Wojciech Roszkowski
Wojciech Stefan Roszkowski, ps. „Andrzej Albert” (ur. 20 czerwca 1947 w Warszawie) – polski ekonomista, historyk i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych (1996). Prorektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (1990–1993), poseł do Parlamentu Europejskiego VI kadencji (2004–2009). Autor publikacji poświęconych historii Polski w XX i XXI wieku, nagradzanej książki Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej, a także podręczników szkolnych. Kawaler Orderu Orła Białego.
![]() | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
20 czerwca 1947 |
Profesor nauk humanistycznych nauk humanistycznych | |
Specjalność: historia gospodarcza, historia najnowsza, nauki polityczne | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1978 |
Habilitacja |
1987 |
Profesura |
15 lutego 1996 |
Nauczyciel akademicki | |
Prorektor | |
Uczelnia | |
Okres spraw. |
1990–1993 |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
ŻyciorysEdytuj
W 1965 ukończył VIII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV w Warszawie, następnie w 1971 studia na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Pracował na tej uczelni w Katedrze Historii Gospodarczej, a następnie w Katedrze Studiów Politycznych. W 1978 obronił doktorat, a w 1987 uzyskał habilitację z nauk ekonomicznych. Od 1990 do 1993 był prorektorem Szkoły Głównej Handlowej. W 1990 podjął też pracę naukową w Instytucie Studiów Politycznych PAN jako kierownik Zakładu Europy Środkowo-Wschodniej. Objął w tym instytucie stanowisko profesora[1]. W 1996 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[1].
W latach 1994–2000 był dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych PAN. W latach 1988–1989 był stypendystą Wilson Center w Waszyngtonie, a w latach 2000–2002 pełnił funkcję kierownika katedry studiów polskich na University of Virginia w Charlottesville[2]. Był nadto profesorem w Collegium Civitas w Warszawie[1].
W okresie PRL związany z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym, był autorem podziemnych wydań najnowszej historii Polski pod pseudonimem „Andrzej Albert”. W latach 1997–1998 był członkiem Rady Inicjatyw Wydawniczych przy ministrze kultury, a w latach 1999–2001 członkiem Rady Instytutu Dziedzictwa Narodowego. Został też członkiem rady Centrum im. Adama Smitha, redaktorem naczelnym „Studiów Politycznych” i przewodniczącym rady Muzeum Historii Polski[2].
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego z listy Prawa i Sprawiedliwości. Był członkiem Komisji Budżetu, Komisji Tymczasowej ds. Wyzwań Politycznych i Środków Budżetowych w Rozszerzonej Unii Europejskiej w latach 2007–2013 oraz Komisji Rozwoju Regionalnego[3]. W 2005 był członkiem honorowego komitetu poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. W 2009 nie ubiegał się o reelekcję do Parlamentu Europejskiego. Wszedł w skład Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków.
Był członkiem rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i członkiem Collegium Invisibile[4]. W 2005 założył w Warszawie stowarzyszenie Instytut Jagielloński[2]. W 2011 został członkiem rady nadzorczej Telewizji Polskiej[5]. W 2015 wszedł w skład jury konkursu „Książka Historyczna Roku”[6]. Członek Rady Muzeum przy Muzeum Narodowym w Warszawie w kadencji 2020–2024[7].
Autor (początkowo pod pseudonimem Andrzej Albert) publikacji poświęconych historii Polski w XX i XXI wieku, wydawanych w wersjach jedno-, trzy- i siedmiotomowej. Jest również autorem książki Półwiecze, będącej syntezą historii politycznej świata po 1945 oraz cyklu podręczników do historii napisanych wspólnie z Anną Radziwiłł[2]. W 2016 ukazała się trzytomowa książka Świat Chrystusa, w której Wojciech Roszkowski zajął się czasami starożytnymi. Jak sam wskazał, praca nad tą publikacją zajęła mu blisko 50 lat[8].
