Collegium Invisibile
Collegium Invisibile – organizacja naukowa założona w 1995 roku, skupiająca wyróżniających się polskich studentów oraz naukowców, którzy współpracują ze sobą na zasadzie mistrz–uczeń, dzięki zastosowaniu metod pracy angielskich uniwersytetów w Oksfordzie i Cambridge[1].
 Collegium Nobilium, do którego idei nawiązuje Collegium Invisibile | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1995 rok |
| Profil działalności |
stowarzyszenie naukowe |
| Przewodniczący |
Aleksander Musiał |
| Powiązania | |
| Strona internetowa | |
Historia Collegium
edytujCollegium Invisibile ufundowane zostało z inicjatywy prof. Wojciecha Gasparskiego, jako element sieci powstających w latach 90. XX wieku w Europie. Postulat kształcenia elitarnego stanowił odpowiedź na rosnącą masowość w szkolnictwie wyższym, a nowo wykształcona elita intelektualna miała budować sfery zaniedbane w Polsce przez lata komunizmu[1]. Założenie Collegium możliwe było dzięki wsparciu Open Society Institute, który już w 1992 roku przyczynił się do powstania podobnego „Niewidzialnego Uniwersytetu” na Węgrzech – pod nazwą Lathatatlan Kollegium.
Początkowym ogniwem w tworzeniu polskiego Collegium była Fundacja „Wiedza i Działanie” im. Tadeusza Kotarbińskiego i Ludwiga von Misesa. Założyciele tej fundacji – prakseolodzy Wojciech Gasparski, Anna Lewicka-Strzałecka i Danuta Miller – w 1995 roku powołali do życia organizację Collegium Invisibile[2][3][4]. W 1999 roku organizacja uniezależniła się od fundacji – z inicjatywy beneficjentów programu powstało samodzielne stowarzyszenie Collegium Invisibile. Jego pierwszemu Zarządowi przewodniczył Dariusz Jemielniak, przewodnictwo w Radzie Naukowej objął natomiast prof. Piotr Węgleński, rektor Uniwersytetu Warszawskiego; od tej pory te dwie funkcje ex officio są ze sobą związane[5].
W kolejnych latach zapoczątkowywane były nowe projekty: w 1999 r. – Szkoły Letnie, w 2002 roku rozpoczęto gromadzenie zbiorów biblioteki, a w 2004 roku wystartował program Pierwszy Tutor. W dziesiątą rocznicę swojego istnienia stowarzyszenie przygotowało w Warszawie jubileuszową konferencję międzynarodową Tocqueville: On Democracy in Europe, w której uczestniczyli najwybitniejsi naukowcy z całego świata, m.in. prof. Irena Grudzińska-Gross, prof. Raymond Boudon i prof. Michael Hereth. W roku 2008 po raz pierwszy odbyła się Wioska Olimpijska – obóz letni dla laureatów olimpiad przedmiotowych. Został również uruchomiony Projekt Fleck – program pomocy dla studentów z Ukrainy[5].
W 2010 r. członkowie Collegium brali udział w debacie o kształcie reformy szkolnictwa wyższego i stypendiów dla doktorantów, publikując artykuły m.in. w Gazecie Wyborczej i Newsweeku[6] oraz przedstawiając stanowisko w Sejmie[7]. W tym roku odbył się także cykl seminariów organizowanych w Krakowie wspólnie z wydawnictwem „Znak” pod nazwą Colloquia Invisibilia[8].
Działalność
edytuj
System nauczania stosowany w Collegium jest podstawowym elementem edukacji liberalnej: oprócz realizacji projektów naukowych polega bowiem na indywidualnych zajęciach z wybranej dyscypliny pod okiem profesora wybranego przez studenta[1]. Wśród tutorów znajdują się znaczące postaci w polskim życiu społecznym i naukowym – profesorowie akademiccy, byli ministrowie, prezesi Narodowego Banku Polskiego, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego czy parlamentarzyści.
Rokrocznie Collegium Invisibile przyjmuje kilkunastu najlepszych kandydatów wyłonionych podczas dwuetapowej procedury rekrutacyjnej. Warunkiem członkostwa w Collegium jest ukończenie I roku studiów na dowolnej uczelni akademickiej, przedstawienie pracy pisemnej o charakterze naukowym, wypełnienie aplikacji oraz pomyślne przejście rozmowy kwalifikacyjnej[9].
