Baszszar Hafiz al-Asad, arab. بشار حافظ الأسد, Baššār Ḥāfiẓ al-ʾAsad (ur. 11 września 1965 w Damaszku) – syryjski lekarz, polityk i wojskowy, od 2000 roku prezydent Syrii i przywódca Partii Baas. Syn Hafiza al-Asada, będącego prezydentem Syrii w latach 1971–2000.

Baszszar al-Asad
Ilustracja
Baszszar al-Asad (2022)
Data i miejsce urodzenia

11 września 1965
Damaszek

Prezydent Syryjskiej Republiki Arabskiej
Okres

od 17 lipca 2000

Przynależność polityczna

Partia Baas

Pierwsza dama

Asma al-Asad

Wiceprezydent

Faruk asz-Szara

Poprzednik

Abd al-Halim Chaddam (p.o.)

Sekretarz Generalny Przywództwa Regionalnego Syryjskiej Partii Baas
Okres

od 24 czerwca 2000

Poprzednik

Hafiz al-Asad

Odznaczenia
Wielki Łańcuch Orderu Wyzwoliciela (Wenezuela) Order Islamskiej Republiki Iranu Order Białej Róży - Krzyż Wielki Order Krzyża Południa Order Cedru Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy
Baszszar al-Asad
‏بشار حافظ الأسد‎
ilustracja
Marszałek Marszałek
Data i miejsce urodzenia

11 września 1965
Damaszek

Przebieg służby
Lata służby

od 1988

Siły zbrojne

Siły Zbrojne Syrii

Główne wojny i bitwy

wojna domowa w Syrii

Baszszar al-Asad z prezydentem Rosji Władimirem Putinem (2017)

Życiorys edytuj

W 1988 roku ukończył studia na Wydziale Medycyny Uniwersytetu Damasceńskiego. Po otrzymaniu dyplomu ukończenia studiów w stopniu doktora rozpoczął pracę w armii. Podyplomową praktykę odbył w szpitalu wojskowym w Tischrin[1]. Cztery lata później przeniósł się na studia podyplomowe w Londynie (Western Eye Hospital) ze specjalizacją okulistyczną. W 1994 roku w wypadku samochodowym zginął jego starszy brat Basil, mający być następcą ojca jako prezydent Syrii. W związku ze śmiercią brata Baszszar został zmuszony do powrotu i wstąpienia do akademii wojskowej. Od 1998 roku nadzorował politykę Syrii w Libanie w czasie trwania okupacji. Po śmierci ojca 10 czerwca 2000 został wybrany na prezydenta Syrii. W grudniu tego samego roku wziął ślub z Asmą Achras. W 2007 został ponownie wybrany na prezydenta.

Prezydentura edytuj

Po śmierci ojca Hafiza al-Asada w 2000 roku Baszszar został przywódcą Partii Baas i armii. Wybrany na prezydenta w wyniku przeprowadzonego referendum (był jedynym kandydatem) otrzymał wg oficjalnych danych 99,7% głosów przy frekwencji 94,6%[2]. W związku z wyborem na prezydenta Madżlis asz-Szab (parlament syryjski) obniżył minimalny wiek dla kandydata na prezydenta z 40 na 34 lata (wiek Asada, kiedy został wybrany), po wyborze Asad otrzymał także stopień generała. 27 maja 2007 roku Baszszar został ponownie wybrany jako prezydent na kolejną kadencję siedmiu lat, z oficjalnym wynikiem 97,6% głosów w referendum (brak innego kandydata)[3].

W swojej polityce wewnętrznej jest znany z lekceważenia praw człowieka[4][5], częstych zaburzeń gospodarczych spowodowanych nakładanymi sankcjami[6][7] i wszechobecnej korupcji[8]. Po wyborze na prezydenta miał przyjąć bardziej liberalne podejście niż jego ojciec. W jednym z wywiadów stwierdził, że widzi demokrację w Syrii jako „narzędzie dla lepszego jutra”.

W swojej polityce zagranicznej al-Asad jest zdeklarowanym krytykiem Stanów Zjednoczonych i Izraela[9]. Asad prowadzi politykę zbliżenia z Rosją. Asad podjął też decyzję o wycofaniu wojsk z Libanu po 29-letniej okupacji tego kraju.

