Aleksandr Godunow

tancerz i aktor rosyjski
(Przekierowano z Aleksander Godunow)

Aleksandr Borisowicz „Sasha” Godunow[1][2] (ros. Александр Борисович Годунов; ur. 28 listopada 1949 w obwodzie sachalińskim, zm. 18 maja 1995 w Hollywood, w stanie Kalifornia) – radziecki, rosyjski i amerykański tancerz baletowy, choreograf i aktor. W 1987 otrzymał amerykańskie obywatelstwo[3].

Aleksandr Godunow
Imię i nazwisko

Aleksandr Borisowicz Godunow

Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1949
Sachalin

Data i miejsce śmierci

18 maja 1995
Hollywood

Zawód

tancerz baletowy, choreograf, aktor

Współmałżonek

Lyudmila Vlasova (1971–1982; rozwód)

Lata aktywności

1958–1995

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się na półwyspie Sachalin[4][5] w Związku Radzieckim jako syn Lidii Nicholajewnej Studientowej i Borysa Godunowa[6]. Następnie rodzina przeniosła się na terytorium dzisiejszej Łotwy[7] i w wieku dziewięciu lat rozpoczął naukę tańca w Ryskiej Państwowej Szkole Baletowej w Rydze[8]. Głównym powodem było nie tyle jego zainteresowanie baletem, co troska matki o syna, by nie został chuliganem. Jego kolega z klasy i przyjaciel, Michaił Barysznikow, był przyszłym gigantem baletowym[7].

Początki kariery edytuj

Aleksander Godunow z 191 cm wzrostu[2] okazał się bardzo utalentowanym tancerzem. W 1967, mając 17 lat przeniósł się do Moskwy i dołączył do zespołu „klasycznego baletu” („Young Ballet”) Igora Moisiejewa[6]. W 1971 główny choreograf Jurij Grigorowicz zaprosił Godunowa do baletu Teatru Bolszoj[3], gdzie jako najmłodszy główny tancerz zadebiutował w Jeziorze łabędzim. Poznał tam starszą o 7 lat balerinę Ludmiłę Własową, z którą się ożenił[9]. Godunow bardzo szybko stała się solistą Teatru Bolszoj z pensją 550 rubli, został wybrany przez primabalerinę Maję Plisiecką na swojego partnera[6] i doceniony przez krytykę za występ w klasycznych utworach, takich jak Jezioro łabędzie, Spartakus[9], Święto wiosny[9], Romeo i Julia jako krewny Capuletich – Tybalt[9], Iwan Groźny[9] czy Giselle[7]. W 1973 zdobył złoty medal w prestiżowym na Międzynarodowym Konkursie w Moskwie[6].

Kiedy 19 sierpnia 1979 odbył tournée po Stanach Zjednoczonych z Romeo i Julią Teatru Bolszoj w Metropolitan Opera, Aleksandr Godunow odłączył się od grupy, skontaktował się z władzami w Nowym Jorku i poprosił władze amerykańskie o azyl. KGB natychmiast odkryło jego zniknięcie; spór o niego trwał przez trzy dni, w sprawę zaangażował się też prezydent Jimmy Carter, po stronie amerykańskiej, i sekretarz generalny KPZR Leonid Breżniew, po stronie radzieckiej[3]. W kwietniu 1981 romansował z Bárbarą Carrerą[10][11]. W 1982, po ośmiu latach szczęśliwego małżeństwa, rozwiódł się[9].

Kariera międzynarodowa edytuj

W 1982 dołączył do nowojorskiego American Ballet Theatre, którego dyrektorem artystycznym był Michaił Barysznikow[12]. Kariera Godunowa w American Ballet Theatre była pełna rozgłosu. Jego każdy występ w repertuarze był chwalony przez prasę, ale po trzech latach powiedziano mu, że nie ma dla niego żadnych nowych ról[12]. Występował gościnnie w Ameryce Południowej pod szyldem Godunov and Friends[12] i tańczył w balecie Jezioro łabędzie z Evą Evdokimovą w Deutsche Oper w Berlinie[12].

