kraczewice, Łaziska, Łubki, Niezabitów, Niezdów, Opole, Poniatowa, Prawno, Rogów, Skoków, Słotwiny, Spławy, Wandalin, Wilków, Wronów, Wrzelowiec, Wrzelów, Zagłoba i Zagrody^[3]

Na uwagę zasługuje fakt, iż w momencie utworzenia powiat nie obejmował miast; Opole, stolica powiatu, utraciła prawa miejskie w 1870 roku i otrzymała je dopiero 1 stycznia 1957 roku^[4] a Józefów nad Wisłą, Prawno i Wrzelowiec utraciły prawa miejskie w XIX wieku. Poniatowa stała się 1 stycznia 1956 roku osiedlem^[5], którym pozostała do 18 lipca 1962 roku, kiedy to nadano jej prawa miejskie^[6].

1 stycznia 1956 roku w województwie lubelskim powstał powiat bełżycki, przez co 3 gromady powiatu opolsko-lubelskiego – Godów, Łubki i Wronów – weszły w jego skład^[7]. Równocześnie do powiatu opolsko-lubelskiego przyłączono gromady Boiska i Świeciechów, które wyłączono z powiatu kraśnickiego w tymże województwie^[7]. Decyzja ta okazała się niefortunna ponieważ już rok później, 1 stycznia 1957 roku, gromada Świeciechów powróciła do powiatu kraśnickiego (wraz z Sosnową Wolą, którą wyłączono z gromady Boiska i włączono do gromady Dzierzkowice w powiecie kraśnickim); wtedy też do powiatu opolsko-lubelskiego przyłączono z powrotem gromadę Godów z powiatu bełżyckiego^[8].

8 maja 1958 roku z gromady Kamień wyłączono wsie Kępa Gostecka i Kępa Solecka i włączono je do gromady Solec w powiecie lipskim w województwie kieleckim^[9]. Zmiana przynależności wojewódzkiej tych wsi była nietypowa, ponieważ spowodowała utworzenie enklawy powiatu lipskiego na obszarze powiatu opolskiego (a więc na prawym brzegu Wisły).

1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla a w ich miejsce reaktywowano gminy^[10]. Z powiatu bełżyckiego wyłączono sołectwa Dąbrowa Wronowska, Poniatowa, Poniatowa-Kolonia i Plizin, które włączono do powiatu opolsko-lubelskiego oraz odwrotnie, z powiatu opolsko-lubelskiego wyłączono sołectwa Antonówka, Godów (czwarta zmiana przynależności powiatowej w ciągu 20 lat), Granice i Świdno, które włączono do powiatu bełżyckiego^[11]. Po tym manewrze powiat opolsko-lubelski podzielono na 2 miasta i 7 gmin^[12] :

miasta Opole Lubelskie i Poniatowa
gminy Józefów^[13], Karczmiska, Łaziska, Opole Lubelskie, Poniatowa, Wilków i Wrzelowiec^[14]

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu opolsko-lubelskiego włączono do nowego (mniejszego) województwa lubelskiego^[15]. Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie lubelskim powiat opolski o kształcie przybliżonym do granic z 1975 roku^[16]; powiat powiększył się o gminę Chodel, która w latach 1973-75 leżała w powiecie bełżyckim a do 1954 roku w powiecie lubelskim. Porównując obszar dzisiejszego powiatu opolskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiatach puławskim i lubelskim.

31 lipca 2004 roku zmieniono granice powiatu opolskiego (a za razem województwa lubelskiego) przez wyłączenie z gminy Solec nad Wisłą (w powiecie lipskim w województwie mazowieckim) wsi Kępa Gostecka i Kępa Solecka i włączenie ich do gminy Łaziska w powiecie opolskim^[17]. Przyczyną tego manewru było wyjątkowe położenie tych wsi (od 1958 roku), czyli po prawej stronie Wisły; z powodu dużej odległości od najbliższego mostu, wsie te były odizolowane od pozostałych terenów gminy a także jej siedziby, Solca.

DemografiaEdytuj

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	63 360	100	32 433	51,19	30 927	48,81
Miasto	18 902	29,83	9957	15,71	8945	14,12
Wieś	44 458	70,17	22 476	35,47	21 982	34,69

Piramida wieku mieszkańców powiatu opolskiego w 2014 roku^[1].

Sąsiednie powiatyEdytuj

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b http://www.polskawliczbach.pl/powiat_opolski_lubelskie, w oparciu o dane GUS.
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 240
↑ obecnie część Opola Lubelskiego
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 33
↑ Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299
↑ Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188
↑ ^a ^b Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 296
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 28
↑ Dz.U. z 1958 r. nr 25, poz. 105
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324
↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
↑ 1 stycznia 2004 roku gminę Józefów i jej siedzibę Józefów przemianowano na Józefów nad Wisłą – Dz.U. z 2003 r. nr 134, poz. 1248
↑ 2 lipca 1976 roku gmina Wrzelowiec została zniesiona a jej obszar włączony do gmin Józefów (nad Wisłą) i Opole Lubelskie – Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
↑ Dz.U. z 2004 r. nr 169, poz. 1767

[populacja2016-1] ttp://www.polskawliczbach.pl/powiat_opolski_lubelskie, w oparciu o dane GUS.

[2] Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 240

[3] zęść Opola Lubelskiego

[4] Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 33

[5] Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299

[6] Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188

[autonazwa1-7] Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 296

[8] Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 28

[9] Dz.U. z 1958 r. nr 25, poz. 105

[10] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[11] Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324

[12] Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974

[13] 1 stycznia 2004 roku gminę Józefów i jej siedzibę Józefów przemianowano na Józefów nad Wisłą – Dz.U. z 2003 r. nr 134, poz. 1248

[14] 2 lipca 1976 roku gmina Wrzelowiec została zniesiona a jej obszar włączony do gmin Józefów (nad Wisłą) i Opole Lubelskie – Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12

[15] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92

[16] Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652

[17] Dz.U. z 2004 r. nr 169, poz. 1767

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]