Andrzej Mencwel

polski historyk i krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta

Andrzej Stanisław Mencwel (ur. 11 września 1940 w Tarnobrzegu) – polski historyk literatury oraz krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta. Profesor nauk humanistycznych. Ojciec Stanisława Mencwela i Jana Mencwela.

Andrzej Mencwel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 września 1940
Tarnobrzeg

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: kulturoznawstwo, antropologia kultury, historia kultury polskiej, historia literatury polskiej
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1976

Habilitacja

1990

Profesura

16 lutego 1998

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskał w 1976 stopień doktora za rozprawę o Stanisławie Brzozowskim. W 1990 habilitował się na podstawie książki Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego. W 1998 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych[1].

Jest emerytowanym profesorem w Instytucie Kultury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i na Wydziale Reżyserii Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, wykładał historię i antropologię kultury (polskiej i porównawczej); eseista, krytyk, publicysta. Od 1992 kierownik Katedry Kultury Polskiej UW, od 1998 wraz z jej przekształceniem w Instytut Kultury Polskiej – jego dyrektor (do 2005).

Członek Komitetu Nauk o Kulturze (wiceprzewodniczący) oraz Komitetu Nauk o Literaturze PAN, przewodniczący Humanistycznego Zespołu Ekspertów Ministra Edukacji Narodowej, członek korespondent Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek Rady Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, członek Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka, Association Internationale de Critiques Litteraires oraz Collegium Invisibile[2].

Debiutował na łamach dwutygodnika „Współczesność” jako krytyk. W latach 1978–1981 był redaktorem tygodnika „Literatura”, a w 1981 – czasopisma „Meritum”. Autor i współautor licznych publikacji, książek i podręczników. Współautor (wespół z Tomaszem Zygadło) scenariusza do obyczajowego filmu fabularnego pt. Sceny dziecięce z życia prowincji (reż. Tomasz Zygadło, premiera 12 stycznia 1987[3]).

W latach 1967–1983 był członkiem Związku Literatów Polskich, członek PZPR w latach 1976–1981, ekspert IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR w 1981[4].

Laureat nagrody Polskiego PEN-Clubu im. Jana Strzeleckiego (1998). Dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”: w 2007 za Wyobraźnię antropologiczną[5] oraz w 2018 za Toast na progu[6]. Mieszka w Warszawie.

Jest redaktorem serii „Communicare” wydawanej przez Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego i został wyróżniony nagrodą czasopisma „Literatura na Świecie” w kategorii „Inicjatywy Wydawnicze” w 2010.

W 2015 jego książka pt. Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX została nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego[7] oraz do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii eseistyka[8]. Za pracę tę został także uhonorowany Nagrodą im. Kazimierza Wyki[9].

Syn krawca Antoniego Mencwela i Stanisławy z domu Walkowiak. W 1970 ożenił się z Anną Gettlich, z którą ma synów: Stanisława (ur. 1971) i Jana (ur. 1983)[10].

Odznaczenia

edytuj

Twórczość

edytuj

Opracowania

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Prof. dr hab. Andrzej Stanisław Mencwel, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-10-11].
  2. Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2011-04-02].
  3. Sceny dziecięce z życia prowincji w bazie filmpolski.pl
  4. Marzec 1968 w dokumentach MSW, t. 1: Niepokorni, red. naukowa Franciszek Dąbrowski, Piotr Gontarczyk, Paweł Tomasik, Warszawa 2008, s. 482.
  5. Nagroda Nike 2007. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-21].
  6. 20 książek nominowanych do Nagrody Nike 2018 [online] [dostęp 2018-05-22] (pol.).
  7. Nagroda Moczarskiego 2015: oto nominowani i jurorzy. wyborcza.pl. [dostęp 2015-11-16].
  8. Nominowani 2015 | Nagroda Literacka Gdynia [online], nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-16].
  9. Wręczenie Nagrody im. Kazimierza Wyki w 2015 roku [online], wyka.malopolskanagroda.pl [dostęp 2017-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-04].
  10. O sobie : Andrzej Mencwel [online], andrzejmencwel.pl [dostęp 2018-05-22].
  11. Postanowienie Prezydenta RP z 29 września 2011 o nadaniu orderów i odznaczeń [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2018-12-09].
  12. Postanowienie Prezydenta RP z 9 sierpnia 2004 o nadaniu orderów [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2018-12-09].
  13. Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 2024-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-18] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj