Wojciech Roszkowski
Wojciech Stefan Roszkowski (ur. 20 czerwca 1947 w Warszawie) – polski ekonomista, historyk i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych (1996), profesor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (1991–2010); poseł do Parlamentu Europejskiego VI kadencji (2004–2009). Autor wznawianych publikacji poświęconych historii Polski w XX i XXI wieku, a także nagradzanej książki Roztrzaskane Lustro. Upadek cywilizacji zachodniej. Kawaler Orderu Orła Białego[1].
| ||
 Wojciech Roszkowski (2009) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 20 czerwca 1947 Warszawa | |
| Zawód, zajęcie | ekonomista, historyk, nauczyciel akademicki | |
| Tytuł naukowy | profesor nauk humanistycznych | |
| Alma Mater | Szkoła Główna Handlowa | |
| Stanowisko | poseł do Parlamentu Europejskiego (2004–2009) | |
| Odznaczenia | ||
  
| ||
| Strona internetowa | ||
ŻyciorysEdytuj
W 1965 ukończył VIII Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława IV w Warszawie, następnie w 1971 studia na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Pracował na tej uczelni w Katedrze Historii Gospodarczej. W 1978 obronił doktorat, a w 1987 uzyskał habilitację z nauk ekonomicznych. Od października 1990 pracował też w Instytucie Studiów Politycznych PAN jako kierownik Zakładu Europy Środkowo-Wschodniej, a od listopada 1990 do sierpnia 1993 był prorektorem Szkoły Głównej Handlowej, w której w latach 1991–2010 zajmował stanowisko profesora. W 1996 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[2].
W latach 1994–2000 był dyrektorem ISP PAN. W latach 1988–1989 był stypendystą Wilson Center w Waszyngtonie, a w latach 2000–2002 pełnił funkcję kierownika katedry studiów polskich na University of Virginia w Charlottesville[3]. Był profesorem w Collegium Civitas w Warszawie[2].
W okresie PRL związany z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym, był autorem podziemnych wydań najnowszej historii Polski pod pseudonimem „Andrzej Albert”. W latach 1997–1998 był członkiem Rady Inicjatyw Wydawniczych przy Ministrze Kultury, a w latach 1999–2001 członkiem Rady Instytutu Dziedzictwa Narodowego. Został też członkiem rady Centrum im. Adama Smitha, redaktorem naczelnym „Studiów Politycznych” i przewodniczącym rady Muzeum Historii Polski[3].
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego z listy Prawa i Sprawiedliwości. Był członkiem Komisji Budżetu, Komisji Tymczasowej ds. Wyzwań Politycznych i Środków Budżetowych w Rozszerzonej Unii Europejskiej w latach 2007–2013 oraz Komisji Rozwoju Regionalnego[4]. W 2005 był członkiem honorowego komitetu poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. W 2009 nie ubiegał się o reelekcję do Parlamentu Europejskiego. Wszedł w skład Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków[5].
Był członkiem rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i członkiem Collegium Invisibile[6]. W 2005 założył w Warszawie stowarzyszenie Instytut Jagielloński[3]. W 2011 został członkiem rady nadzorczej Telewizji Polskiej[7]. W 2015 był członkiem jury konkursu „Książka Historyczna Roku”[8]. Członek Rady Muzeum przy Muzeum Narodowym w Warszawie w kadencji 2020–2024[9].
Autor (początkowo pod pseudonimem Andrzej Albert) publikacji poświęconych historii Polski w XX i XXI wieku, wydawanych w wersjach jedno-, trzy- i siedmiotomowej. Jest również autorem książki Półwiecze, będącej syntezą historii politycznej świata po 1945 oraz cyklu podręczników do historii napisanych wspólnie z Anną Radziwiłł[3]. W 2016 ukazała się trzytomowa książka Świat Chrystusa, w której Wojciech Roszkowski zajął się czasami starożytnymi. Jak sam wskazał, praca nad tą publikacją zajęła mu blisko 50 lat[10].
W 2020 „Magazyn Literacki KSIĄŻKI” za jego książkę Roztrzaskane Lustro. Upadek cywilizacji zachodniej przyznał jemu oraz Wydawnictwu Biały Kruk nagrodę specjalną dla najlepszej publikacji dekady z zakresu nauk humanistycznych[11][12]. Za tę książkę został w tym samym roku nominowany do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza[13]. Również w 2020 ukazała się kontynuacja Roztrzaskanego Lustra zatytułowana Bunt barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji, w której autor skupił się na odpowiedzi na pytanie: czy rozwój cywilizacji zachodniej zmierza nieuchronnie w złym kierunku[14]
Życie prywatneEdytuj
Odznaczenia i wyróżnieniaEdytuj
3 maja 2020 prezydent Andrzej Duda wręczył Wojciechowi Roszkowskiemu Order Orła Białego, nadany w uznaniu znamienitych zasług w popularyzowaniu i upowszechnianiu wiedzy naukowej, za zaangażowanie na rzecz kształtowania społeczeństwa obywatelskiego i działalność publiczną[1][15]. Wręczając najwyższe polskie odznaczenie, prezydent uzasadniał jego przyznanie następująco[16]:
[...] Wojciech Roszkowski. To też walka o Polskę, o sprawiedliwość, wolność. Ale przede wszystkim o prawdę dla sobie współczesnych i dla kolejnych pokoleń, takich jak moje pokolenie [...]. To także wielkie zamiłowanie do polskiej historii. I nie takiej właśnie, jaką wolno było badać i uprawiać, ale do historii prawdziwej, do szukania i zaglądania tam, gdzie w latach 70., 80. bardzo niechętnie widziano jakichkolwiek naukowców interesujących się tymi kwestiami [...]. Pan Profesor nie bał się pisać o historii takiej, jaka ona była naprawdę.
