BO-450radziecki, a następnie albański ścigacz okrętów podwodnych (klasyfikowany w Albanii jako patrolowiec) z okresu zimnej wojny, jeden z sześciu pozyskanych przez Albanię okrętów proj. 122bis. Okręt został zwodowany 11 marca 1954 roku w stoczni numer 340 w Zielonodolsku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 30 września 1954 roku. 27 grudnia 1956 roku nazwę okrętu zmieniono na MPK-450, a w 1960 roku jednostka została zakupiona przez Albanię i weszła w skład Marynarki Wojennej tego państwa 27 marca 1960 roku. Okręt, oznaczony podczas wieloletniej służby numerami 502, 350, 340, F-322 i P-207, w 1995 roku wpłynął nielegalnie na włoskie wody terytorialne i został internowany w Brindisi, skąd powrócił w 1998 roku. Jednostka została wycofana z aktywnej służby prawdopodobnie w 2003 roku.

BO-450
Ilustracja
P-207 w 2006 r.
Klasa

ścigacz okrętów podwodnych (patrolowiec)

Typ

122bis

Oznaczenie NATO

Kronstadt

Historia
Stocznia

Nr 340, Zielonodolsk

Położenie stępki

19 grudnia 1953

Wodowanie

11 marca 1954

 MW ZSRR
Nazwa

BO-450, MPK-450 (od 27 grudnia 1956)

Wejście do służby

30 września 1954

 Albania
Nazwa

502, 350, 340, F-322, P-207

Wejście do służby

27 marca 1960

Wycofanie ze służby

2003?

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 302 tony
pełna: 336 t

Długość

51,7 metra całkowita
49,5 m na KLW

Szerokość

6,6 m

Zanurzenie

2,2 m

Napęd
3 silniki Diesla 9D o łącznej mocy 3300 KM
3 śruby
Prędkość

19 węzłów

Zasięg

3000 Mm przy prędkości 12 węzłów

Uzbrojenie
1 działo kal. 85 mm 90-K L/52
2 działka kal. 37 mm 70-K L/73 (2 x I)
4 wkm kal. 12,7 mm (2 x II)
2 rakietowe mbg RBU-1200, 2 zrzutnie bg, 18 min
Wyposażenie
trał kontaktowy KPT-1
sonar Tamir-10 lub Tamir-11
radar Lin’ lub Neptun
Załoga

50-54

Projekt i budowa edytuj

Prace nad dużym ścigaczem okrętów podwodnych, będącym rozwinięciem ścigaczy proj. 122A, rozpoczęły się w ZSRR w 1943 roku[1]. Ostateczny projekt jednostki powstał w biurze konstrukcyjnym CKB-51 w Gorki w 1944 roku[1]. W porównaniu do poprzedników nowe okręty miały większą wyporność, doskonalsze uzbrojenie ZOP i wzmocniony kadłub, a przez to wzrosła ich dzielność morska[1]. W 1946 roku rozpoczęto produkcję seryjną, budując łącznie 227 okrętów[2].

BO-450 (ros. Bolszoj Ochotnik) zbudowany został w stoczni numer 340 w Zielonodolsku (nr budowy 810)[2][3]. Stępkę okrętu położono 19 grudnia 1953 roku, został zwodowany 11 marca 1954 roku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wszedł 30 września 1954 roku[2][4].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