W 2020 „Magazyn Literacki KSIĄŻKI” za publikację Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej przyznał Wojciechowi Roszkowskiemu oraz Wydawnictwu Biały Kruk nagrodę specjalną dla najlepszej publikacji dekady z zakresu nauk humanistycznych[9][10]. W tym samym roku autor za tę książkę został wyróżniony Nagrodą Literacką im. Józefa Mackiewicza[11] oraz nagrodą Feniks[12] Również w 2020 ukazała się kontynuacja tej publikacji zatytułowana Bunt barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji, w której autor skupił się na odpowiedzi na pytanie: czy rozwój cywilizacji zachodniej zmierza nieuchronnie w złym kierunku[13]
Życie prywatneEdytuj
Odznaczenia i wyróżnieniaEdytuj
Ordery i odznaczeniaEdytuj
W 2020 prezydent Andrzej Duda nadał Wojciechowi Roszkowskiemu Order Orła Białego, nadany w uznaniu znamienitych zasług w popularyzowaniu i upowszechnianiu wiedzy naukowej, za zaangażowanie na rzecz kształtowania społeczeństwa obywatelskiego i działalność publiczną[14][15]. Wręczając najwyższe polskie odznaczenie, prezydent uzasadniał jego przyznanie następująco[16]:
[...] Wojciech Roszkowski. To też walka o Polskę, o sprawiedliwość, wolność. Ale przede wszystkim o prawdę dla sobie współczesnych i dla kolejnych pokoleń, takich jak moje pokolenie [...]. To także wielkie zamiłowanie do polskiej historii. I nie takiej właśnie, jaką wolno było badać i uprawiać, ale do historii prawdziwej, do szukania i zaglądania tam, gdzie w latach 70., 80. bardzo niechętnie widziano jakichkolwiek naukowców interesujących się tymi kwestiami [...]. Pan Profesor nie bał się pisać o historii takiej, jaka ona była naprawdę.
W 2000 prezydent Aleksander Kwaśniewski, za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej oraz w działalności organizacyjnej, odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[17]. W 2005 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[18].
Nagrody i wyróżnieniaEdytuj
W 2018 został laureatem Nagrody im. Księdza Idziego Radziszewskiego za 2017, przyznawanej przez Towarzystwo Naukowe KUL[19]. W tym samym roku otrzymał tytuł honorowego obywatela m.st. Warszawy[20]. W 2020 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński uhonorował go Doroczną Nagrodą MKiDN[21].
PublikacjeEdytuj
- Najnowsza historia Polski. Wyd. pełne. Warszawa: Świat Książki, 2003. ISBN 83-7311-991-4. OCLC 55618690.
- Historia Polski 1914–2005. Wyd. 11. (rozsz.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14696-6. OCLC 69305647.
- Gospodarka: wzrost i upadek systemu nakazowo-rozdzielczego. Wyd. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-01-15487-5. OCLC 263499772.
- Droga przez mgłę. Warszawa: Instytut Jagielloński, 2006. ISBN 83-60559-00-7. OCLC 182552786.
- Najnowsza historia Polski 1914–2011. Warszawa: Świat Książki, 2011. ISBN 978-83-7799-614-0.
- Uczniowie czarnoksiężnika. Zło potężne naszymi słabościami. Warszawa: Difin, 2011. ISBN 978-83-7641-489-8.
- Upodmiotowienie polskiej polityki. W: Repolonizacja Polski. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2016. ISBN 978-83-7553-216-6.
- Świat Chrystusa. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2016. ISBN 978-83-7553-218-0.
- Historia Polski 1914–2015. Wyd. 12. (rozszerzone). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017. ISBN 978-83-01-19258-7.
- Mistrzowska gra Józefa Piłsudskiego. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2018. ISBN 978-83-7553-240-1.
- Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2019. ISBN 978-83-7553-260-9.
- Orlęta Lwowskie. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2019. ISBN 978-83-7553-264-7.
- Kierunek targowica: Polska 2005–2015. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2019. ISBN 978-83-7553-276-0.
- Bunt barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2020. ISBN 978-83-7553-304-0.
- Chluba i zguba. Antologia najnowszej publicystyki patriotycznej. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2020. ISBN 978-83-7553-307-1.
