Śniedek Buchego

Śniedek Buchego
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	śniedek
Gatunek	śniedek Buchego
	Nazwa systematyczna
	Ornithogalum boucheanum (Kunth) Asch.; Oesterr. Bot. Z. 16: 192 1866
Synonimy
	Honorius boucheanus (Kunth) Holub; Hyacinthus boucheanus (Asch.) E.H.L.Krause; Myogalum boucheanum Kunth; Ornithogalum nutans subsp. boucheanum (Kunth) K.Richt.;
	Honorius boucheanus (Kunth) Holub; Hyacinthus boucheanus (Asch.) E.H.L.Krause; Myogalum boucheanum Kunth; Ornithogalum nutans subsp. boucheanum (Kunth) K.Richt.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Śniedek Buchego^[4], śniedek Bouchego^[5] (Ornithogalum boucheanum (Kunth) Asch.) – gatunek roślin z rodziny szparagowatych. Występuje w południowo-wschodniej Europie – od Czech po Bułgarię, na Krymie^[6], w południowej Rosji i w Azji Mniejszej^[7]. Rośnie tam na polanach, w zaroślach, nad strumieniami^[7]. Uprawiany i dziczejący z upraw w Europie Środkowej^[6] i Wschodniej^[7], w Polsce w części zachodniej kraju^[8], głównie na przydrożach^[5].

Morfologia

Pokrój: Roślina cebulowa, przy której rozwijają się liczne cebulki potomne^[6], z kwiatami na głąbiku tęgim, od 20 do 50 cm wysokości^[7].
Liście: 3–4, rzadziej 6 równowąskich liści odziomkowych o szerokości 0,5–1,5 (rzadko do 2,5) cm. Blaszka jest jasnozielona z białym paskiem pośrodku^[7]^[6]. W czasie kwitnienia liście zasychają^[5].
Kwiaty: Zebrane w liczbie 5–20^[6] (nawet do 50^[8]) w groniasty kwiatostan. Kwiaty duże, do 2,5 cm długości^[8]. Przysadki czasem krótsze od szypułki. Listki okwiatu białe z zielonym grzbietem. Nitki pręcików spłaszczone z 2 ząbkami na szczycie i nitki przynajmniej wewnętrznego okółka z ostrym zębem po wewnętrznej stronie nitki^[8]^[6]. Zalążnia wąsko jajowata, zwykle dłuższa od tęgiej nitki słupka^[6].
Owoc: Torebka podługowata do szeroko jajowatej^[5]^[6].
Gatunki podobne: Pochodzący także z Europy południowo-wschodniej śniedek zwisły O. nutans, uprawiany i dziczejący w Europie Środkowej, ma podobnie groniaste kwiatostany (nieco mniej w nich kwiatów – od 3 do 12), ale na wewnętrznej stronie nitki pręcikowej brak u tego gatunku ząbka. Pozostałe spotykane w Europie Środkowej gatunki mają kwiatostany baldachogroniaste i liście węższe, do 5 mm szerokości^[8] lub kwiaty żółtawe (śniedek pirenejski O. pyrenaicum)^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Kwitnie w kwietniu i maju^[8]^[7]. Owocuje w czerwcu i lipcu^[7].

Tworzy mieszańce ze śniedkiem zwisłym O. nutans i śniedkiem baldaszkowatym (O. umbellatum)^[5].

Zastosowanie i uprawa

Roślina uprawiana jako ozdobna, nadaje się także na kwiat cięty. Łatwo rozmnaża się z nasion i cebulek potomnych^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-24] (ang.).
↑ ^a ^b Ornithogalum boucheanum (Kunth) Asch.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-02-24].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 541-542. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h T.G. Tutin, V.H. Heywood, N.A. Burges, D.M. Moore, D.H. Valentine, S.M. Walters, D.A. Webb: Flora Europaea. Vol. 5. Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University Press, 1980, s. 25.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Ornithogalum boucheanum (Kunth) Aschers.. [w:] Ornamental Plants from Russia [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-02-24].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1986, s. 805. ISBN 83-01-05287-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-24] (ang.).

[tpl-3] Ornithogalum boucheanum (Kunth) Asch.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-02-24].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[rutkowski-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 541-542. ISBN 83-01-14342-8.

[europ-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h T.G. Tutin, V.H. Heywood, N.A. Burges, D.M. Moore, D.H. Valentine, S.M. Walters, D.A. Webb: Flora Europaea. Vol. 5. Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University Press, 1980, s. 25.

[russia-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Ornithogalum boucheanum (Kunth) Aschers.. [w:] Ornamental Plants from Russia [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-02-24].

[szafer-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1986, s. 805. ISBN 83-01-05287-2.

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]