W czasie wojny domowej w Syrii zdecydował o tłumieniu protestów skierowanych przeciw niemu, co spowodowało eskalację konfliktu i w efekcie śmierć tysięcy osób oraz olbrzymie straty materialne. Oskarżany o wydawanie rozkazów dokonywania zbrodni przeciwko ludzkości[10].

W pierwszych wielopartyjnych wyborach prezydenckich, które zostały przeprowadzone 3 czerwca 2014, odniósł zwycięstwo uzyskując 88,7% głosów przy 73-procentowej frekwencji. Tym samym prezydent zapewnił sobie trzecią, 7-letnią kadencję na stanowisku[11].

Stosunki z innymi przywódcami edytuj

Z pierwszą oficjalną wizytą jako głowa państwa Baszszar al-Asad udał się do Francji na spotkanie z ówczesnym prezydentem Jacquesem Chiracem. W 2003 roku Asad był przeciwny inwazji na Irak, mimo wieloletniej wrogości pomiędzy tymi państwami. W celu zapobiegnięcia inwazji próbował wykorzystać swoje czasowe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, aby zablokować rezolucję w tej sprawie. Po inwazji został oskarżony przez Amerykanów o wspieranie rebelii szyitów w Iraku. Jeden z amerykańskich generałów oskarżył go o zapewnienie finansowania, logistyki i szkolenia irackich i zagranicznych fundamentalistów szyickich do ataków przeciwko wojskom USA[12].

Kiedy w lutym 2005 roku w wyniku zamachu bombowego w Bejrucie zginął były premier Libanu Rafik al-Hariri, o udział w zamachu oskarżono Syrię. Wydarzenie to spowodowało kryzys w stosunkach ze Stanami Zjednoczonymi. Asad był także krytykowany za obecność Syrii w Libanie, którą ostatecznie zakończył w 2005 roku; dzięki temu Stany Zjednoczone zniosły część sankcji nałożonych na Syrię za wkroczenie do tego państwa. Na pogrzebie papieża Jana Pawła II w 2005 roku Asad uścisnął dłoń izraelskiego prezydenta Mosze Kacawa.

Odznaczenia edytuj

Życie prywatne edytuj

Podobnie jak większość klasy rządzącej w Syrii Asad jest alawitą. Mówi płynnie po angielsku, zna także język francuski w stopniu komunikatywnym. Jego żona Asma al-Asad jest Brytyjką syryjskiego pochodzenia. Ma troje dzieci: Hafiza (imię nadane po dziadku), Zajn i Karima.

Przypisy edytuj

  1. Zając 2014 ↓, s. 45.
  2. Megan Dow: Anti-Government Protests in the Middle East. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).
  3. Syria’s Assad wins another term. BBC. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
  4. Sean Baldwin: Syria: Al-Asad’s Decade in Power Marked by Repression. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
  5. Gk: Syryjskie wojsko zabija demonstrantów. [dostęp 2012-12-04]. (pol.).
  6. Nowe sankcje wobec Syrii. Powstrzymają reżim?. PAP. [dostęp 2012-12-04]. (pol.).
  7. Bruksela uderza w reżim. Zaostrza sankcje. PAP. [dostęp 2012-12-04]. (pol.).
  8. UNHCR: Raport ONZ na temat korupcji w Syrii. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
  9. Avi Issacharoff: Syria’s Assad: Regime strong because of my anti-Israel stance. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
  10. Bartosz Kumanek: Syria: Nowe dowody na popełnianie zbrodni przeciwko ludzkości przez siły zbrojne. [dostęp 2012-12-04]. (pol.).
  11. Syria: Asad uzyskał 88,7 proc. głosów w wyborach prezydenckich. PAP. [dostęp 2014-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (pol.).
  12. Thomas E. Ricks: General: Iraqi Insurgents Directed From Syria. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
  13. Asad: Już nie chcę francuskich odznaczeń. wyborcza.pl, 2018-04-03. [dostęp 2018-12-03].

Bibliografia edytuj

  • Robert Zając: Lekarze i polityka na przestrzeni dziejów. Wyd. 1. Białystok: Robert Zając, 2014. ISBN 978-83-928268-0-4.