Belgijskie Siły Powietrzne

Belgijskie siły powietrzne (fr. Composante air, niderl. Luchtcomponent – Komponent Powietrzny Sił Zbrojnych Belgii, do 2002 Force aérienne belge/ Belgische Luchtmacht) – siły powietrzne Belgii utworzone jako część armii belgijskiej dekretem królewskim z dnia 16 kwietnia 1909 roku jako Compagnie des Ouvriers et Aérostiers.

Luchtcomponent

Flaga belgijskich sił powietrznych
Państwo	Belgia
Data sformowania	16 kwietnia 1909
Dane podstawowe
Obecny dowódca	generał Gerard Van Caelenberge
Liczebność	8600

Godło belgijskich sił powietrznych

Historia

Początki

Początki wojskowego lotnictwa Belgii sięgają 1909 roku, kiedy to powstała samodzielna kompania balonowa. Pierwsza jednostka lotnicza – Compagnie d'Aviateurs, powstała 16 kwietnia 1913 roku i obejmowała cztery eskady po cztery samoloty każda. 20 marca 1915 roku oficjalnie utworzono belgijskie lotnictwo wojskowe – Militair Vliegwezen, które składało się z sześciu eskadr, szkoły lotniczej oraz parku samolotowego.

I wojna światowa

W momencie wybuchu I wojny światowej Compagnie des Ouvriers et Aérostiers składało się z 4 eskadr wyposażonych w samoloty Farman-Jero HF.16 i HF .20, z których tylko dwa osiągnęły gotowość bojową.

W marcu 1915 roku Compagnie des Ouvriers et Aérostiers zostało przemianowane na Aviation Militaire Belge. Operując z terytorium Aviation Militaire Belge Francji posiadało już 6 eskadr. Łącznie w lotnictwie belgijskim tego okresu służyło 6 Asów myśliwskich. Pierwsze zwycięstwo powietrzne dla Belgów odniósł kapitan Fernand Maximillian Leon Jacquet, który 17 kwietnia 1915 roku wraz ze swoim obserwatorem podporucznikiem Hansem Vindevogel zestrzelili niemieckiego Albatrosa. Najsłynniejszym z nich był Willy Coppens, który uzyskał łącznie 37 zwycięstw przewodząc w elitarnym klubie Balloon Buster z potwierdzonymi 35 balonami wroga.

Współczesność

Belgijskie siły powietrzne stanowią ważną część 2 Alianckiej Floty Lotniczej NATO – 2 ATAS. Na ich wyposażeniu są samoloty F-16, które zostały dostarczone Belgii w ramach planów zaopatrzeniowych. Do szkolenia używane są samoloty SIAI-Marchetti SF-260MB oraz na samoloty Dassault/Dornier Alpha Jet. Flota śmigłowców to tylko helikoptery typu Westland Sea King Mk.4, które służą celom poszukiwawczo-ratowniczym. 14 listopada 2013 roku Szef Sztabu Sił Zbrojnych Belgii poinformował o rozpoczęciu procedury zakupu nowych wielozadaniowych samolotów, które po 2020 roku mają zastąpić w linii maszyny F-16. W marcu 2017 roku wysłano zapytanie ofertowe do potencjalnych oferentów ws. zakupu 34 myśliwców. W 2018 roku przetarg wygrali Amerykanie ze swoją ofertą Lockheed Martin F-35 Lightning II za ponad 4 mld euro. Pierwsze Lockheed Martin F-35 Lightning II mają być dostarczone w 2023 roku.

Wyposażenie

Obecne

Zdjęcie	Samolot	Producent	Typ	Wersja	Liczba sztuk	Uwagi
Samoloty myśliwskie
	Lockheed Martin F-35 Lightning II	Stany Zjednoczone		F-35 A	34	Pierwszy samolot ma być dostarczony w 2023 roku i mają zastąpić F-16.
	SABCA F-16 Fighting Falcon	Stany Zjednoczone Belgia	Myśliwiec wielozadaniowy	F-16AM MLU F-16BM MLU	44 9	Ostatnio władze Belgii zdecydowały się na zakup lekkich bomb kierowanych GBU-39, dla modernizowanych myśliwców F-16AM/BM.W 2014 roku z pomocą USA w ramach Foreign Military Sale rozpoczęto modernizacje maszyn do wersji Mid-Life-Update (MLU). Pierwotnie 160 zmontowanych na licencji przez SABCA. W 2018 roku dwa zniszczone w wypadku na ziemi.
Szkolno-treningowe
	Aermacchi SF.260	Włochy	Szkolenie podstawowe	SF.260D SF.260M	9 25
	SABCA Alpha Jet	Belgia	Szkolenie zaawansowane	Alpha Jet 1B+	29	Stacjonują we Francji, 33 zmontowane na licencji przez SABCA.
Samoloty transportowe
	Airbus A321	Francja	Przewóz żołnierzy/VIP	A321-231	1	Leasingowany od Avico, zastąpił Airbusa A330.
	Airbus A400M	Europa	Taktyczny transportowiec	A400M	7
	Dassault Falcon 20	Francja	Przewóz osób/lekki transportowiec	Falcon 20E-5	2
	Dassault Falcon 900	Francja	Przewóz osób/lekki transportowiec	Falcon 900B	1
	Embraer ERJ 135	Brazylia	Przewóz osób/lekki transportowiec	ERJ 135LR	2
	Embraer ERJ 145	Brazylia	Przewóz osób/lekki transportowiec	ERJ 145LR	2
	Lockheed C-130 Hercules	Stany Zjednoczone	Taktyczny transportowiec	C-130H	11
Śmigłowce
	Aérospatiale SA 316 Alouette III	Francja	Lekki śmigłowiec użytkowy	SA 316B	3	Wykorzystywane przez Marynarkę.
	Agusta A109	Włochy	Rozpoznawczy/bojowy śmigłowiec	A109 A109A	12 15
	NHI NH90	Europa	Śmigłowiec wielozadaniowy	NFH TTH	4 4
	Westland Sea King	Wielka Brytania	Search and rescue	Mk.48	4	Do końca 2018 roku zostały zastąpione przez 4 NH90 NFH.
Bezzałogowe aparaty latające
	RQ-5 Hunter (B-Hunter)	Izrael	Taktyczny BSL	MQ-5B	6