- Historia chrześcijaństwa: świętości, upadki, nawrócenia. T. 1. Od narodzin Jezusa do upadku Konstantynopola. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2021. ISBN 978-83-7553-313-2.
- Historia chrześcijaństwa: świętości, upadki, nawrócenia. T. 2. Od XVI do XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2021. ISBN 978-83-7553-318-7.
- Komunizm światowy. Od teorii do zbrodni. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2022. ISBN 978-83-7553-333-0.
- Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2022. ISBN 978-83-7553-347-7.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Prof. dr hab. Wojciech Stefan Roszkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2021-07-28] .
- ↑ a b c d e Fundator. Instytut Jagielloński. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Piwowar, Braun, Roszkowski – wybrano nową Radę Nadzorczą TVP. polskatimes.pl, 3 marca 2011. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Książka historyczna roku po raz ósmy!. ksiazkahistorycznaroku.pl, 13 listopada 2015. [dostęp 2015-11-15].
- ↑ Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 lipca 2020 r. w sprawie powołania członków Rady Muzeum przy Muzeum Narodowym w Warszawie. Dziennik Urzędowy MKiDN, 28 lipca 2020. [dostęp 2020-07-29].
- ↑ Narodziny Jezusa były odpowiedzią na ostatnią, najgłębszą tajemnicę ludzkości. telewizjarepublika.pl, 6 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-07].
- ↑ Znamy laureatów nagród „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” za 2019 rok. wydawca.com.pl, 9 lutego 2020. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ „Książka Dekady” dla prof. Wojciecha Roszkowskiego i „Książka Roku” dla prof. Andrzeja Nowaka. bialykruk.pl, 5 lutego 2020. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Prof. Roszkowski z nagrodą im. Józefa Mackiewicza za „Roztrzaskane lustro”. Gratulujemy!. bialykruk.pl, 12 listopada 2020. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ Nagrody Feniks 2020 przyznane. Biały Kruk z czterema statuetkami!. bialykruk.pl, 8 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ Między zarazą a ideologią – prof. Roszkowski w kontynuacji „Roztrzaskanego lustra” odpowiada na 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji. bialykruk.pl, 16 października 2020. [dostęp 2020-10-20].
- ↑ Prof. Wojciech Roszkowski, autor „Roztrzaskanego Lustra”, został odznaczony Orderem Orła Białego! Gratulujemy!. bialykruk.pl, 3 maja 2020. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ Ordery Orła Białego w Święto Narodowe Trzeciego Maja. prezydent.pl, 3 maja 2020. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ Wystąpienie podczas uroczystości wręczenia Orderów Orła Białego. prezydent.pl, 3 maja 2020. [dostęp 2020-10-20].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2001 r. nr 5, poz. 91).
- ↑ Historycy odznaczeni medalami „Gloria Artis”. naukawpolsce.pap.pl, 14 grudnia 2005. [dostęp 2013-02-12].
- ↑ Prof. W. Roszkowski laureatem Nagrody im. Ks. Idziego Radziszewskiego. pap.pl, 6 czerwca 2018. [dostęp 2020-02-07].
- ↑ A. Jakubowska, J. Ochojska, A. Przedpełska-Trzeciakowska i W. Roszkowski z tytułem Honorowych Obywateli Warszawy. dzieje.pl, 31 lipca 2018. [dostęp 2018-07-31].
- ↑ Łaniewska, Gołas, Dłużewska, Wencel, Lorenc i Roszkowski laureatami Nagrody Ministra 2020. gov.pl, 25 listopada 2020. [dostęp 2020-11-27].
- ISNI: 0000 0001 0837 1656
- VIAF: 1408039
- LCCN: n84059715
- GND: 113248547
- BnF: 122330871
- SUDOC: 031035183
- NKC: jn20010601555
- NTA: 070950733
- BIBSYS: 90951528
- CiNii: DA05584678, DA08029844
- PLWABN: 9810605212105606
- NUKAT: n94001713
- J9U: 987007267388205171
- LNB: 000209043
- NSK: 000406838
- LIH: LNB:V*70751;=BG
- WorldCat: lccn-n84059715