Anton Bruckner
Anton Bruckner (ur. 4 września 1824 w Ansfelden, zm. 11 października 1896 w Wiedniu[1]) – austriacki kompozytor i organista, neoromantyk, przedstawiciel klasycznego romantyzmu[1][2][3].
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
kompozytor |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujAnton Bruckner urodził się jako syn wiejskiego nauczyciela i organisty, w biednej, religijnej i muzykalnej rodzinie, w górnej Austrii, w Ansfelden[1][2][3]. Jego matka śpiewała w kościelnym chórze[1][2][3]. Przejawiał talent do gry na skrzypcach w wieku czterech lat, a w wieku dziesięciu ćwiczył już grę na organach[1][2][3].
Karierę muzyczną rozpoczął kolejno jako chórzysta, nauczyciel i organista w klasztorze augustianów św. Floriana w Linzu. W latach 1858–1868 organista w tamtejszej katedrze, następnie mianowany profesorem konserwatorium w Wiedniu. W 1886 roku został odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Franciszka Józefa[4].
Rola historyczna Brucknera sprowadza się głównie do osiągnięć na polu symfoniki. Fascynacja tym gatunkiem wywodzi się z dwóch źródeł:
- nurt klasyczny Beethovena i Schuberta – widoczne jest to w monumentalizmie, ogromnych rozmiarach i koncepcji formy symfonicznej
- dramat muzyczny Wagnera – wpływ mistrza z Bayreuth zaznacza się w harmonii i instrumentacji
Obok wyżej wymienionych wpływów w muzyce Brucknera zauważyć można oddziaływanie austriackiej muzyki ludowej i faktury polifonicznej. Mimo iż Bruckner należy do entuzjastów muzyki Wagnera, to sam reprezentuje nurt muzyki absolutnej. Zauroczenie Wagnerem niejednokrotnie budziło sprzeciw konserwatywnej krytyki – między innymi Eduarda Hanslicka.
Oprócz muzyki symfonicznej Bruckner uprawia twórczość religijną, która łączy mistrzostwo sztuki symfonicznej z kunsztem polifonii. Głos ludzki w tych utworach jest traktowany podobnie jak u Wagnera – jako jeden z instrumentów orkiestry.
Najważniejsze dzieła:
- 8 symfonii (oraz dziewiąta niedokończona) – między innymi III Wagnerowska d-moll, IV Romantyczna Es-dur, VII E-dur, IX d-moll – niedokończona – Bruckner pozostawił 3 części oraz szkice finału, które zostały częściowo zagubione, a następnie zrekonstruowane. Oprócz dziewięciu numerowanych symfonii jest też Bruckner autorem Symfonii f-moll, znanej jako „Studencka”, skomponowanej podczas studiów u O. Kitzlera oraz Symfonii d-moll, znanej jako Zerowa (Nullte), skomponowanej już po Symfonii I, ale oznaczonej przez Brucknera numerem „0” na znak odrzucenia tego utworu[5].
- 3 msze (nr 1 d-moll, nr 2 e-moll, nr 3 f-moll), psalmy, motety
- Te Deum – na 4 głosy solowe, chór, orkiestrę i organy.
- Requiem d-moll (1849)
Symfonie
edytujSYMFONIE | ||||||
Tytuł | Nazwa | Tonacja | Kompozycja, Rewizje | Trwanie | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Symfonia szkolna | « 00 » | f-moll | 1863 | 40-45 minut | ||
Symfonia nr 0 | « Die Nullte », « Zerowa » | d-moll | 1869 | 45-55 minut | ||
Symfonia nr 1 | c-moll | 1866, 1891 | 45-55 minut | |||
Symfonia nr 2 | c-moll | 1872, 1876 | 65-75 minut | |||
Symfonia nr 3 | « Wagnerowska » | d-moll | 1877, 1889 | 70-80 minut | ||
Symfonia nr 4 | « Romantyczna » | Es-dur | 1880, 1888 | 65-80 minut | ||
Symfonia nr 5 | B-dur | 1876 | 75-80 minut | |||
Symfonia nr 6 | A-dur | 1881 | 55–65 minut | |||
Symfonia nr 7 | E-dur | 1883 | 60-75 minut | |||
Symfonia nr 8 | c-moll | 1887, 1890 | 75-90 minut | |||
Symfonia nr 9 | (niedokończona) | d-moll | 1896 | 55-65 minut |
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Biografia Antona Brucknera na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Anton Bruckner, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ a b c d Classical Net – Basic Repertoire List – Bruckner, „Classical Net” [dostęp 2017-06-30] (ang.).
- ↑ Benjamin M. Korstvedt: Anton Bruckner: Symphony No. 8. Cambridge: Cambridge University Press, 2000, s. 16. ISBN 0-521-63226-9.
- ↑ Hawkshaw, Paul. The Date of Bruckner’s “Nullified” Symphony in D minor, 19th-Century Music, VI, nr 3, 1983, s. 252–263.
Linki zewnętrzne
edytuj- Anton Bruckner – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Partytury do utworów Antona Brucknera w serwisie Polona.pl
- Anton Bruckner - O Brucknerze i jego kompozytorskim dorobku w dwusetną rocznicę urodzin - portal DlaKultury.pl
- ISNI: 0000000109078179
- VIAF: 61731160
- LCCN: n79145901
- GND: 118515799
- NDL: 00620430
- LIBRIS: 31fhb7pm4gbmls9
- BnF: 138919205
- SUDOC: 030738822
- SBN: UFIV105795
- NLA: 35023029
- NKC: jn20000601042
- BNE: XX995779
- NTA: 069422664
- BIBSYS: 90051284
- CiNii: DA04024973
- Open Library: OL1422285A
- PLWABN: 9810664315505606
- NUKAT: n97063217
- J9U: 987007259006205171
- PTBNP: 28125
- CANTIC: a10455012
- LNB: 000037599
- NSK: 000048253
- BNA: 000035367
- CONOR: 6926435
- ΕΒΕ: 85639
- BLBNB: 000622015
- KRNLK: KAC199639293
- LIH: LNB:V*159892988;=Bt
- RISM: people/73272