W 2000 prezydent Aleksander Kwaśniewski, za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej oraz w działalności organizacyjnej, odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[17]. W 2005 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[18].
W 2018 został laureatem Nagrody im. Księdza Idziego Radziszewskiego za 2017, przyznawanej przez Towarzystwo Naukowe KUL[19]. W tym samym roku otrzymał tytuł honorowego obywatela m.st. Warszawy[20]. W 2020 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński uhonorował go Doroczną Nagrodą MKiDN[21].
PublikacjeEdytuj
- Najnowsza historia Polski 1914–2002 (3-tomowa), 2003, ISBN 83-7311-991-4.
- Historia Polski 1945–2005, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, ISBN 978-83-01-14696-2.
- Krótkie wykłady z historii. Gospodarka, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, ISBN 978-83-01-15487-5.
- Droga przez mgłę, Instytut Jagielloński, 2006, ISBN 978-83-60559-00-0.
- Najnowsza historia Polski 1914–2011 (wydanie 7-tomowe), Świat Książki, 2011, ISBN 978-83-7799-614-0.
- Uczniowie czarnoksiężnika. Zło potężne naszymi słabościami, Diffin, 2011, ISBN 978-83-7641-489-8.
- Repolonizacja Polski (autor eseju Upodmiotowienie polskiej polityki), Wydawnictwo Biały Kruk, 2016, ISBN 978-83-7553-216-6.
- Świat Chrystusa, Wydawnictwo Biały Kruk, 2016, ISBN 978-83-7553-218-0.
- Historia Polski 1914–2015 (wydanie 12. rozszerzone), Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017, ISBN 978-83-01-19258-7.
- Mistrzowska gra Józefa Piłsudskiego, Wydawnictwo Biały Kruk, 2018, ISBN 978-83-7553-240-1.
- Roztrzaskane Lustro. Upadek cywilizacji zachodniej, Wydawnictwo Biały Kruk, 2019[22], ISBN 978-83-7553-260-9.
- Orlęta Lwowskie, Wydawnictwo Biały Kruk, 2019, ISBN 978-83-7553-264-7.
- Kierunek targowica: Polska 2005–2015, Wydawnictwo Biały Kruk, 2019, ISBN 978-83-7553-276-0.
- Bunt barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji, Wydawnictwo Biały Kruk, 2020, ISBN 978-83-7553-304-0.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Prof. Wojciech Roszkowski, autor „Roztrzaskanego Lustra”, został odznaczony Orderem Orła Białego! Gratulujemy!. bialykruk.pl, 3 maja 2020. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ a b Prof. dr hab. Wojciech Stefan Roszkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2016-12-16].
- ↑ a b c d e Fundator. Instytut Jagielloński. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Lista członków Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków. bibula.com. [dostęp 2017-12-25].
- ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Piwowar, Braun, Roszkowski – wybrano nową Radę Nadzorczą TVP. polskatimes.pl, 3 marca 2011. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Książka historyczna roku po raz ósmy!. ksiazkahistorycznaroku.pl. [dostęp 2015-11-15].
- ↑ Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 lipca 2020 r. w sprawie powołania członków Rady Muzeum przy Muzeum Narodowym w Warszawie. Dziennik Urzędowy MKiDN, 28 lipca 2020. [dostęp 2020-07-29].
- ↑ Narodziny Jezusa były odpowiedzią na ostatnią, najgłębszą tajemnicę ludzkości. telewizjarepublika.pl, 6 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-07].
- ↑ Znamy laureatów nagród „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” za 2019 rok. wydawca.com.pl, 9 lutego 2020. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ „Książka Dekady” dla prof. Wojciecha Roszkowskiego i „Książka Roku” dla prof. Andrzeja Nowaka. bialykruk.pl, 5 lutego 2020. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Nominacje do Nagrody im. Józefa Mackiewicza 2020. instytutksiazki.pl, 30 czerwca 2020. [dostęp 2020-07-30].
- ↑ Między zarazą a ideologią – prof. Roszkowski w kontynuacji „Roztrzaskanego lustra” odpowiada na 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji. bialykruk.pl, 16 października 2020. [dostęp 2020-10-20].
- ↑ Ordery Orła Białego w Święto Narodowe Trzeciego Maja. prezydent.pl, 3 maja 2020. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ Wystąpienie podczas uroczystości wręczenia Orderów Orła Białego. prezydent.pl, 3 maja 2020. [dostęp 2020-10-20].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2001 r. nr 5, poz. 91).
- ↑ Historycy odznaczeni medalami „Gloria Artis”. naukawpolsce.pap.pl, 14 grudnia 2005. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Prof. W. Roszkowski laureatem Nagrody im. Ks. Idziego Radziszewskiego. pap.pl, 6 czerwca 2018. [dostęp 2020-02-07].
- ↑ A. Jakubowska, J. Ochojska, A. Przedpełska-Trzeciakowska i W. Roszkowski z tytułem Honorowych Obywateli Warszawy. dzieje.pl, 31 lipca 2018. [dostęp 2018-07-31].
- ↑ Łaniewska, Gołas, Dłużewska, Wencel, Lorenc i Roszkowski laureatami Nagrody Ministra 2020. gov.pl, 25 listopada 2020. [dostęp 2020-11-27].
- ↑ Czy to już koniec zachodniej cywilizacji? Prof. Roszkowski napisał jedną z najważniejszych książek od końca Zimnej Wojny!. bialykruk.pl, 21 lutego 2019. [dostęp 2019-02-21].