Aleksy (metropolita kijowski)

Aleksy, imię świeckie Jelewfierij Fiodorowicz Biakont[1] (ur. między 1292 a 1300 w Moskwie, zm. 12 lutego 1378 tamże) – metropolita kijowski w latach 1354–1378.

Aleksy
Jelewfierij Biakont
Metropolita kijowski i całej Rusi
Ilustracja
Kraj działania

Wielkie Księstwo Moskiewskie

Data i miejsce urodzenia

1292–1300
Moskwa

Data i miejsce śmierci

12 lutego 1378
Moskwa

Miejsce pochówku

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Moskwie

Metropolita kijowski i całej Rusi
Okres sprawowania

1354–1378

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Inkardynacja

Metropolia kijowska

Śluby zakonne

między 1312 a 1320

Chirotonia biskupia

6 grudnia 1350

Życiorys

edytuj

Urodził się między rokiem 1292 a 1300 w rodzinie pochodzącego z Czernihowa bojara Fiodora Biakonta. W wieku dwudziestu lat wstąpił do monasteru Objawienia Pańskiego w Moskwie, gdzie złożył śluby mnisze z imieniem Aleksy i prowadził życie ascetyczne pod kierownictwem duchowym starca Geroncjusza[1]. Od 1340 żył w rezydencji metropolity kijowskiego Teognosta i zajmował się sądownictwem wewnątrzcerkiewnym. 6 grudnia 1350 metropolita wyświęcił go na biskupa włodzimierskiego i suzdalskiego[1].

Po śmierci Teognosta w 1354 został wyznaczony na metropolitę kijowskiego, z tytułem arcybiskupa Kijowa i Wielkiej Rusi, metropolity i egzarchy[1]. Jako metropolita szczególnie angażował się we wznoszenie nowych monasterów i cerkwi. W 1361 z jego inicjatywy powstały klasztory Czudowski, Spaso-Andronikowski oraz monaster św. Aleksego w Moskwie, rok później – monaster Władyczny w Sierpuchowie i monaster Simonowski. Przyczynił się także do odbudów innych ośrodków życia monastycznego po zniszczeniach wywołanych najazdami tatarskimi[1]. W 1370 na jego polecenie odbudowano monaster Zwiastowania w Niżnym Nowogrodzie[2]. W okresie sprawowania przez niego urzędu metropolity wzrosła polityczna pozycja metropolitów kijowskich i ich autorytet w społeczeństwie[1].

Zmarł w Monasterze Czudowskim i został pochowany w jednej z jego cerkwi. W 1431 miały w niej zostać odnalezione jego nierozłożone relikwie[1]. Przypisuje mu się ponadto cudowne uzdrowienie Tajduły, żony chana Ozbega[1].

Przetrwały dwa jego pisemne pouczenia: jedno skierowane do wszystkich wiernych i drugie adresowane do mieszkańców Nowogrodu[1].

Kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego wspomnienie przypada (według kalendarza juliańskiego) 5 października, 12 lutego i 20 maja[3]. Relikwie Aleksego, po zniszczeniu Monasteru Czudowskiego w epoce ZSRR, znajdują się w soborze Objawienia Pańskiego w Moskwie[4].

W 2011 w Moskwie, w pobliżu żeńskiego monasteru Poczęcia św. Anny, odsłonięto jego pomnik[5]. Zdaniem Riasanovsky'ego był jednym z najwybitniejszych hierarchów prawosławnych rezydujących w Moskwie[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i Алексий (Бяконт), св.. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ros.).
  2. История монастыря. [dostęp 2016-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-31)].
  3. Алексий Московский, Киевский, святитель, чудотворец. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ros.).
  4. Собор кафедральный в честь Богоявления в Елохове. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (ros.).
  5. Освящение памятника основателю Зачатьевского монастыря святителю Алексию, митрополиту Московскому
  6. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D.: Historia Rosji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 102. ISBN 978-83-233-2615-1.