W latach 1981-1988 nawiązał bliską przyjaźń z Jacqueline Bisset[10], z którą zamieszkał w Los Angeles[13]. Przedstawiła go agentom filmowym i otworzyła mu nową karierę w filmie i telewizji. Studiował także aktorstwo w Juilliard School (1982-1983)[11] i Stella Adler Acting Studio (1983-1985)[11]. Jego debiut w Świadku (1985) został szczególnie dobrze przyjęty[12]. W tym dreszczowcu w reżyserii Petera Weira z minimalnym dialogiem zagrał postać uprzejmego farmera amiszów zakochanego w młodej wdowie (Kelly McGillis), której syn (Lukas Haas) był świadkiem morderstwa w Nowym Jorku. W komedii Richarda Benjamina Skarbonka (The Money Pit, 1986)[14] u boku Shelley Long i Toma Hanksa wystąpił w roli burzliwego dyrygenta orkiestry, określanego jako „płytki i egocentryczny”[12]. W dreszczowcu Johna McTiernana Szklana pułapka (Die Hard, 1988) z Bruce Willisem i Alanem Rickmanem zagrał jednego z najgroźniejszych terrorystów[14].

Śmierć edytuj

Zmarł 18 maja 1995 w Hollywood w wieku 45 lat. Sekcja zwłok wykazała zapalenie wątroby związane z jego ostrą chorobą alkoholową[15]. W jego apartamencie w Shoreham Towes znalazła go martwego pielęgniarka wysłana przez jego przyjaciół, gdyż ten nie odbierał telefonów. Jego ciało zostało skremowane, a prochy rozsypano nad Pacyfikiem. Grób symboliczny na Cmentarzu Wwiedieńskim w Moskwie[16].

Wybrana filmografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Alexander Godunov. Listal. [dostęp 2017-10-20]. (ang.).
  2. a b Personalidade: Alexander Godunov (União Soviética). InterFilmes.com. [dostęp 2019-04-07]. (port.).
  3. a b c Jennifer Dunning (1995-05-19): Alexander Godunov, Dancer And Film Actor, Dies at 45. The New York Times. [dostęp 2017-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-06)]. (ang.).
  4. Timeline Russia (C) 1945-1987. timelines.ws. [dostęp 2017-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-06)]. (ang.).
  5. Alexander Godunov. TV.com. [dostęp 2017-10-20]. (ang.).
  6. a b c d Alexander Godunov (1949-1995). Find A Grave Memorial. [dostęp 2019-04-06]. (ang.).
  7. a b c Alexander Godunov. ČSFD.cz. [dostęp 2019-04-07]. (cz.).
  8. Alexander Godunov Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-04-06]. (ang.).
  9. a b c d e f Jennifer Dunning (1995-05-19): Ballerina Ludmiła Własowa: biografia, życie osobiste, praca. Nextews. [dostęp 2017-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-06)]. (pol.).
  10. a b Alexander Godunov Dating. FamousFix. [dostęp 2019-04-06]. (ang.).
  11. a b c Alexander Godunov – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-04-07]. (rum.).
  12. a b c d e f Obituary: Alexander Godunov Dead at 45. The Independent. [dostęp 2017-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-06)]. (ang.).
  13. Alexander Godunov and Jacqueline Bisset love story. viola.bz. [dostęp 2000-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-20)]. (ang.).
  14. a b Alexander Godunov. MYmovies. [dostęp 2019-04-06]. (wł.).
  15. Alexander Godunov remembered. Entertainment Weekly. [dostęp 2000-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-08)]. (ang.).
  16. Московский некрополь. ГОДУНОВ Александр Борисович (1949 – 1995)

Linki zewnętrzne edytuj