Arado Ar 96
Arado Ar 96 – niemiecki samolot szkolno-treningowy z okresu II wojny światowej.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor |
Walter Blume |
| Typ | |
| Konstrukcja |
dolnopłat o konstrukcja metalowej, podwozie klasyczne – chowane w locie |
| Załoga |
2 (instruktor, uczeń) |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji | |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 silnik rzędowy, widlasty 12-cylindrowy Argus As 410 A-1 |
| Moc |
465 KM (347 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
11,00 m |
| Długość |
9,10 m |
| Wysokość |
2,60 m |
| Powierzchnia nośna |
17,10 m² |
| Masa | |
| Własna |
1295 kg |
| Startowa |
1700 kg |
| Zapas paliwa |
205 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
330 km/h |
| Prędkość przelotowa |
295 km/h |
| Pułap |
7100 m |
| Zasięg |
990 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 karabin maszynowy MG 17 kal. 7,92 mm | |
| Wyposażenie dodatkowe | |
| fotokarabin | |
| Użytkownicy | |
| Niemcy, Rumunia, Słowacja, Węgry, Czechosłowacja | |
| Rzuty | |
| |
Historia edytuj
W związku z wprowadzeniem na wyposażenie Luftwaffe samolotów jednopłatowych zaszła potrzeba opracowania samolotu szkolnego dla szkolenia oraz doskonalenia umiejętności na tego typu samolotach. Samolot spełniający te warunki opracował inż. Waltera Blume z wytwórni Arado Flugzeugwerke GmbH. Samolot ten otrzymał oznaczenie Ar 96 a jego prototyp został oblatany w 1938 roku[1].
W wyniku podjętych badań stwierdzono, że samolot spełnia wszelkie warunki samolotu szkolnego jako samolot przejściowy pomiędzy samolotami szkolenia podstawowego Arado Ar 66, Focke-Wulf Fw 44 a samolotami bojowymi Messerschmitt Bf 109 czy Focke-Wulf Fw 190. Jeszcze przed zakończeniem badań w 1939 roku wyprodukowano serię informacyjną składającą się z 6 egzemplarzy samolotu a w 1940 roku po zakończeniu badań niemieckie Ministerstwo Lotnictwa (RLM) wprowadziło samolot Ar 96 do produkcji seryjnej[2]. W egzemplarzach seryjnych zmieniono system chowania podwozia, punkty mocowania głównych goleni odsunięto w kierunku końca skrzydła. Zwiększyło to rozstaw goleni podwozia i ułatwiło manewrowanie samolotem na lotnisku oraz starty i lądowania niedoświadczonym pilotom[3].
Produkcję seryjną początkowo prowadzono w wytwórniach Arado Flugzeugwerke GmbH i AGO Flugzeugwerke GmbH, a od później także do wytwórni na terenie Protektoratu Czech i Moraw – Avia i Letov. W trakcie produkcji seryjnej opracowywano i budowane różne wersje samolotu, różniące się przeznaczeniem a co za tym idzie wyposażenie. Produkcja samolotu prowadzono do 1945 roku i łącznie zbudowano 2891 samolotów Ar 96 wszystkich wersji.
Po zakończeniu II wojny światowej w zakładach Avia w Czechosłowacji wznowiono produkcję samolotów opartą o konstrukcję samolotu Ar 96, otrzymał on oznaczenie Avia C-2[2] i produkowany był do 1949 roku, zbudowano 394 tego typu samoloty[4].
