Bad Ems
Bad Ems (do 1913 Ems) – powiatowe miasto uzdrowiskowe w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, siedziba powiatu Rhein-Lahn oraz gminy związkowej Bad Ems. Leży ok. 10 km na wschód od Koblencji i ok. 100 km na północny zachód od Frankfurtu nad Menem. W mieście znajduje się siedziba Krajowego Urzędu Statystycznego Nadrenii-Palatynatu (Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz).
| |||
 Widok na Bad Ems ze wzgórza Concordia | |||
| |||
| Państwo |  Niemcy
| ||
| Kraj związkowy | Nadrenia-Palatynat | ||
| Powiat | Rhein-Lahn | ||
| Prawa miejskie | 1324 | ||
| Powierzchnia | 15,36 km² | ||
| Wysokość | 80 m n.p.m. | ||
| Populacja (31 grudnia 2009) • liczba ludności • gęstość |
9179 598 os./km² | ||
| Nr kierunkowy | 02603 | ||
| Kod pocztowy | 56130 | ||
| Tablice rejestracyjne | EMS | ||
| |||
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu   Bad Ems | |||
Położenie na mapie Niemiec  Bad Ems | |||
 50°20′N 7°43′E/50,333333 7,716667
| |||
| Strona internetowa | |||
Portal  Niemcy
| |||
GeografiaEdytuj
Miasto leży nad rzeką Lahn, naturalną granicą pomiędzy pasmami górskimi Westerwald i Taunus należącymi do Reńskich Gór Łupkowych. Miasto i gmina związkowa leżą na terenie Parku Natury Nassau.
KlimatEdytuj
Suma rocznych opadów wynosi 798 mm (dla porównania w 63% stacji pomiarowych w Niemczech odnotowuje się mniejsze opady). Najbardziej suchym miesiącem jest luty, a najwięcej opadów przypada na czerwiec.
HistoriaEdytuj
W czasach Imperium rzymskiego na terenie dzisiejszego Bad Ems wybudowano warowny obóz jako część umocnień granicznych (tzw. Limes Górnogermańsko-Retycki). Z warowni niewiele zostało, jednak ślady obecności Rzymian można znaleźć w okolicznych lasach. Pierwsze udokumentowane wzmianki o wsi Ems pochodzą z 880 r., a nadanie praw miejskich miało miejsce w 1324 r., wtedy to w Bad Ems zaczęły powstawać uzdrowiska. W XVII i XVIII wieku Bad Ems było jednym z najbardziej znanych kurortów w Niemczech. Miasto było u szczytu w XIX wieku, kiedy do gości miejscowości należeli cesarz Wilhelm I, car Mikołaj I, car Aleksander II, Richard Wagner, Fiodor Dostojewski czy Wasilij Wierieszczagin.
W 1870 r. z miasta Wilhelm I wysłał do Bismarcka depeszę, znaną później jako depesza emska. Zmieniona przez Bismarcka treść, opublikowana w prasie, przyczyniła się do wybuchu wojny francusko-pruskiej.
W 1876 r. car Aleksander II w Domu „Cztery Wieże” (niem. Haus „Vier Türme”) wydał ukaz emski, zabraniający używania języka ukraińskiego.
PolonikaEdytuj
W Bad Ems w 1832 zmarła Stefania Radziwiłłówna, dziedziczka ogromnego majątku Radziwiłłów tzw. „schedy wittgensteinowskiej”.
PolitykaEdytuj
Gmina związkowa Bad Ems liczy 16 670 mieszkańców (2009) i składa się z miasta Bad Ems oraz z miejscowości na prawach gmin: Arzbach, Becheln, Dausenau, Fachbach, Frücht, Kemmenau, Miellen i Nievern.
Miasto jest siedzibą Krajowego Urzędu Statystycznego Nadrenii-Palatynatu (Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz), Sztabu Kryzysowego Okręgu Rhein-Lahn.
Bad Ems jest rodzinnym miastem posła Bundestagu Josefa Winklera (Związek 90/Zieloni).
Rada miejskaEdytuj
Rada miejska w Bad Ems składa się z 24 radnych, wybranych w wyborach samorządowych 27 września 2009 oraz burmistrza – przewodniczącego rady. Wcześniejsze wybory z 7 czerwca 2009 zostały przez Komisję Wyborczą Landu Nadrenia-Palatynat uznane za nieważne z powodu możliwego fałszerstwa przy głosowaniu korespondencyjnym.
