Kraje Korony Świętego Stefana

Kraje Korony Świętego Stefana
Zalitawia
Szent István Koronájának Országai
	1867–1918
Flaga	Herb
	Hymn: ; Isten, áldd meg a magyart ; (Boże zbaw Węgrów)
	; Kraje Korony Świętego Stefana: Królestwo Węgier (kolor ciemnozielony), Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (kolor jasnozielony) na terenie Austro-Wegier w roku 1914
Język urzędowy	węgierski, chorwacki
Stolica	• Buda; • Budapeszt (od 1873)
Typ państwa	monarchia konstytucyjna
Głowa państwa	król Karol IV Habsburg
Zależne od	Cesarstwo Austrii
Szef rządu	premier János Hadik
Powierzchnia ; • całkowita	; 325 411 (1918) km²
Liczba ludności (b/d); • całkowita ; • gęstość zaludnienia; • narody i grupy etniczne	; 15 642 102 (1918); b/d osób/km²; Węgrzy, Słowacy, Chorwaci, Rumuni, Żydzi
Waluta	Korona austro-węgierska
Data powstania	1867
Proklamowanie republiki	16 listopada 1918
Terytoria zależne	Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji
	; Mapa topograficzna Królestwa Węgier z 1914
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kraje Korony Świętego Stefana (węg. Szent István Koronájának Országai), pot. Zalitawia – oficjalna nazwa węgierskiej części dualistycznych Austro-Węgier, używana po austriacko-węgierskim porozumieniu w 1867. Nazwa wywodzi się od symbolu Królestwa Węgier, korony świętego Stefana według tradycji przesłanej w roku 1000 św. Stefanowi przez papieża Sylwestra II (obecnie przechowywanej w Budapeszcie, w budynku parlamentu). Potoczna nazwa Zalitawia pochodzi od rzeki Litawy, która po części była naturalną granicą między Cesarstwem Austrii a Królestwem Węgier.

Mapa etnograficzna Królestwa Węgier wg spisu 1880

W skład krajów Korony św. Stefana wchodziło Królestwo Węgier wraz z Siedmiogrodem, Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji oraz miasto Rijeka (przynależność miasta była przedmiotem sporu pomiędzy Węgrami i Chorwacją – w praktyce Rijeka była obszarem wydzielonym pozostającym pod bezpośrednią władzą Budapesztu).

DemografiaEdytuj

Rok	Węgrzy	Węgrzy %	Populacja
1851	4.819.170	36,5%	13.203.205
1880	6.478.720	41%	15.801.756
1900	8.742.301	41,5%	21.065.785

Źródło^[1]

Nazwa w innych językachEdytuj

węgierski: Szent István Koronájának Országai – Kraje Korony Świętego Stefana, Szent Korona Országai – Kraje Świętej Korony, Magyar Korona Országai – Kraje Węgierskiej Korony, Magyar Szent Korona Országai – Kraje Świętej Węgierskiej Korony
chorwacki: Zemlje krune Svetog Stjepana
niemiecki: Länder der heiligen ungarischen Stephanskrone
serbski: Zemlje krune Svetog Stevana
słowacki: Krajiny Svätoštefanskej koruny, Krajiny uhorskej koruny

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ Felczak Wacław, Historia Węgier, Wrocław 1966.

BibliografiaEdytuj

Henryk Batowski, Rozpad Austro-Węgier 1914-1918: sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne, Wyd. II poprawione i uzupełnione, Kraków 1982, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-00581-0

[1] Felczak Wacław, Historia Węgier, Wrocław 1966.

[1]