Wersje samolotu Ar 96 edytuj
Samolot był budowany w wielu wersjach o różnych przeznaczeniach[5][2][6]:
- Ar 96V – prototypy samolotu
- Ar 96A-0 – seria informacyjna, zbudowano 6 sztuk w 1939 roku
- Ar 96A – pierwsza wersja produkcyjna, zbudowano 92 sztuki w latach 1939–1940
- Ar 96B-0 – druga wersja samolotu, zbudowano 2 sztuki w 1940 roku
- Ar 96B-1 – nieuzbrojona wersja samolotu do treningu pilotażu, zbudowano 1381 sztuk w latach 1940–1944
- Ar 96B-3 – wersja uzbrojona w stały karabin maszynowy umieszczony obok silnika, do szkolenia myśliwskiego, zbudowano 210 sztuk w latach 1941–1944
- Ar 96B-6 – wersja do szkolenia pilotów myśliwskich zbudowano 100 sztuk, w latach 1943–1944
- Ar 96B-7 – wersja wyposażona w wyrzutniki bomb, przeznaczona do szkolenia pilotów samolotów szturmowych i samolotów nurkujących, zbudowano 896 sztuk w latach 1944–1945
- Ar 96B-8 – ulepszona wersja samolotu Ar 96B-7, zbudowano 155 sztuk w latach 1944–1945
- Avia C-2 – wersja budowana po II wojnie w Czechosłowacji na podstawie dokumentacji samolotu Ar 96B, wersja niejednolita, poszczególne samoloty różniły się wyposażeniem i zastosowaniem (szkolenie pilotażu myśliwskiego, bombardowania, pilotażu bez widoczności ziemi i nocnego), zbudowano 394 sztuk w latach 1945–1949[4]
Użycie edytuj
Samolot Arado Ar 96 od 1940 roku były systematycznie wprowadzane do niemieckich szkół lotniczych i w krótkim czasie stały się one podstawowym samolotem przejściowym do wyższego szkolenia na samoloty myśliwskie i szturmowe. Znalazły się także na wyposażeniu szkół lotniczych w Rumunii, Słowacji i Węgier. Użytkowano je do zakończenia II wojny światowej[1][7].
Po zakończeniu II wojny światowej wersja produkowana w Czechosłowacji Avia C-2 znalazła się na wyposażeniu lotnictwa czechosłowackiego i była tam użytkowana do 1955 roku, jako samolot szkolny, a jeszcze do 1958 roku jako samolot do holowania szybowców.
Konstrukcja edytuj
Samolot Ar 96 był dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Kadłub o konstrukcji skorupowej i przekroju owalnym mieścił zakrytą kabinę, miejsce załogi były ustawione w tandemie. W wersji A instruktor siedział z przodu, a za nim uczeń, w wersji B zamieniono miejsca. Kadłub był zakończony wolnonośnym usterzeniem, tradycyjnie w konstrukcjach Arado statecznik poziomy był zamocowany na krańcu kadłuba. Skrzydło dwudzielne, wyposażone w klapy i lotki. Podwozie klasyczne z kółkiem ogonowym, koła główne chowane w locie do wnęk w dolnej powierzchni skrzydła. Napęd stanowił silnik rzędowy napędzający dwułopatowe śmigło o stałym skoku[8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Ketley, Rolfe 1996 ↓, s. 19.
- ↑ a b c Murawski 1996 ↓, s. 21.
- ↑ Nowarra, t. 1 1993 ↓, s. 53.
- ↑ a b Němeče 1984 ↓, s. 8.
- ↑ Schneider 1980 ↓, s. 30-32.
- ↑ Nowarra, t. 1 1993 ↓, s. 53-54.
- ↑ Punka 1994 ↓, s. 55.
- ↑ Smith, Kay 1972 ↓, s. 27.
Bibliografia edytuj
- Barry Ketley, Mark Rolfe: Luftwaffe fledglings 1935-1945 Luftwaffe training units & their aircraft. Aldershot: Hikoki, 1996. ISBN 978-0-9519899-2-0. OCLC 42274719.
- Tomasz Murawski: Samoloty Luftwaffe 1939-1945. T. 1. Warszawa: Lampart, 1996, seria: Ilustrowana encyklopedia techniki wojskowej. ISBN 978-83-86776-00-9. OCLC 749671355.
- Heinz J. Nowarra: Die deutsche Luftrüstung 1933-1945. T. 3: Flugzeugtypen AEG - Dornier. Koblenz: Bernard & Graefe Verlag, 1993. ISBN 3-7637-5465-2. OCLC 722044393.
- George Punka: Hungarian Air Force. Carrollton: Squadron/Signal Publications, 1994. ISBN 978-0-89747-349-1. OCLC 34320496.
- Helmut Schneider: Das große Flugzeug-Typenbuch von 1944. Hildesheim, New York: Olms Presse, 1980. ISBN 978-3-487-08212-7. OCLC 256321003.
- J. R. Smith, Anthony L. Kay: German Aircraft of the Second World War. London: Putman, 1971. ISBN 851778364.
- Václav Němeček: Československá letadla (II) (1945—1984). Praha: Naše vojsko, 1984. (cz.).