Podział mandatów w radzie miejskiej[1]:
| SPD | CDU | FDP | Zieloni | FWG | Razem | |
| 2009 | 8 | 7 | 1 | 2 | 6 | 24 mandaty |
| 2004 | 6 | 12 | 1 | 2 | 3 | 24 mandaty |
ReligiaEdytuj
- Rzymsko-Katolicka Parafia pw. św. Marcina (St. Martin)
- Parafia Ewangelicka
- Cerkiew św. Aleksandry, Rosyjski Kościół Prawosławny
TransportEdytuj
Transport drogowyEdytuj
Przechodząca przez miasto droga B260, zwana szlakiem zdrojowym (niem. Bäderstraße), biegnie wzdłuż rzeki Lahn od ujścia do Renu w Lahnstein, aż do Nassau i dalej do Wiesbaden. Od listopada 2006 tunel Malbergtunnel o długości 1,6 km przejął ruch na odcinku Fachbach/Bad Ems odciążając centrum miasta. Do Bad Ems dojechać można również autostradą A3 (zjazd Montabaur) lub A61 (zjazd Koblenz/Waldesch).
Transport kolejowyEdytuj
Bad Ems leży na szlaku kolejowym 625 (Koblencja – Wetzlar) (tzw. Lahntalbahn). Pasażerów obsługują stacje Bad Ems z najmniejszą halą peronową w Niemczech oraz Bad Ems West. Miasto posiada połączenia regionalne w kierunku Koblencji czy Limburga nad Lahn, skąd można się przesiąść w pociągi dalekobieżne.
Transport wodnyEdytuj
Miasto leży między 123. (kemping Bad Ems) a 127. km (śluza) rzeki Lahn. Posiada wiele miejsc do przycumowania, dźwig, stacje benzynową, marinę.
OsobyEdytuj
Honorowi obywateleEdytuj
Otto von Bismarck, kanclerz Niemiec
Urodzeni w Bad EmsEdytuj
- Adolf Bach, germanista
- Edith Dietz, żydowska pisarka
- Carl Bernhard von Ibell, burmistrz Wiesbaden
- Max Jacob, aktor lalkowy
- Bernhard Nellessen, dziennikarz telewizyjny
- Adolf Reichwein, pedagog, ekonomista, opozycjonista w czasach III Rzeszy
- Hans-Martin Stier, aktor niemiecki
KuracjuszeEdytuj
- Aleksander II, car Rosji (1838–1876)
- Aleksandra Fiodorowna, caryca Rosji (siostra cesarza Wilhelma I), w latach 1828–1859
- Bettina von Arnim, pisarka (1842)
- Charles Auguste de Bériot, kompozytor (1865–1863)
- Friedrich von Bodelschwing, teolog (1893)
- Eugène Delacroix, malarz (1850)
- Fiodor Dostojewski, pisarz rosyjski (1874, 1875, 1876 i 1879)
- książę koronny Fryderyk, później cesarz Fryderyk III (1887)
- Fryderyk Wilhelm IV, król Prus (1819 i 1825)
- William Ewart Gladstone, później premier Wielkiej Brytanii(1838)
- Johann Wolfgang von Goethe, pisarz, poeta niemiecki (1774)
- Nikołaj Gogol, pisarz rosyjski (1843 i 1847)
- Paul Heyse, pisarz niemiecki, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1910 r. (1896 i 1897)
- Victor Hugo, pisarz francuski (1865)
- Ferdinand Lassalle, publicysta i polityk (1864)
- Johann Caspar Lavater, teolog, filozof (1774)
- Leopold II, król Belgów (1876 i 1905)
- Jenny Lind, szwedzka śpiewaczka znana jako „Szwedzki słowik” (1849–1855)
- Jacques Offenbach, kompozytor francuski (1858–1870)
- Oskar II, król Szwecji i Norwegii (1881 i 1894)
- Nikołaj Rimski-Korsakow, kompozytor rosyjski
- Clara Schumann, kompozytorka i pianistka (1855)
- Iwan Turgieniew, pisarz rosyjski (1845)
- Richard Wagner, kompozytor niemiecki (lato 1877)
- Carl Maria von Weber, kompozytor (1825)
- Albert I Wettyn, król Saksonii (1881 i 1889)
- Wasilij Wierieszczagin, malarz rosyjski
- Wilhelm I, król Prus (13 czerwca 1870) (patrz: depesza emska)
- Ludwik I Wittelsbach, król Bawarii(1840)
- Karol Wirtemberski, król Wirtembergii (1875 i 1876)
WspółpracaEdytuj
Miejscowości partnerskie[2]:
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz, Bad Ems