Batumi
Batumi (gruz. ბათუმი) – miasto w południowo-zachodniej Gruzji, na wybrzeżu Morza Czarnego, stolica autonomicznej republiki Adżarii. Położone jest w pobliżu granicy z Turcją[2]. Drugie co do wielkości miasto kraju (po Tbilisi). Batumi jest siedzibą Gruzińskiego Sądu Konstytucyjnego[3]. W 2016 Batumi liczyło 154,6 tys. mieszkańców[1].
| |||||
![]() Batumi | |||||
| |||||
Państwo | ![]() | ||||
Region | Adżarska Republika Autonomiczna | ||||
Data założenia | 1010 | ||||
Prawa miejskie | 1866 | ||||
Burmistrz | Jemal Ananidze | ||||
Powierzchnia | 64,9 km² | ||||
Wysokość | 0 m n.p.m. | ||||
Populacja (2016) • liczba ludności • gęstość |
154,6 tys.[1] 2382,1 os./km² | ||||
Nr kierunkowy | (+995) 422 | ||||
Kod pocztowy | 6000-6010 | ||||
Położenie na mapie Gruzji ![]() | |||||
Położenie na mapie Europy ![]() | |||||
Położenie na mapie Adżarii ![]() | |||||
![]() | |||||
Strona internetowa |
Miasto jest dużym ośrodkiem przemysłowym i znanym uzdrowiskiem. Mieści się tutaj rafineria ropy naftowej (rurociąg z Baku). Dominuje przemysł maszynowy (maszyny i urządzenia dla przemysłu spożywczego i naftowego), stoczniowy, drzewny, elektrotechniczny oraz spożywczy. W mieście znajduje się port handlowy (głównie import ropy naftowej) i lotniczy, a także wyższa szkoła pedagogiczna[2].
Stolica Autonomicznej Republiki Adżarii, wchodzącej w skład Republiki Gruzińskiej. Skład etniczny urozmaicony: Gruzini – chrześcijanie i Gruzini – muzułmanie, przede wszystkim w tej grupie Adżarowie; Rosjanie, Ormianie i Żydzi[4].
HistoriaEdytuj
Batumi powstało na miejscu wcześniejszego fortu rzymskiego Batys, jako gruzińska twierdza o nazwie Tamaryscihe. Od około XI wieku miasto nosi obecną nazwę. W XVII wieku zostało zdobyte przez Turków, a następnie zislamizowane. Po wojnie rosyjsko-tureckiej zostało w 1878 roku przyłączone do Imperium Rosyjskiego. W czasie panowania rosyjskiego miasto stało się ośrodkiem przetwórstwa ropy, powstał port naftowy, a także zostało połączone z Baku linią kolejową. Od marca 1918 r. miasto znajdowało się w ręku Turków, a następnie od grudnia tego roku — Anglików, którzy zamierzali wprowadzić w życie projekt wolnego miasta Batumi. W marcu 1921 r. Armia Czerwona obaliła gruziński rząd mienszewicki, a Batumi stało się stolicą autonomicznej Adżarskiej SRR. Od 1991 roku wchodzi w skład Gruzji, będąc stolicą Adżarskiej Republiki Autonomicznej[2].
ZabytkiEdytuj
Do najważniejszych atrakcji miasta należą turecki meczet z drugiej połowy XIX wieku[5], eklektyczna zabudowa willowa z przełomu XIX i XX wieku[2], Park Przymorski, Uniwersytet (leżący bezpośrednio przy plaży nadmorskiej), synagoga, dawny kościół katolicki z początku XX wieku, delfinarium, a także ogród botaniczny (założony w 1912 roku) z bogatą kolekcją roślinności zwrotnikowej i podzwrotnikowej[2]. Muzeum Józefa Stalina zostało zlikwidowane w 2013 z powodu niewielkiej liczby odwiedzających[6].
KulturaEdytuj
W mieście znajduje się wiele instytucji kulturalnych – Adżarskie Muzeum Krajoznawcze (z działem prezentującym dzieje Adżarii, z działem etnograficznym; w stałej ekspozycji również "Złoty Skarb" – zabytki epoki antycznej), Muzeum Archeologiczne, Galeria Sztuki, teatr dramatyczny, kina. W okresie letnim miejsce licznych festiwali i spotkań o charakterze kulturalnym (m.in. festiwal muzyki klubowej, festiwal filmowy itp.)[7].
GospodarkaEdytuj
W Batumi zlokalizowany jest różnorodny przemysł, zwłaszcza petrochemiczny (połączenie ropociągiem z Baku), stoczniowy i spożywczy. Miasto jest jednak przede wszystkim znanym ośrodkiem wypoczynkowym, z dobrze zagospodarowanym pasem nadmorskim (promenada, restauracje, sala koncertowa otwarta w 2013) i bezpłatnymi, kamienistymi plażami[8]. Są tu też pola herbaciane – obecnie tylko nieliczne[9].
TransportEdytuj
Ważny węzeł komunikacyjny kraju. Największy port na czarnomorskim wybrzeżu Kaukazu[10]. Miasto posiada też port lotniczy[2].
Miasta partnerskieEdytuj
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b National Statistics Office of Georgia: Population by municipalities for the beginning of the year (ang.). www.geostat.ge. [dostęp 2016-04-16].
- ↑ a b c d e f Batumi, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-04-16] .
- ↑ Gruzja: premier Iwaniszwili potwierdza gwarancje dla niezależności Sądu Konstytucyjnego (pol.). Obserwator Konstytucyjny, 2013-06-18. [dostęp 16 kwietnia 2016].
- ↑ http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2014/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls
- ↑ About Sights – The Orta Mosque in Batumi, Georgia About, 5 marca 2014 [dostęp 2017-02-22] .
- ↑ Nino Khozrevanidze: Stalin Museum was abolished in Batumi (ang.). Georgian Journal, 10 lipca 2013. [dostęp 2016-08-15].
- ↑ goBatumi.com - FESTIVALS 2016, goBatumi.com - FESTIVALS 2016 [dostęp 2017-02-22] .
- ↑ Beaches in Georgia, „Georgia starts here”, 24 czerwca 2016 [dostęp 2017-02-22] (ang.).
- ↑ Chai Mania: Tea Culture in Georgia, The Georgia Philes, 20 stycznia 2013 [dostęp 2017-02-22] .
- ↑ Port of Batumi, World Port Source [dostęp 2017-02-22] .
- ↑ Batumi miastem partnerskim Wrocławia, www.wroclaw.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).