Historyczne

• 
  Gloster Meteor F.8 w 1955.
• 
  Belgijski Avro Canada CF-100 Canuck pośród myśliwców NATO w 1959.
• 
  Fairchild C-119G Flying Boxcar w 1965.
• 
  North American AT-6D Harvard III
• 
  Republic F-84F Thunderstreak
• 
  Dassault Mirage 5BR

Myśliwce/Myśliwsko-bombowe

• Nieuport 11
• Nieuport 17 – od 1917
• Nieuport 23
• SPAD S.VII – od 1917
• Hanriot HD.1 – od 1917
• Bristol F.2 Fighter
• Sopwith F.1 Camel – od 1917
• SPAD S.XIII – od 1918
• Gloster Gladiator – 22 od 1937
• Hawker Hurricane – 20 od 1939
• Fiat CR.42 – 27 od 1940

• Supermarine Spitfire – 181 IX, XVI od 1945
• De Havilland Mosquito – 24× NF.30, 7× TT.3 od 1947
• Gloster Meteor – 48× F.4, 240× F.8, 24× NF.11, 43× T.7 1948–1959
• Republic F-84 Thunderjet – 192× F-84G, 21× F-84E 1951–1955
• Republic F-84F Thunderstreak – 197× F-84F, 34× RF-84F od 1955
• SABCA Hunter – 148× F.4, 144× F.6 1956-1963
• Avro Canada CF-100 Canuck – 53× Mk 5 od 1957–1964
• SABCA F-104G Starfighter – 100× F-104G, 12× TF-104G 1963–1983
• SABCA Mirage 5 – 63× 5BA, 16× 5BD 1970–1991
• SABCA F-16A/B Block 1/5/10/15/OCU – 136× F-16A, 24× F-16B od 1979

Bombowce/rozpoznawcze

• Breguet 19
• Potez 33 – 10 od 1930
• Fairey Fox – 154 od 1933
• Fairey Battle – 16 od 1938
• Republic RF-84F Thunderflash – 34 od 1955
• SABCA Mirage 5 – 27× 5BR 1970–1991

Treningowe

• Stampe-et-Vertongen SV-22 – 10 od 1933
• Stampe-et-Vertongen SV-26 – 10 od 1933
• Stampe-et-Vertongen SV-5 – 21 od 1936
• Koolhoven F.K.56 – 12 od 1940
• De Havilland Tiger Moth – 15 od 1946
• Miles Martinet – 11 od 1947

• Stampe SV.4 – 45 od 1948
• North American Harvard – 173 (Kongo Belgijskie)
• Lockheed T-33A Shooting Star – 39 od 1952
• Fouga CM.170 Magister – 50 od 1960
• SIAI-Marchetti SF.260MB – 36 od 1969

Transportowe

• Fokker F.VII – 9 od 1935
• Savoia-Marchetti SM.73 – 8 od 1940
• Savoia-Marchetti SM.83 – 3 od 1940
• de Havilland Dominie – 7 od 1946
• Avro Anson – 15 od 1946 do 1954
• Douglas C-47 Dakota – 41 od 1946 do 1976
• Airspeed Consul – 4 od 1948, (Kongo Belgijskie)
• Airspeed Oxford – 20 od 1948 do 1957
• Douglas DC-4 – 2 od 1950 do 1969

• Fairchild C-119 Flying Boxcar – 46 od 1952 do 1973
• Douglas DC-6 – 4 od 1954 do 1971
• Percival Pembroke C51 – 12 od 1954 do 1976
• Aero Commander 560F – 1 (VIP) od 1960
• Dassault Falcon 20E – 2 od 1973
• 727-29C – 2 od 1976 do 1998
• Hawker Siddeley HS 748 – 3 od 1976
• Airbus A310-200 – 2 od 1997 do 2010
• Airbus A330-322 – 1 od 2009 do 2014

Śmigłowce

• Aérospatiale Alouette II
• Aérospatiale Alouette III
• Westland Sea King Mk 48 – 5 od 1976 (zastępowane przez NH90)

Ogólnego przeznaczenia/łącznikowe

• Henri Farman
• Escadrilles III/IV
• Blériot Aéronautique
• Nieuport 10
• Auster AOP.6 – 22 od 1947 do 1955
• Percival Proctor IV – 6 od 1947

Ponadto przed inwazją III Rzeszy w 1940 zamówiono lub zakupiono licencje na:

• Grumman F4F Wildcat – 40 trafiło do RAF-u
• Brewster F2A Buffalo – 10 trafiło do Royal Navy
• Douglas DB-7 – 16 trafiło do RAF-u
• Caproni Ca.313 – nie wyprodukowano
• Breguet Bre.693 – licencja
• PZL.37 Łoś – licencja

Zobacz też

• Asy myśliwskie Belgii (I wojna światowa)

Bibliografia

• Lindsday Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. OTiK, 1994. ISBN 83-900902-2-8.brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• La Composante Air [online], mil.be  (fr.).