Studia
edytujStudia w Collegium polegają na regularnej współpracy studenta z wybranym przez niego tutorem. Może nim być pracownik naukowy uczelni zarówno polskiej, jak i zagranicznej. Kształt współpracy zależy wyłącznie od decyzji obu zainteresowanych stron. Taka forma współpracy „mistrza” i „ucznia” umożliwia studentowi zdobywanie wiedzy i umiejętności w dziedzinach dotychczas przez niego nieznanych, prowadzi do podjęcia wspólnych badań naukowych. Owocem tutorialu jest coroczna praca zaliczeniowa, przedstawiana Radzie Naukowej i Zarządowi Stowarzyszenia, która ma formę eseju, zbioru esejów, opracowania naukowego czy sprawozdania z badań.
Programy
edytujOprócz indywidualnego tutorialu studentów Collegium Invisibile realizuje również wiele innych programów.
- Szkoły Letnie
Organizowane od ponad 10 lat warsztaty wprowadzające w zasady samodzielnej pracy badawczej dla maturzystów z Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, prowadzone przez studentów Collegium. Dzięki nim podopieczni Funduszu stawiają pierwsze kroki w życiu studencko-naukowym, studenci Collegium mogą zaś zdobywać pierwsze doświadczenia dydaktyczne i rozwijać umiejętności pedagogiczne.
- Biblioteka
Celem prowadzenia przez Collegium własnej biblioteki jest gromadzenie obcojęzycznych pozycji, które nie są dostępne w bibliotekach uniwersyteckich na terenie Polski. Z jej zbiorów mogą korzystać na miejscu także osoby nie należące do Stowarzyszenia. Księgozbiory znajdują się przy Krakowskim Przedmieściu 3.
- Pierwszy Tutor
Program ten adresowany jest do wybitnie zdolnych uczniów szkół średnich. Odpowiada na stale rosnącą potrzebę indywidualnej opieki nad młodzieżą uzdolnioną. Celem projektu jest stworzenie młodym ludziom możliwości regularnej i systematycznej pracy pod okiem studentów Collegium, możliwości dojrzałego pogłębiania wiedzy i rozwijania umiejętności badawczych.
- Projekty Badawcze
Członkowie Collegium mogą realizować pod egidą Collegium projekty badawcze wspólnie z osobami nienależącymi do Stowarzyszenia. Dzięki temu studenci, absolwenci i tutorzy Collegium mogą nie tylko prowadzić indywidualne badania i prezentować je na wspólnych spotkaniach, ale mają również możliwość skorzystania z pomocy Stowarzyszenia w przeprowadzaniu większych projektów naukowych, wymagających zdobycia zewnętrznych źródeł finansowania.
- Wioska Olimpijska
Jest to najnowszy z programów Collegium – pierwsza edycja miała miejsce we wrześniu 2008 r. Wioska Olimpijska to obóz edukacyjny zorganizowany dla laureatów wybranych olimpiad przedmiotowych we współpracy z Krajowym Funduszem na rzecz Dzieci. Na program obozu składa się m.in. udział licealistów w autorskich zajęciach prowadzonych przez studentów Collegium i warsztatach przygotowanych przez uznanych profesorów i młodych naukowców współpracujących ze Stowarzyszeniem oraz praca licealistów nad przygotowaniem i wygłaszaniem referatów. Wioski Olimpijskie objęte są patronatem rektorów Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Projekt Fleck
W ramach tego projektu Collegium wspiera studentów ze Lwowa, wysyłając im książki naukowe, do których dostęp na Ukrainie jest ograniczony.
Władze Collegium Invisibile
edytujCollegium Invisibile jest stowarzyszeniem i w związku z tym jego najważniejszym organem jest Walne Zgromadzenie, w którego skład wchodzą wszyscy członkowie stowarzyszenia – tutorzy, studenci i członkowie honorowi. Dokonuje ono wyboru pozostałych władz stowarzyszenia – Rady Naukowej, Zarządu i Komisji Rewizyjnej.
Dotychczasowi przewodniczący Collegium:
|
Radzie Naukowej przewodniczy rektor Uniwersytetu Warszawskiego. |
Ludzie związani z Collegium
edytujCzłonkami Collegium są tutorzy, studenci i członkowie honorowi.
