Aoniraptor

wymarły rodzaj dinozaura

Aoniraptorwymarły rodzaj dinozaura, teropoda z nadrodziny Tyrannosauroidea[1].

Aoniraptor
Motta et al., 2016
Okres istnienia: cenomanturon
100.5/89.8
100.5/89.8
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) celurozaury
Nadrodzina

tyranozauroidy ?

(bez rangi) Megaraptora
Rodzaj

Aoniraptor

Gatunki

Aoniraptor libertatem

W argentyńskiej Patagonii, na północnym zachodzie prowincji Río Negro odnaleziono skamieniałości teropodów. Skamieniałości te spoczywały wśród skał należących do formacji Huincul, powstałej w kredzie późnej od cenomanu do turonu. Paleontolodzy zidentyfikowali wśród nich pozostałości kilku różnych teropodów. Prócz kawałka kości kwadratowej nieokreślonego bliżej abelizauroida, szczątków celurozaura, pozostałości przedstawiciela Paraaves i kilku Carcharodontosauridae (fragmenty stopy mapuzaura, kość zaoczodołowa nieznanego wcześniej rodzaju nazwanego Taurovenator) natrafiono na skamieniałości kręgów teropoda z grupy Tyrannosauroidea i Megaraptora. Motta et al. wliczają megaraptory do Tyrannosauroidea[1], ale nie jest to bynajmniej jedyny pogląd na miejsce Megaraptora na drzewie rodowym teropodów. Klad ten opisany został jako należący do Neovenatoridae[2], umieszczano go w różnych miejscach wśród tyranozaurouroidów, ale też jako grupę siostrzaną celurozaurów[3]. Na zmianę pozycji z Neovenatoridae blisko Carcharodontosauridae na bliską, ale nie zaliczającą się do Tyrannosauridae wpływ miało odkrycie Gualicho, pochodzącego z tej samej formacji Huincul[4].

Do znalezionych kości zaliczały się ostatni kręg krzyżowy, 6 proksymalnych kręgów ogona, 5 leżących pośrodku ogona i kilka łuków naczyniowych. Motta i współpracownicy w 2016 opisali dzięki nim nowy rodzaj, którego holotyp oznakowano jako MPCA-Pv od 804/1 do 804/25. Ich pomiary pozwoliły na oszacowanie długości zwierzęcia na 6 m. Badacze nadali mu nazwę Aoniraptor. Aoni wywodzi się z języka Indian Tehuelcze i oznacza w nim południe. Z kolei słowo raptor oznacza po łacinie złodzieja. W obrębie rodzaju badacze umieścili pojedynczy gatunek o nazwie Aoniraptor libertatem. Autorzy odwołują się tu do łacińskiego libertatem oznaczającego wolność[a]. W swej publikacji wyjaśnili, że chodzi im o dwusetną rocznicę deklaracji niepodległości Argentyny od Hiszpanii z 9 lipca 1816[1].

Uwagi edytuj

  1. Po łacinie wolność to libertas. Badacze podali to słowo w bierniku

Przypisy edytuj

  1. a b c Matías J. Motta, Alexis M. Aranciaga Rolando, Sebastián Rozadilla, Federico E. Agnolín, Nicolás R. Chimento, Federico Brissón Egli i Fernando E. Novas. New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina. „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 71, s. 231–253, 2016. (ang.). 
  2. Roger B.J. Benson, Matthew T. Carrano & Stephen L. Brusatte, A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic, „The Science of Nature”, 97, 2010, s. 71-78 (ang.).
  3. Tom Brougham, Elizabeth T. Smith, Phil R. Bell, New theropod (Tetanurae: Avetheropoda) material from the ‘mid’-Cretaceous Griman Greek Formation at Lightning Ridge, New South Wales, Australia, „Royal Society open science”, 6 (1), 2019, s. 180826 (ang.).
  4. Sebastián Apesteguía, Nathan D. Smith, Rubén Juárez Valieri i Peter J. Makovicky. An unusual new theropod with a didactyl manus from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina. „PLoS ONE”. 11(7): e0157793, 2016. DOI: 10.1371/journal.pone.0157793. PMID: 27410683. PMCID: PMC4943716. (ang.).