Związek Młodzieży Polskiej „Zet”

Związek Młodzieży Polskiej „Zet” (ZMP „Zet”, „Zet”) – konspiracyjna organizacja polskiej młodzieży akademickiej działająca w trzech zaborach.

HistoriaEdytuj

Cele programoweEdytuj

  • dążenie do niepodległości Polski
  • działanie na gruncie sprawiedliwości politycznej, narodowej i społecznej
  • tolerancja wobec innych narodowości i wyznań, pod warunkiem, iż uznają one naczelną zasadę niepodległości i jedności Polski
  • szerzenie oświaty i kultury wśród ludu wiejskiego i miejskiego
  • cel bezpośredni: stworzenie przez czas studiów uniwersyteckich twardej szkoły charakterów, zaprawionych do późniejszego życia obywatelskiego

Formy działaniaEdytuj

  • zakładanie tajnych bibliotek, czytelni,
  • tworzenie tajnych kółek oświatowych.
  • manifestacje i obchody patriotyczne

Struktura organizacyjnaEdytuj

Stosowano strukturę trzystopniową. Stopień niższy nie wiedział o istnieniu wyższego:

  • koledzy – wszyscy członkowie organizacji, na czele których stał starszy kolega
  • towarzysze – część wybitniejszych kolegów kierowana przez starszego towarzysza
  • bracia – najwybitniejsi z towarzyszy
  • centralizacja – najwyższy organ związku. Jeden członek Centralizacji był jawny dla wszystkich.

OddziałyEdytuj

Powstawały we wszystkich ważniejszych uczelniach, w których uczyła się polska młodzież:

Centralizacja mieściła się najpierw w Zurychu, a potem w Warszawie.

Członkowie władzEdytuj

PismaEdytuj

  • Teka
  • Dla Polski
  • Wici

PrzypisyEdytuj

  1. Henryka Wolna, "Komendant Rakoczy", MON, Warszawa 1985, ISBN 83-11-07166-7