- Tutorzy
Tutorami działającymi w Collegium byli do tej pory m.in.: Stefan Amsterdamski, Leszek Balcerowicz, Agata Bielik-Robson, Jan Błoński, Jerzy Bralczyk, Bronisław Geremek, Tadeusz Gadacz, Aleksander Gieysztor, Michał Głowiński, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Czesław Hernas, Jerzy Jarniewicz, Jerzy Kłoczowski, Monika Kostera, Andrzej Koźmiński, Ryszard Legutko, Philippe Lejeune, Ewa Łętowska, Krzysztof Meyer, Wojciech Roszkowski, Marek Safjan, Marek Siemek, Piotr Sztompka, ks. Józef Tischner.
- Członkowie Honorowi
- prof. dr hab. Jerzy Axer
- prof. dr hab. Wojciech Gasparski
- prof. dr hab. Jerzy Kłoczowski
- prof. dr hab. Jacek Juliusz Jadacki (od 18 listopada 2006)
- prof. Zbigniew Pełczyński OBE (od 18 października 2008)
- prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow (od 2012)[10]
Uczelnie macierzyste
edytujOpinie i status w środowisku akademickim
edytujCollegium ma od początku swojego powstania status organizacji elitarnej. „Możliwość kształcenia w Collegium Invisibile dana jest wybrańcom, ale też i takie założenie przyświecało jego twórcom”, „Tu tworzy się elitarna wspólnota ludzi mądrych, pielęgnujących swoje pasje”[15][16] – można przeczytać w rekomendacjach prof. K. Chałasińskiej-Macukow, rektor UW. Zbigniew Pełczyński, honorowy członek Collegium i emerytowany profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego, szczególnego charakteru Collegium dopatruje się w rozwijaniu potencjału akademickiego zdolnych studentów przez przeszczepianie na polski grunt tutorialu jako indywidualnej metody kształcenia[15].
W opracowaniach dotyczących Collegium jako jednostki kształcenia elitarnego omawiany jest także tryb przechodzenia selekcji podczas starania się o przyjęcie do stowarzyszenia: selekcję tę, wraz z przedstawicielem Rady Naukowej oraz zaproszonym ekspertem, przeprowadzają bowiem także sami studenci[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Anna Maria Kola: Rola kształcenia elitarnego w procesie demokratyzacji i pluralizacji społeczeństwa polskiego po 1989 roku. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2010. s. 18-20. [dostęp 2011-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-23)].
- ↑ Zofia Ratajczak: Collegium Invisibile – co to takiego?. [dostęp 2008-11-17]. (pol.).
- ↑ Mariusz Drozdowski: Elitarne niewidzialne. [dostęp 2010-04-16]. (pol.).
- ↑ Ewa Kołodziejczyk: Collegium Invisibile. [dostęp 2008-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 sierpnia 2007)]. (pol.).
- ↑ a b Historia. ci.edu.pl. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 listopada 2013)].
- ↑ Collegium Invisibile [online], www.ci.edu.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-05] (pol.).
- ↑ Collegium Invisibile [online], www.ci.edu.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-05] (pol.).
- ↑ Collegium Invisibile [online], www.ci.edu.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-05] (pol.).
- ↑ Collegium Invisibile czeka na studentów. gazeta.pl, 2006-03-14. [dostęp 2011-04-25].
- ↑ Członkowie honorowi. ci.edu.pl. [dostęp 2012-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-02)].
- ↑ Collegium Invisibile
- ↑ Collegium Invisibile w Europie. [dostęp 2011-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-29)].
- ↑ Collegium Invisibile w USA. [dostęp 2011-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-29)].
- ↑ Sprawozdanie 2009. ci.edu.pl, 2009. [dostęp 2011-04-27].
- ↑ a b "Folder informacyjny ze sprawozdaniem za rok 2008". [dostęp 2011-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (pol.).
- ↑ Folder informacyjny ze sprawozdaniem za rok 2007. [dostęp 2011-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona Collegium Invisibile. (pol.).
- Folder informacyjny ze sprawozdaniem za rok 2008. [dostęp 2011-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (pol.).
- Folder informacyjny ze sprawozdaniem za rok 2007. [dostęp 2011-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (pol.).