 
Działka 70-K na pokładzie polskiego ścigacza proj. 122bis

Okręt był dużym, pełnomorskim ścigaczem okrętów podwodnych[5]. Długość całkowita wynosiła 51,7 metra (49,5 metra na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokość 6,6 metra i zanurzenie 2,2 metra[4]. Wyporność standardowa wynosiła 302 tony, zaś pełna 336 ton[6][a]. Okręt napędzany był przez trzy silniki Diesla 9D o łącznej mocy 3300 koni mechanicznych (KM)[4][7]. Trzy wały napędowe poruszały trzema trójłopatowymi śrubami o średnicy 1,13 m każda[6]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 19 węzłów[6]. Okręt zabierał 18 ton oleju napędowego, co pozwalało osiągnąć zasięg wynoszący 3000 Mm przy prędkości 12 węzłów lub 4100 Mm przy prędkości 8,5 węzła[2][4]. Autonomiczność wynosiła 10 dób[6].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiło pojedyncze działo kal. 85 mm L/52 90-K, z zapasem amunicji wynoszącym 230 sztuk, dwa działka plot. kal. 37 mm 70-K L/73, z zapasem amunicji wynoszącym 1000 sztuk na lufę (2 x I) oraz cztery karabiny maszynowe kal. 12,7 mm L/79 (2 x II), z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę[4][8]. Broń ZOP stanowiły dwa rakietowe miotacze bomb głębinowych RBU-1200 i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem 36 bomb)[4][6]. Alternatywnie okręt mógł przenosić do 18 min[4][9]. Wyposażenie uzupełniał trał kontaktowy KPT-1[9]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało sonar Tamir-10 lub Tamir-11 oraz radar Lin’ lub Neptun[4][6].

Załoga okrętu składała się z 50-54 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][6][b].

Służba edytuj

BO-450 służył początkowo we Flocie Bałtyckiej[2]. 27 grudnia 1956 roku w związku ze zmianą klasyfikacji okręt otrzymał nazwę MPK-450 (ros. Małyj Protiwołodocznyj Korabl)[2][10]. 26 września 1957 roku został przeniesiony do Floty Północnej[2]. W 1960 roku jednostka została pozyskana przez Albanię (dołączając do bliźniaczych ścigaczy BO-345, BO-346, BO-388 i BO-389)[4][11]. Okręt przyjęto w skład Marynarki Wojennej tego państwa 27 marca 1960 roku[2][4]. Jednostka, klasyfikowana w marynarce albańskiej jako patrolowiec, oznaczona była w ciągu wieloletniej służby numerami 502, 350, 340, F-322 i P-207[4][12]. W 1995 roku okręt (oznaczony wówczas numerem burtowym F-322) wpłynął nielegalnie na włoskie wody terytorialne i został internowany w Brindisi, skąd powrócił w 1998 roku[4]. Jednostka została wycofana z aktywnej służby prawdopodobnie w 2003 roku[4][c].

Uwagi edytuj

  1. Conway's All the World's Fighting Ships 1947–1995 podaje wyporność standardową 300 ton i pełną 330 ton[5], zaś Navypedia 289/325 ton[4][3].
  2. Conway's All the World's Fighting Ships 1947–1995 podaje 35-40 osób[5].
  3. J. Cichy podaje, że okręt wycofano ze służby w 1995 roku[13].

Przypisy edytuj

  1. a b c Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 62. 
  2. a b c d e f g h Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Large submarine chasers – Project 122bis. RussianShips.info. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).
  3. a b Ivan Gogin: ARTILLERIST large submarine chasers (projects 122, 122a and 122bis) (1941-1955). Navypedia. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k l m n o Ivan Gogin: NO191 patrol craft (1951-1954/1958-1960). Navypedia. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).
  5. a b c Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 419.
  6. a b c d e f g Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 70. 
  7. Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 65-68. 
  8. Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 68-69. 
  9. a b Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 69. 
  10. Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. II. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2006 (78). s. 70. 
  11. Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 1.
  12. Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. III. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2006 (79). s. 50. 
  13. Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. III. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2006 (79). s. 51. 

Bibliografia edytuj

  • Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. II. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2006 (78). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. III. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2006 (79). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: NO191 patrol craft (1951-1954/1958-1960). Navypedia. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).
  • Ivan Gogin: ARTILLERIST large submarine chasers (projects 122, 122a and 122bis) (1941-1955). Navypedia. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).
  • Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Large submarine chasers – Project 122bis. RussianShips.info. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).