Marek Siemek
Marek Jan Siemek (ur. 27 listopada 1942 w Krakowie, zm. 30 maja 2011 w Warszawie[1])[2] – polski filozof i tłumacz, profesor filozofii w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Zakładu Filozofii Społecznej w Instytucie Filozofii UW.
 Marek J. Siemek | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych | |
| Specjalność: filozofia społeczna | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Warszawski (1965) |
| Profesura |
1987 |
| Nauczyciel akademicki | |
| uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
| profesor | |
| Okres spraw. |
od 1987 |
| Odznaczenia | |
| |
Myśl i działalność naukowa
edytujW 1965 ukończył studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim[3]. Marek Siemek był uczniem Bronisława Baczki, kontynuatorem tradycji Warszawskiej Szkoły Historii Idei. W swojej twórczości filozoficznej początkowo wychodził od marksizmu, interpretując go jako filozofię transcendentalną, by później opowiedzieć się po stronie heglizmu rozumianego jako transcendentalna filozofia społeczna. Problematyka filozofii transcendentalnej, rozwijana w nawiązaniu do idealizmu niemieckiego i interpretacji filozofii Kanta przez Martina Heideggera stanowi rys przewodni myśli Siemka. Siemek rysuje obraz Hegla jako twórcy teorii swoiście nowoczesnej formy uspołecznienia, która umożliwia realizację ideału wolności wszystkich, urzeczywistniającego się dzięki rozumowi, zrodzonego z racjonalności instrumentalnej, zapośredniczonej przez złożone procesy społeczne (chytrość rozumu).
Od 1986 członek Rady Naukowej Internationale Hegel-Gesellschaft. 10 lutego 2006 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma w Bonn. Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego Biblioteki Współczesnych Filozofów PWN. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Collegium Invisibile[4] oraz członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Hegla i Marksa (od 6 lutego 2010 był jego prezesem honorowym). Był członkiem PZPR.
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2011)[5][6]. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[7].
Najważniejsze publikacje
edytuj- Fryderyk Schiller, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1970.
- Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta[8], Warszawa: PWN, 1977
- Filozofia, dialektyka, rzeczywistość, Warszawa: PIW, 1982.
- W kręgu filozofów, Warszawa: Czytelnik, 1984.
- Filozofia spełnionej nowoczesności – Hegel. Wykłady Kopernikańskie w Humanistyce, t. 2, Toruń: Wydawnictwo UMK, 1995.
- Hegel i filozofia, Warszawa: Oficyna Naukowa, 1998.
- Vernunft und Intersubjektivität. Zur philosophisch-politischen Identität der europäischen Moderne, Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft, 2000.
- Wolność, rozum, intersubiektywność, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002.
- Wykłady z klasycznej filozofii niemieckiej + CD, Warszawa: PWN, 2011.
- Wykłady z filozofii nowoczesności, Warszawa: PWN, 2012.
Tłumaczenia
edytuj- "Prawdy szukamy obaj". Z korespondencji między Goethem i Schillerem. Wybrali, przełożyli i opracowali Jerzy Prokopiuk i Marek J. Siemek. Czytelnik, Warszawa 1974 (tłumaczenie listów Schillera).
- Martin Heidegger, Nauka i namysł; Przezwyciężenie metafizyki, w: Martin Heidegger, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Wybrał, opracował i wstępem opatrzył Krzysztof Michalski. Czytelnik, Warszawa 1977, s. 256–283, 284–315.
- György Lukács, Młody Hegel. O powiązaniach dialektyki z ekonomią. Przełożył i wstępem poprzedził Marek J. Siemek. BKF, PWN, Warszawa 1980.
- György Lukács, Historia i świadomość klasowa. Przełożył i wstępem poprzedził Marek J. Siemek. BWF, PWN, Warszawa 1988.
- Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Życie Jezusa. w: G.W.F. Hegel, Życie Jezusa (przełożył Marek J. Siemek). Z. Freud, Mojżesz i monoteizm (przełożył Jan Doktór). Przedmową opatrzyła Zofia Rosińska. Czytelnik, Warszawa 1995.
- Johann Gottlieb Fichte, Teoria Wiedzy. Wybór pism, t. I. Wybrał, przełożył, wstępem i przypisami opatrzył Marek J. Siemek. Aneks przełożył Jan Garewicz. BKF, PWN, Warszawa 1996.
Zycie prywatne
edytujBył synem Józefa Siemka[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarł profesor Marek Siemek. Wyborcza.pl, 30 maja 2011. [dostęp 2021-03-25].
- ↑ Siemek Marek Jan [online], Encyklopedia Filozofii Polskiej [dostęp 2021-03-25].
- ↑ Prof. dr hab. Marek Jan Siemek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-06-03].
- ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2011-04-02].
- ↑ Prof. Marek Siemek pośmiertnie uhonorowany Orderem Odrodzenia Polski. prezydent.pl, 6 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-09].
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 79, poz. 798
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 2022-01-22].
- ↑ Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta (pdf)
- ↑ Piotr Nowak Filozof w trzech słowach (34) Marek J.Siemek: Partia
Bibliografia
edytuj- Prof. dr hab. Marek Jan Siemek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-06-03].
Linki zewnętrzne
edytuj- Artykuły Marka J. Siemka na stronie Polskiego Towarzystwa Hegla i Marksa
- "Hegel i różnica epistemologiczna"
- "Przegląd Filozoficzno-Literacki" nr 1(16)/2007 - nr specjalny dedykowany prof. Siemkowi z okazji przyznania doktoratu honoris causa Uniwersytetu w Bonn
- Strona Marka Siemka na stronie IF UW; tam obszerny wybór publikacji naukowych. filozofia.uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-03)].
- film. directing.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-18)]. dokumentalny Pawła Kuczyńskiego Widok z Katedry (The View from a Cathedral, tytuł poprzedni: Department of Historical Necessity) z linkami do wspomnień nagranych o prof. M. Siemku